I vegn quintà cun var 100 persunas dals sequents pajais, da las
sequentas provinzas e dals sequents chantuns: Baden-Württemberg,
Baviera, Tirol dal sid/Alto Adige, Grischun, Lumbardia, Salzburg, Son
Gagl, Tirol, Tessin, Trentino e Vorarlberg. Gievgia suentermezdi arrivan
las differentas delegaziuns a Bad Gastein. La sera stat ina tschaina
communabla sin il program. La conferenza per propi ha lieu venderdi
avantmezdi e vegn terminada cun ina conferenza da medias.
Davart las singulas fatschentas che vegnan tractadas a chaschun da
la conferenza infurmeschan il suandant urden dal di e la survista da las
tractandas:
Urden dal di
1.
Avertura da la conferenza tras il president
2.
Cultura e societad - projects ed occurrenzas
3.
Ambient, agricultura e planificaziun territoriala - projects ed
occurrenzas
4.
Economia e lavur - projects ed occurrenzas
5.
Traffic - projects ed occurrenzas
6.
Lavur publica resultats 1998 - programm 1999
7.
Iniziativa da l'Arge Alp tar l'agenda 2000
8.
Iniziativa da l'Arge Alp tar Factory Outlet Centern
9.
Iniziativa da l'Arge Alp davart la finanziaziun traversala tar
infrastructuras da traffic
10.
Preschentaziun dal project "vischnancas conscientas per dumondas
d'energia"
11.
Surdada dal premi da l'ambient da l'Arge Alp
12.
Surdada dal presidi al chantun Tessin
13.
Finiziun da la conferenza e fixaziun da la proxima conferenza
dals schefs da las regenzas
Survista da las tractandas resp. propostas da las cumissiuns
- Cumissiun I, cultura e societad (tractanda 2)
- Organisar in'occurrenza d'infurmaziun che s'occupescha cun
l'emprim provediment e cun la reabilitaziun da pazients cun attatgas e
cun grevas feridas da la chavazza e dal tschurvi. Stgomi
d'experientschas e d'ideas pertutgant ina incumbensa extraordinara da la
politica sanitara e sociala. Custs: ca. 7'000 francs (57'000 öS).
- Organisar il camp per famiglias er 1999. Quel promova la
chapientscha vicendaivla ed il spiert da cuminanza sur las Alps or.
Custs: 30'000 francs (250'000öS).
- Organisar la segunda giada la dieta "Mastergn e tgira da monuments
en las Alps". Ils contacts vegnan intensivads, infurmaziuns ed
enconuschientschas vegnan stgamiadas. Gida a mantegnair abilitads
artisanalas istoricas e l'ierta culturala. Custs: 8'400 francs (70'000
öS).
- Er 1999 duai avair lieu ina conferenza da giuvenils. Giuvenils
elavuran en Workshops ideas, visiuns e resoluziuns. Cun s'occupar pli
intensiv da l'agen ambient e cun s'engaschar sin il champ social,
promovan ils giuvenils ina politica che s'orientescha vers il futur.
Custs: 36'000 francs (300'000 öS).
- Programs da sport 1999. La preschentaziun communabla da sportistas
giuvnas e da sportists giuvens, d'expertas e da manaders dattan chaschun
d'emprender d'enconuscher e d'intensivar uschia la chapientscha
vicendaivla. Custs: 63'000 francs (525'000 öS).
- Giubileum da 100 onns dapi la mort da Giovanni Segantini.
Concurrenza da picturar en las scolas e project da panorama en
Engiadina. Custs: 60'000 francs (500'000 öS).
- Intensivar la promoziun da las linguas. Sustegnair ils pajais da
commembradi tar l'intermediaziun da contacts e tar ils programs da
stgomi sistematics per promover la lingua, spezialmain il stgomi
cultural tranter classas da scola, segiurns da studi e pratica. Nagins
custs.
Cumissiun II, ambient, agricultura e planificaziun territoriala
(tractanda 3)
- L'instrumentari per mobilisar terren da construcziun duai vegnir
evaluà e meglierà. Analisa da cumparegliaziun da las planisaziuns
d'utilisaziun incl. conclusiuns e recumandaziuns per l'Arge Alp èn
dumandadas. Custs 48'000 francs (400'000 öS).
- Cumparegliar las strategias per la protecziun da la natira e da la
cuntrada en ils pajais da l'Arge Alp. Mademamain l'efficacitad ed il
svilup da quellas. Finamira: Elavurar recumandaziuns per ina strategia
d'integraziun d'ina protecziun futura da la natira e da la cuntrada,
armonisar la basa legala e promover in depurtament che resguarda la
natira tras stimuls correspundents. Custs ca. 45'000 francs (380'000
öS).
Cumissiun III, economia e lavur (tractanda 4)
- Il project "Acziun 2000 - vischnancas conscientas da l'energia"
duai vegnir menà vinavant. Finamiras: Sviluppar concepts d'energia
activs e communals ed installar ina schientscha per l'energia. Custs:
180'000 francs (1.5 milliuns öS).
- Infurmaziuns turisticas e prestaziuns da servetsch duain vegnir
messas a disposiziun, vegnir dumandadas ed utilisadas a moda centrala en
ils pajais da l'Arge Alp (plattafurma communabla, p. ex. Internet).
Custs: 3'000 francs (25'000 öS).
- Budgetar ils custs currents cun var 32'000 francs (270'000 öS).
Cumissiun IV, traffic (tractanda 5)
- Project da viafier dal Brenner: Ultra dal tunnel da basa èn er las
lingias d'access fitg impurtantas. Ils pajais e las provinzas per lung
da la ruta dal Brenner duain pudair cooperar en la direcziun. La
cuminanza d'acziun da la lingia dal Brenner vegn intimada da propagar
pli intensiv en la publicitad il project Minca-Verona e da mussar en il
rom d'in concept co il transferiment dal traffic da la via sin la
viafier è da promover.
- Il concept da la NEAT svizra cun ils dus tunnels da basa parallels
dal Gotthard e dal Lötschberg èn da realisar bainbaud.
- Il rapport da la gruppa da project traffic cumbinà vegn approvà e
publitgà.
- La dumbraziun dal traffic da persunas e da rauba sin las vias è en
realisaziun. Deplorablamain hai dà retardaments, cunquai che differents
pajais da l'Erge Alp n'han betg transferì las datas.
- Il project "Traffic cumbinà" vegn manà vinavant. La gruppa da
project vegn a persequitar e sustegnair la realisaziun en la pratica.
Las enconuschientschas vegnan integradas en il rom da projects concrets
(p. ex. en il project "Traffic da vitgira cumbinà Minca - Verona en sis
uras"). Custs 7'200 francs (60'000 öS).
- Il project approvà gia l'onn 1997 davart "il traffic da viafier-da
persunas sur ils cunfins or en il territori da l'Arge Alp" vegn elavurà
parallelmain cun quel davart il traffic cumbinà. Custs 72'000 francs
(600'000 öS) per dus onns.
- Per projects currents vegnan budgetads 30'000 francs (250'000 öS).
Lavur publica (tractanda 6)
- La lavur publica duai vegnir vegnir meglierada ed er daventar pli
politica.
- Edir vinavant la revista d'infurmaziun Arge-Alp (quatter
ediziuns).
- Edir da nov las broschuras d'infurmaziun e las infurmaziuns
concisas.
- Restampar il concept directiv (versiun concisa ed integrala)
- Realisar ina contribuziun da televisiun "Klingendes Alpenland" cun
il studio da l'ORF.
- Segirar la refinanziaziun dal CD-Rom da picturas.
- Metter a disposiziun ulteriuras valischas da presentaziun da
l'Arge Alp.
- Extender las infurmaziuns en l'Internet (www.argealp.at)
- Segirar la finanziaziun restanta da la carta da vias da l'Arge Alp
(cumpara l'avust 1998 en la chasa editura Freytag und Berndt).
- Terminar il video davart l'Arge Alp.
- L'Arge Alp duess surpigliar dapli patrunadis.
Custs 36'000 francs (300'000 öS).
Iniziativa da l'Arge Alp tar l'agenda 2000 (midada planisada dal
fond da structura en la UE)
(tractanda 7)
La politica da structura da la UE sto vegnir refurmada urgentamain
tenor l'avis da l'Arge Alp. L'iniziativa fa attent tranter auter las
particularitads dal spazi alpin menziunà en il concept directiv da
l'Arge Alp. La refurma da l'UE sto er vegnir vesida en quest context.
Differents secturs sa cruschan a moda problematica (politica da
concurrenza e politica agrara etc.).
Iniziativa da l'Arge Alp davart la finanziaziun traversala tar
infrastructuras da traffic (tractanda 9)
En il rom da las taxas stradalas per camiuns esi da resguardar ina
subvenziun da l'infrastructura da viafier. En ils pajais da l'Arge Alp
esi urgentamain necessari da crear la basa legala per pudair impunder
ina part essenziala da las entradas da las taxas dal traffic sin las
vias (vias che traversan las Alps) a moda impegnativa per amplifitgar
l'infrastructura parallela da la viafier.
Appel a l'economia d'utilisar pli intensiv la viafier per ils
transports.
Premi da l'ambient da l'Arge Alp (tractanda 11)
Quest onn van ils premis da l'ambient da l'Arge Alp en il Tirol ed
en il Tirol dal sid/Alto Adige.
Il prim premi va al Tirol, quel vegn dà al project "Virger Feldflus
alter Kulturraum - neue Wege". Il project premià è in exempel
extraordinari per in svilup cuzzaivel en las Alps. Grazia a la
collavuraziun intensiva tranter vischnanca, pur, turissem e mastergn
vegnan persequitadas vias novas che mussan en il futur.
Il segund premi va en il Tirol dal sid. Quel vegn dà a la firma da
vin Alois Ladeder a Magreid. La construcziun nova da quest manaschi da
viticultura fascinescha entras ses concept integral. Aspects ecologics
ed energetics, culturals, in'auta qualitad da producziun e da lavur
vegnan cumbinads ad in cumplex innovativ.
Il terz premi va al stgaudament da distanza Toblach, en il Tirol dal
sid. A basa d'ina biomassa vegn l'entir Toblach provedì pli u mains
liber da CO2 cun chalira. Il project è en las Alps ed ultra da quai in
exempel per in provediment d'energia favuraivla per l'ambient.
Gremi: Arge Alp
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun