Ils resultats da la davosa dumbraziun dals manaschis purils
conferman la gronda midada da las structuras tranter 1985 e 1996 sin
quest sectur da l'economia ch'è fitg impurtant per il Grischun.
Las caracteristicas principalas da quest svilup èn d'ina vart il
diever pli intensiv da maschinas, per spargnar lavurantas e lavurants,
da l'autra vart la tendenza d'engrondir u da fusiunar manaschis, per
pudair impunder pli efficaziamain ils meds finanzials. Cun questas
mesiras pon ins augmentar la productivitad e meglierar la qualitad dals
manaschis.
Il dumber da manaschis diminuescha
1996 han ins dumbrà en il Grischun 3'745 manaschis purils, 1243
(24,9 pertschient) damain che 1985. Diminuì han surtut ils manaschis
pitschens cun ina surfatscha utilisabla da fin trais hectaras (main 45.4
pertschient). Ils manaschis cun ina surfatscha utilisabla da 3 fin 20 ha
èn cun 60 pertschient la gronda part dal total dals manaschis. Lur
dumber è sa reducì per ca. 29 pertschient. Ils manaschis cun ina
surfatscha utilisabla da passa 20 ha han perencunter augmentà per 99
unitads (11.1 pertschient).
Il dumber da las persunas occupadas en l'agricultura sa reducescha er
Il dumber da las persunas occupadas en l'agricultura è sa reducì
aifer indesch onns sin 10'242 (main 26.2 pertschient), set pertschient
persunas en plazza cumplaina e 38.6 pertschient en plazza parziala: in
segn da la mecanisaziun e da la raziunalisaziun ch'han augmentà.
La surfatscha utilisabla è sa diminuida, la surfatscha da vignas ha
augmentà
La surfatscha utilisabla ha diminuì per 12.8 pertschient dapi 1985.
En quest connex esi da resguardar, che fin la mesadad dals onns 80 in
terz da las surfatschas n'era betg anc mesirà uffizialmain en il chantun
e sa basava per part mo sin valitaziuns. La prada natirala e la
pastgira, che muntavan ad ina quota da 92 pertschient da la surfatscha
totala, èn sa reducidas per 12.7 pertschient. En connex cun las
surfatschas cultivablas reducidas dattan en egl spezialmain ils
tartuffels (main 56 pertschient sin 59 ha), il tirc verd da silo (main
27.6 pertschient sin 806 ha) e la prada artifiziala (main 24.9
pertschient sin 819 ha).
Tschertas culturas mussan in augment da lur surfatschas cultivablas.
La viticultura, che fa prova d'in potenzial da fiera ch'è abel da sa
sviluppar e ch'ha schanzas, ha amplifitgà la surfatscha da vignas sin
401 ha. Quai correspunda ad in augment da 31 pertschient. Surfatschas
utilisablas pli grondas han mussà er las ravas da zutger (per 100
pertschient sin 14 ha) e la verdura / ils legums da cultivaziun al liber
(per 10.8 pertschient sin 82 ha). La politica agrara da la confederaziun
e las disas da consum ch'èn sa midadas mettan novas prioritads en la
purschida dals products.
Spustament en connex cun il tegnair animals
En connex cun il tegnair animals han ins er pudì constatar questa
midada. Entant che l'effectiv da muvel ha augmentà en total mo per 8.1
pertschient sin var 83'000 envernondas, ha l'effectiv da vatgas augmentà
per 20.2 pertschient e quel da nursas per 44.5 pertschient. L'effectiv
da purschels ha diminuì per var 50 pertschient.
Adina dapli maschinas
La mecanisaziun dals manaschis ha progredì zunt fitg. Apparats
grevs, tecnicamain d'auta qualitad e multifuncziunals u cun in aut
effect da raziunalisaziun han augmentà cleramain. Ils butschins da
tschitschar e quels a pressiun mussan in augment da 117.8 pertschient,
il tractors da tracziun a quatter rodas e quels a tschinta da 18.8
pertschient e las ventilaziuns da fain da 15.3 pertschient. Tar ils
indrizs da mulscher han augmentà fitg ils indrizs da mulscher cun
cilinders e las mulscheras. Ils transporters cun in chargiafain (plus
10.5 pertschient) han substituì ils transporters senza chargiafain (main
54.1 pertschient) ed ils chargiafains che vegnan tratgs d'in tractor
(main 12.5 pertschient).
L'agricultura sto sa cumprovar sin il martgà
La midada da las structuras vegn a cuntinuar. La vendita directa
dals products, saja quai sin il martgà da l'emna u sin il bain, vegn ad
obtegnair pli e pli muntada. L'agricultura vegn ad avair pli e pli la
muntada d'in motor independent per l'economia. Ella sto s'orientar
envers novas incumbensas e savair schliar quellas ensemen cun il
turissem e la manstergnanza. Per quest intent vegn la politica a crear
las cundiziuns da basa necessarias ed a garantir la rentabilitad, la
funcziunalitad ed il svilup, e quai sut circumstanzas acceptablas per il
martgà e per l'ambient. Il cumportament da consum vegn a sa midar, novs
martgads e novas furmas da martgà vegnan a surpassar las normas da fin
uss e vegnan a pretender dal pur ch'el agescha e pensa consequentamain a
moda interprendenta.
Funtaunas: UST ed uffizi d'agricultura dal Grischun
Infurmaziuns dat: Kurt W. Oppliger, manader da la secziun da statistica, tel. 081
257 23 74
Gremi: Uffizi per economia e turissem dal Grischun
Funtauna: rg secziun da statistica