Il concept da scolaziun da las scolas secundaras da vallada duai
vegnir reordinà ed amplifitgà. Da nov è previsa ina prescolaziun
gimnasiala d'in onn en furma d'ina "classe preliceale". Ella
amplifitgescha la furmaziun da scola generala.
En ina missiva propona la regenza al cussegl grond da reveder
l'ordinaziun davart las scolas secundaras da vallada. Il decret sto
vegnir adattà a las relaziuns actualas. En connex cun la durada da la
scolaziun en il gimnasi da lunga resp. da curta durada ch'è vegnida
reducida sin sis resp. quatter onns, resulta per la terza classa da las
scolas secundaras da vallada la nova incumbensa da manar ina "classe
preliceale". Questa purschida d'ina prescolaziun gimnasiala d'in onn
duai crear la pussaivladad a las scolaras ed als scolars da restar in
onn pli ditg en la val e da pudair passar per regla, suenter avair
absolvì cun success in examen d'admissiun, en la quarta classa d'in
gimnasi grischun senza stuair perder in onn da scola. Betg il davos
obtegna la frequenza d'in gimnasi grischun ina impurtanza centrala er en
vista a la scolaziun da las magistras e dals magisters a la scol'auta
professiunala da pedagogia. La revisiun parziala da l'ordinaziun davart
las scolas secundaras da vallada duai gidar a pudair resguardar las
spezialitads regiunalas da las "vals" cun realisar il nov reglament per
renconuscher la maturitad (RRM). Plinavant vegni proponì da renovar il
sistem da subvenziun. El duai vegnir furmà a moda pli simpla, pli clera
ed orientada envers la prestaziun. Durant ils davos onns èn vegnidas
introducidas en ils suandants lieus scolas secundaras da vallada:
Brusio, Mesauc, Puschlav, Roveredo e Stampa.
Resalvas envers la nova lescha federala davart la furmaziun
professiunala
La confederaziun vul reveder la lescha davart la furmaziun
professiunala (LFPr). L'uschenumnà sistem dual da la furmaziun
professiunala (cumbinaziun da teoria e pratica) duai vegnir rinforzà e
furmà a moda averta per il futur. La furmaziun professiunala è la via
educativa che vegn prendida da dus terzs dals giuvenils suenter il temp
da scola obligatori. En sia posiziun pertutgant il sboz da la nova LFPr
accepta la regenza da princip las novaziuns previsas, uschenavant
ch'ellas creeschan dapli libertad per la furmaziun professiunala. Il
sistem dual cun la colliaziun ch'è sa cumprovada tranter teoria e
pratica sto vegnir mantegnì sco pitga centrala e duai il medem mument
vegnir sviluppà vinavant. Dentant n'è la nova separaziun da las
incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns betg equilibrada.
La regenza constatescha cun insistenza che la direcziun e la
surveglianza da las scolas professiunalas superiuras è chaussa dals
chantuns e duai restar chaussa dals chantuns. Intervenziuns da la
confederaziun en la suveranitad chantunala sin quest sectur na pon betg
vegnir acceptadas. Er cun ils reglaments proponids e cun las cumpetenzas
sin il sectur finanzial na va la regenza betg d'accord. Ils chantuns
duain portar er vinavant la part principala dals custs publics per la
furmaziun professiunala. La confederaziun regla relativamain bler,
surpassa per part ils chantuns e fa pretaisas ad els davart la garanzia
ed il mantegniment da la qualitad, vul dentant sa participar be
minimalmain als custs supplementars che resultan. La regenza propona da
repassar urgentamain l'entir sectur da las finanzas.
Da las vischnancas
La revisiun parziala da la lescha da construcziun da Sta. Maria V.M.
vegn approvada.
Fatgs dal persunal
- Svjetlana Vinkovic, naschida 1960, da Sarajevo (Jugoslavia),
domiciliada a Tumein, daventa a partir d'immediat media superiura en la
clinica psichiatrica Waldhaus.
- Claudio Ciabuschi, naschì 1951, da Wangen tar Olten SO, domicilià
ad Unterseen, davanta manader dals servetschs socials tar l'uffizi dal
servetsch social. El cumenza sia plazza l'entschatta da favrer 2000.
- Markus Stieger, naschì 1963, dad Oberriet, domicilià a Cuira,
daventa cussegliader tar l'uffizi d'informatica. El cumenza sia plazza
l'entschatta da schaner 2000.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun