La regenza suttametta al cussegl grond il messadi ed il sboz per
relaschar ina lescha davart ils gieus per daners. Uschia duai vegnir
creada la basa legala per il chantun per sa participar a las entradas
ord la taxa da la confederaziun sin casinos da gieu.
La taxa sin casinos da gieu vegn incassada entiramain da la
confederaziun, sch'il chantun na pretenda nagina taxa correspundenta.
Ella vegn dentant reducida per l'import da la taxa chantunala, sch'il
chantun fa diever da sia cumpetenza d'incassar taxas. Questa
reglamentaziun ha la consequenza per ils casinos che la grevezza da
taglias na vegn betg augmentada tras l'incassament d'ina taxa
chantunala. La taxa chantunala chaschuna sulettamain che las entradas
vegnan repartidas tranter la confederaziun ed il chantun. Ils casinos na
vegnan betg engrevgiads ulteriurmain tras l'incassament d'ina taxa
chantunala. Igl è evident ch'il chantun vul far diever da sia cumpetenza
d'imponer taglias. I dovra dentant ina basa legala clera per ch'el
possia far quai. Questa duai vegnir creada cun la decretaziun d'ina
lescha chantunala davart ils gieus per daners. Las disposiziuns davart
la polizia da gieu ch'èn actualmain integradas en la lescha davart il
commerzi ambulant duain vegnir transponidas senza midadas en il decret
nov. Uschia vegnan unidas en in unic decret tut las disposiziuns legalas
che pertutgan il gieu per daners u ils apparats per far gieus per
daners. Vid la reglamentaziun chantunala, existenta dapi 1977, davart il
scumond en general d'automats da gieus per daners na vegn da princip
midà nagut. Suenter ina midada da la constituziun l'onn 1993 è vegnì
schluccà il scumond d'automats per far gieus per daners en quest senn
che tals indrizs èn permiss en casinos. Fin oz ha la regenza dà in
permiss chantunal per manar in casino ad Arosa, Tavau, S. Murezzan,
Cuira e Lai. Ils casinos d'Arosa e S. Murezzan èn en funcziun, entant
che quels da Cuira e Lai n'han obtegnì nagin permiss da la
confederaziun.
Il chantun vuless cumprar il center da protecziun civila Meiersboden a
Cuira
La regenza suttametta al cussegl grond in messadi, tenor il qual il
chantun vuless cumprar il center da protecziun civila Meiersboden ch'è
en possess da la citad da Cuira.
L'implant da protecziun civila Meiersboden è vegnì construì 1973/74
da la citad da Cuira e cumpiglia 53'660 m2 terrain da construcziun en la
zona per edifizis publics da la vischnanca da Churwalden, in edifizi da
scola e d'alloschi inclusiv in restorant ed in'abitaziun, in magazin cun
plazza d'instrucziun cuvrida, in'ufficina da reparatura, ina remisa
d'iseglias, ina pista da trenar e 102 plazzas da parcar. Sin basa da la
refurma 95 da la protecziun civila (PC) èn las organisaziuns da PC
vegnidas regiunalisadas ed ils effectivs da persunal che ha da vegnir
furmà èn vegnidas reducidas per circa 30 pertschient. Durant ils davos
onns ha la furmaziun da PC en il Grischun per gronda part gì lieu en il
center da PC Meiersboden a Cuira e per ina pitschna part en il center da
PC Pantun a Tusaun. Ussa vuless il chantun concentrar la furmaziun da PC
dal tuttafatg sin il center Meiersboden.
Perquai vegni proponì al cussegl grond da cumprar d'ina vart il
center da PC Meiersboden, da ceder da l'autra vart la mesadad dal center
da PC Pantun a Tusaun a la vischnaunca. Domaduas fatschentas han la
resalva ch'ellas ston vegnir approvadas tras las autoritads cumpetentas
da la citad da Cuira e da la vischnaunca da Tusaun.
Ultra da quai vegni proponì che la citad da Cuira obtegnia in dretg
d'utilisaziun da plirs onns per singulas localitads dal center da PC
Meiersboden che vegnissan er en il futur duvradas da l'administraziun
da PC da la citad.
La concentraziun sin in center da PC è er ina consequenza da las
cundiziuns da la confederaziun. La refurma 95 da la PC ha numnadamain
mussà ch'in center è suffizient per il Grischun. La confederaziun è
ultra da quai s'impegnada cun dretg transitori da desister a las
restituziuns da contribuziuns federalas fin la fin da l'onn 2000, sche
centers da furmaziun ed implants na vegnan betg pli duvrads sco
consequenza da la refurma 95 da la PC. Per ch'il chantun possia profitar
da questa reglamentaziun, duai la fatschenta vegnir realisada senz'auter
en il decurs da l'onn proxim. Partind da la valur da stimaziun uffiziala
munta il pretsch da cumpra da l'implant Meiersboden a circa trais
milliuns francs suenter la deducziun da las contribuziuns da la
confederaziun (10 milliuns francs) e chantun (circa 1,3 milliuns
francs).
Consultaziuns a la confederaziun
La confederaziun vuless adattar las disposiziuns davart la societad
a responsabladad limitada (SARL) a quellas davart la societad acziunara
(SA) e resguardar a medem mument las directivas da l'UE sin il sectur
dal dretg da societads. La regenza accentuescha en sia posiziun ch'il
basegn d'ina furma da societad che sa drizza spezialmain a manaschis
pitschens e mesauns resta actuala gist en il Grischun er en il futur.
Essend che las novaziuns previsas sin il sectur da la SARL vegnan a
procurar per tschertas cumplicaziuns, avertescha la regenza da betg
surdumandar ils manaschis pitschens e mesauns ed intimescha da
restrenscher las adattaziuns al dretg da las aczias sin il minimum
necessari. Uschiglio daventia la SARL memia cumplitgada e pretendia
memia blera lavur, quai che reduceschia ses avantatgs principals.
L'ordinaziun federala davart l'assicuranza da malsauns duai vegnir
midada. Tras las sequentas mesiras vegn intenziunà da reducir in augment
da las premias: las franschisas duain vegnir sbassadas, ils pretschs
dals medicaments vegnir controllads meglier ed adattads a quels da
l'exteriur, il martgà d'investir daners per las cassas da malsauns duai
vegnir extendì. Ultra da quai èsi previs da conceder pli bleras
pussaivladads da recurs a la confederaziun. La regenza beneventa questas
midadas.
La confederaziun vuless midar la lescha davart ils films che
datescha da 1962 e dar ina basa legala moderna a la promoziun da films.
Il nov decret vegn a purtar il num "Lescha federala davart la producziun
da films e la cultura da films". Da princip sustegna la regenza las
intenziuns correspundentas. La fixaziun da las mesiras finanzialas per
promover il film svizzer en la lescha è ina premissa per ina creaziun
sauna da films en Svizra. La pussaivladad da crear agid finanzial tenor
criteris objectivs e dependent dal success vegn sustegnì cumplainamain
da la regenza. Ella è er d'accord cun l'introducziun d'in fond lià ad in
intent specific per finanziar la promoziun da films, dentant betg cun
ina taxa directiva che sa basass sin il dumber da copias dal film,
essend che quai fiss in dischavantatg per regiuns periferas. La taxa
directiva stuess sa referir a la grondezza da las salas da kino.
Da las vischnancas
La regenza approvescha il project da drenascha dal sbuvaditsch da
Saas. Il chantun paja contribuziuns da circa 119'000 francs vi dals
custs totals da 396'000 francs.
Il project per il rempar Sägatobel/Cavällbach ad Aschera vegn
approvà. I vegnan garantids contribuziuns da 124'000 francs vi dals
custs totals da 620'000 francs.
Per differents projects da construcziun da vias vegnan deliberads
credits da totalmain circa in milliun francs (cumbinaziuns d'indrizs da
distribuziun per l'illuminazuiun dal tunnel dal San Bernardino e lavurs
d'inschigner per la punt da la cavorgia da Castiel a la via dal
Scanvetg).
Fatgs da persunal
A la fin d'october 1999 vegnan pensiunads:
- Heinz Albrecht, cuira, mecanist d'agro tar la scola agricula
Plantahof, e
- Theodosi Huonder-Föllmi, Cuira, manader da secziun tar la
controlla da finanzas.
La regenza engrazia ad els per lur servetsch en favur dal chantun.
- Niklaus Oechslin, naschì 1965, da Turitg, domicilià a Cuira,
daventa medi superiur a l'ospital da dunnas Fontana a Cuira cun
l'entschatta november 1999.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun