Insaquants dals 15 giuvens tschess barbet ch'ins ha laschà liber
dapi 1991 en Svizra paran da sa sentir bain en il Grischun. En il
territori da Zernez-Pass dal Fuorn-Stelvio èn sa chasads dus pèrs da
tschess barbet. La regenza sustegna lur reintroducziun puspè cun ina
contribuziun.
Dapi 1978 vegn empruvà sur ils cunfins ora da reintroducir il
tschess barbet en il territori da las Alps. En Svizra ha la societad per
la reintroducziun dal tschess barbet surpiglià sper il laschar liber e
survegliar ils animals er incumbensas d'infurmaziun e da coordinaziun.
Cun la permissiun dal cussegl federal ha questa societad laschà liber
tranter 1991 e 1998 tut en tut 15 tschess barbet giuvens. Il project
dals tschess barbet è collià cun custs annuals da 80'000 fin 90'000
francs, il chantun Grischun è sa participà da l'entschatta davent. La
regenza paja ina contribuziun da 15'000 francs al project parzial
"realisaziun e surveglianza scientifica da la reintroducziun dals
tschess barbet". Il project dals tschess barbet è entrà durant ils davos
dus onns en ina nova fasa: en il territori da Zernez-Pass dal
Fuorn-Stelvio èn sa furmads dus pèrs ed en il Parco Nazionale dello
Stelvio han ins pudì observar per l'emprima giada in cuaditsch.
Cumissiun duai reparter las donaziuns per victimas da lavina
Per coordinar la distribuziun dals daners ord las donaziuns per ils
donns da lavinas dal favrer 1999 vegn instituida ina cumissiun
(coordinaziun da donaziuns, lavinas favrer 1999). Ella vegn manada da
cusseglier guvernativ Stefan Engler, ultra da quai fan part las
sequentas persunas: Alberto Crameri (secretari dal departament da
construcziun, traffic e selvicultura), Paul Cathomen (vicedirectur da
l'institut d'assicuranza d'edifizis dal Grischun), Haimo Heisch (schef
da l'inspecturat chantunal da vischnancas) ed Andrea Ferroni (schef da
l'uffizi chantunal da servetsch social). La cumissiun eruischa e
registrescha las entradas da las donaziuns, prenda encunter las
annunzias da donns e las dumondas per agid, procura per la repartiziun e
coordinaziun da las prestaziuns d'agid ord las donaziuns sco er ord ils
meds dal fond per donns da lavinas 1999, dat infurmaziuns e fa alura
rapports. Ulteriurs detagls, oravant tut er infurmaziuns davart il
proceder per far dumondas per agid, vegnan publitgads en il Fegl
uffizial dal chantun. Da princip èn tut las dumondas d'inoltrar en scrit
a la vischnanca. Ils daners duain vegnir duvrads en emprima lingia en
cas da privel d'existenza u en cas d'autas grevezzas tras custs
restants.
Er en avegnir set cussegliers federals
La regenza grischuna prenda posiziun visavi cusseglier federal
Arnold Koller concernent la refurma da direcziun dal stadi da la
confederaziun. La confederaziun metta en discussiun duas variantas.
L'emprima vuless rinforzar il presidi federal, la segunda prevesa ina
regenza sin dus stgalims (collegi da cussegl federal e ministers). La
regenza grischuna n'è ventiraivla cun naginas da questas variantas,
preferescha dentant tendenzialmain quella cun il presidi rinforzà da la
confederaziun. Questa varianta mantegness il princip collegial e
departamental cumprovà e sviluppass vinavant il sistem dad oz. Ina
regenza federala sin dus stgalims chaschunass ina midada da las
structuras directivas d'enfin uss, indebliss il sistem collegial,
maschadass cumpetenzas e scuflentass l'apparat administrativ e las
proceduras. Domaduas variantas da novaziun proponidas vegnan observadas
cun ina certa sceptica, cunquai ch'i sa tracta be da refurmas
organisatorias. La regenza grischuna perencunter s'engascha per
deliberar il cussegl federal d'incumbensas d'impurtanza sutordinada. La
creaziun dals spazis libers necessaris per las incumbensas en connex cun
la direcziun dal stadi per propi pretenda in'analisa cumplessiva da las
incumbensas.
Sch'il cussegl federal duai vegnir engrondì dependa tenor l'opiniun
da la regenza da la dumonda, sche las mesiras da deliberaziun
menziunadas dals commembers dal cussegl federal vegnan realisadas
consequentamain. Avant ch'ins ha cuntanschì questa finamira duess ins
desister d'engrondir il cussegl federal.
Contribuziuns culturalas
Las sequentas instituziuns obtegnan contribuziuns culturalas en
l'import total da 34'000 francs:
-
Societad da picturs, sculpturs ed architects svizzers (GSMBA)
secziun dal Grischun, contribuziun da stipendi per las utilisadras ed
ils utilisaders da l'atelier Fernando et Jean-Luc Lardelli Canton des
Grisons a Paris,
-
Comité d'organisaziun da la 23. festa chantunala da chant dal
Grischun, 19/20 da zercladur 1999 a Samedan per ils dus concerts dals
cors da giuvenils (cudesch da purtrets musicals da Francestg d'Assisi),
e
-
Circus d'uffants Lollypop per ses program 1999.
Da las vischnancas
Il project per l'edifizi nov da duas chasas per gruppas da la chasa
d'uffants "Gott hilft" a Zizers vegn approvà definitivamain cun resalvas
ed indicaziuns (custs d'investiziun imputabels circa 4.3 milliuns
francs, contribuziun chantunala 20 pertschient).
La revisiun parziala da la constituziun communala da Sufers vegn
approvada.
Visavi l'uffizi federal da traffic propona la regenza da dar a la
Stätzerhorn runal e sutgera SA la concessiun per ina nova sutgera a sis
da Rungg sin il Stätzerhorn cun cundiziuns e resalvas. La sutgera nova
duai remplazzar il runal dubel.
Per differents projects da construcziun da vias en il chantun vegnan
concedids credits en l'autezza da total circa 1.5 milliuns francs.
Fatgs da persunal
Hans Ulrich Wehrli, naschì 1972, da Saas en Partenz e domicilià là,
daventa revisur/economist da manaschi tar la controlla da finanzas. El
cumenza l'entschatta matg 1999.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun