Il chantun Grischun surdat l'emprim label da MIERGIE. Premiada vegn ina chasa d'ina famiglia a Scharàns. MINERGIE stat per edifizis cun auta qualitad d'abitar e pitschen diever d'energia. Questas cumponentas augmentan la qualitad da viver e gidan al medem temp a l'ambient. MINERGIE reducescha il diever d'energias betg regenerablas ad in minimum.
La chasa d'ina famiglia ch'è vegnida construida 1999 è l'emprima chasa en il Grischun che vegn certifitgà da l'uffizi d'energia. La tecnica da MINERGIE tschertga da cuntanscher in nivel d'utilisaziun persistentamain bass per energias betg renovablas. L'utilisaziun d'energia d'ina chasa da MINERGIE munta be a circa 35 pertschient d'in edifizi nov tenor la media. Cun ulteriuras investiziuns modestas da circa tschintg pertschient pon vegnir realisads avantatgs supplementars considerabels, surtut sin il sectur dal confort. Ils architects, Jost Wächter (Gockhausen) e Ruedi Berchtold (Trin) han construì per ils patruns ina chasa cun in confort d'abitar sur la media. En questa chasa autamain isolada cun in indriz che remplazza l'aria na datti naginas paraids fraidas, nagin current d'aria ed er nagins locals sfradentads pervia da fanestras cupitgadas. Las fanestras pon esser serradas durant l'entir di. L'indriz che remplazza l'aria cun recuperaziun da la chalira procura adina per aria frestga en abundanza e serva al medem temp a controllar l'umiditad.

Trais cundiziuns essenzialas
Per cuntanscher il standard da MINERGIE èn indispensabels surtut trais puncts:
- ina cuvrida serrada
- ina grossa isolaziun cunter la chalira per evitar che la chalira vegnia a perder u possia entrar
- in bun sistem da ventilaziun, per ch'ils avantatgs da l'impermeabilitad, da l'isolaziun cunter la chalira e cunter la canera na vegnian betg ruinads tras fanestras avertas.
Resumand pon ins dir che tras in'applicaziun cumplessiva da la tecnica da MINERGIE en Svizra vegniss la quantitad da dioxid carbonic emessa en l'aria reducida per quatter fin set giadas. Oz datti en Svizra gia 500 chasas che possedan il standard da MINERGIE e che prestan ina contribuziun impurtanta per levgiar noss ambient.

Marca legalmain protegida
MINERGIE è ina marca legalmain protegida; proprietaris èn ils chantuns Berna e Turitg. 1998 han 20 chantuns sco er la confederaziun fundà la societad MINERGIE, ensemen cun circa 30 firmas, associaziuns e scolas. A questa societad èn vegnidas transferidas tut ils dretgs d'utilisaziun. Dapi il 1999 è er il chantun Grischun commember da la societad MINERGIE. Uss han ins pudì distinguer l'emprima chasa cun il label da MINERGIE.

Ils chantuns sco realisaturs
Il chantun Grischun resp. il post d'energia promova la tecnica da MINERGIE tras l'infurmaziun e la cussegliaziun da patruns da construcziun interessads. Per quest intent vegn l'uffizi d'energia ad esser preschent a la GEHLA da quest onn cun in stand d'infurmaziun da MINERGIE.

Label da MINERGIE
Betg sulettamain ils standards da MINERGIE èn definids exactamain, er lur applicaziun gista vegn survegliada resp. marcada. Edifizis ch'adempleschan cumprovadamain il standard obtegnan dal post d'energia chantunal il label da MINERGIE encunter pajament dals custs d'examinaziun. Il label conferma al proprietari resp. a la proprietaria che l'edifizi correspunda a las novissimas conuschientschas da la moda da construir .effizienta puncto l'energia e ad autas pretensiuns da confort. Titulars dal label obtegnan in certificat ed ina plachetta.
Uschia pon ins mussar via sin la qualitad ed il meglier mantegniment da valur visavi ils visitaders ed eventuals cumpraders.

Gremi: uffizi d'energia
Funtauna: rg uffizi d'energia