Il dretg surordinà ha chaschunà numerusas novas disposiziuns da
submissiun. Quest grond dumber da disposiziuns na facilitescha betg
adina als incumbensaders ed als offerents da chattar l'orientaziun en il
dretg chantunal davart la surdada da lavurs publicas. Tuttina han las
emprimas experientschas cun il nov dretg da submissiun gì in effect
positiv en il chantun Grischun.
L'entschatta da fanadur 1998 èn idas en vigur la nova lescha da
submissiun e l'ordinaziun correspundenta da la regenza. Cun quellas ha
il chantun Grischun adattà sia basa legala a la lescha federala davart
il martgà intern. La regenza prenda enconuschientscha dal rapport dal
departament da construcziun, traffic e selvicultura dal Grischun (DCTS)
davart las emprimas experientschas cun il nov dretg chantunal da
submissiun. Quest rapport mussa ch'il Grischun dispona d'ina buna basa
per applitgar las acquisiziuns publicas a moda transparenta,
raschunaivla e pratitgabla. Il chantun po sa fundar per quest intent sin
sia pratica cumprovada e sin sia experientscha en ils fatgs da
submissiun. Cun exequir il nov dretg sa chattan ils incumbensaders ed
ils offerents per part anc en ina fasa iniziala, en la quala tut na po
betg anc sa splegar a moda optimala. Cumpareglià cun il grond dumber da
submissiuns ch'è vegnì exequì è il dumber dals cas problematics dentant
pitschen.
La lescha dat libertads d'agir
Savens vegni pretendì che la "protecziun da la patria" en il senn
d'ina favurisaziun dals offerents indigens na valia betg pli en
cumparegliaziun cun il vegl dretg. Las pussaivladads che la nova lescha
chantunala da submissiun ha creà, cumprovan dentant il cuntrari. Uschia
pon vegnir surdadas incaricas, aifer tschertas valurs d'incarica, a moda
directa u en la procedura d'invit ad offerents indigens. Savens n'èn las
instanzas da surdada betg conscientas da questas pussaivladads u
ch'ellas n'han betg il curaschi da trair a niz dal tuttafatg las
libertads d'agir che la lescha las conceda. Plinavant permettan ils novs
fatgs d'acquisiziun als incumbensaders da menziunar en la publicaziun,
ultra da la relaziun tranter il pretsch e la prestaziun, auters criteris
objectivs e specifics per l'incarica, uschia che la surdada na sto betg
vegnir attribuida adina a l'offerta la pli bunmartgada.
Autas pretaisas per las incaricas da prestaziun da servetsch
Il nov dretg da submissiun suttametta da nov er las incaricas da
prestaziun da servetsch (p.ex. architectura, inschigneria, informatica
e.u.v.) a las acquisiziuns publicas. La surdada d'ina tala incarica fa
savens grondas pretaisas a tut ils pertutgads. Las relaziuns èn savens
pli cumplitgadas che per la gronda part da las incaricas publicas da
construcziun e da furniziun. Bleras giadas n'èsi perquai betg facil da
descriver exactamain las prestaziuns e las pretaisas da quest sectur.
Malgrà questas difficultads en l'acquisiziun da prestaziuns da servetsch
datti sin plaun chantunal e federal diversas pussaivladads da soluziun e
divers models che permettan da realisar meglier las prescripziuns da la
lescha (p.ex. concurrenzas, proceduras da dus u plirs stgalims).
Dapli concurrenza dentant er dapli pussaivladads
Las novas disposiziuns han chaschunà fin uss be en singuls cas
excepziunals surdadas nungiavischadas da l'economia regiunala da vart
dal chantun. La gronda part da las agiudicaziuns èn succedidas, malgrà
la procedura averta da submissiun, ad offerents interchantunals. En
vista a las incaricas publicas dal chantun gioga la protecziun natirala
encunter offerents d'ordaifer per regla er anc en il rom da la nova
avertura dal martgà. En il vegl dretg da submissiun existevan
uschenumnadas clausulas pertschientualas da quatter pertschient per
incaricas grondas resp. da diesch pertschient per pitschnas. En la
surdada davan ellas ina tscherta preferenza als offerents locals envers
la concurrenza d'ordaifer. Questas clausulas èn scrudadas, in fatg ch'ha
chaschunà surtut ina liberalisaziun essenziala dals martgads communals
d'acquisiziun. Ils offerents locals èn exposts uschia pli fitg a la
concurrenza. Da l'autra vart han els la pussaivladad da pudair inoltrar
offertas ordaifer lur agen territori communal e d'obtegnair
l'agiudicaziun.
Il chantun porscha agid ed assistenza
Il DCTS è dapi in onn il post uffizial da consultaziun per dumondas
da submissiun. Dal nov post da consultaziun na fa betg diever stediamain
mo l'administraziun, mabain er vischnancas ed auters purtaders
d'incumbensas communalas u chantunalas. Il post porscha cussegl ed agid
er a numerus offerents, manaders da projects, a numerusas federaziuns
professiunalas ed economicas sco er ad ulteriurs interessents en
dumondas e giavischs dal dretg da submissiun. Il matg 1999 è vegnì edì
ultra da quai il "Manual per acquisiziuns publicas en il chantun
Grischun". Er quel ha l'intent da prestar servetschs nizzaivels als
pertutgads en l'applicaziun pratica da las prescripziuns.
Da las vischnancas
Il project preliminar per l'amplificaziun dals stabiliments da scola
primara a Vaz sut vegn approvà da princip. Als custs imputabels da var
2.1 milliuns francs vegnan empermessas contribuziuns chantunalas da 17.5
pertschient.
La nova constituziun da la vischnanca da Trimmis vegn approvada cun
excepziun da l'artitgel 33, alineas 2 e 3.
La rait da loipa da passlung ch'è fixada en il plan general
d'avertura da Tavau vegn approvada.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun