Sin il stgalim superiur da la scola populara duai vegnir offerida
ina instrucziun da linguas che s'orientescha tenor ils basegns actuals e
futurs.
La regenza suttametta al cussegl grond ina missiva ed in sboz per
ina revisiun parziala da l'ordinaziun executiva tar la lescha da scola.
La finamira principala da las novaziuns proponidas è d'offrir en tut las
regiuns linguisticas dal chantun per tut las scolaras e per tut ils
scolars dal stgalim superiur da la scola populara ina purschida
d'instrucziun che s'orientescha sin il sectur da las linguas tenor ils
basegns actuals e futurs. Plinavant duai il model flexibel ch'è previs
tenor il concept dal stgalim superiur tranter la scola reala e secundara
er vegnir garantì suenter l'extensiun da l'offerta da linguas. Ultra da
l'instrucziun "classica" da linguas duain er vegnir extendidas furmas
d'instrucziun alternativas (immersiun, curs intensivs, segiurns en il
territori linguistic e.u.v.).
Il concept futur da las linguas per la scola populara grischuna sa
basa sin ils sequents elements:
- Ina lingua chantunala durant l'entir temp da la scola populara per
tuts.
- In'ulteriura lingua chantunala sco segunda lingua da la quarta fin
la novavla classa per tuts (rumantsch sco segunda lingua davent dal prim
onn da scola è pussaivel).
- Englais davent dal settavel fin il novavel onn da scola per tuts.
- Purschidas spezialas da roms facultativs sin il stgalim superiur
da la scola populara per questas linguas naziunalas che na vegnan betg
purschidas sco rom obligatori.
La purschida da linguas dal stgalim superiur da la scola populara
pussibilitescha d'introducir l'englais en tut las regiuns dal chantun e
da promover las linguas chantunalas a moda intensiva, senza supprimer il
franzos.
Las clinicas psichiatricas e las chasas chantunalas da dimora vegnan
autonomisadas
Oz èn las clinicas chantunalas psichiatricas Waldhaus Cuira e
Beverin Cazas ed er las diversas chasas chantunalas da dimora parts da
l'administraziun chantunala. Questa furma d'organisaziun e giuridica na
satisfà betg pli a las pretaisas d'ozendi, uschia che questas
instituziuns duain vegnir autonomisadas sco societad da manaschi. En il
futur pon numnadamain surviver be anc offerents da prestaziuns ch'èn
abels da midar lur structuras a moda svelta, flexibla ed orientada tenor
la prestaziun ed il martgà. L'interpresa planisada da nov ch'è sezza
responsabla per las prestaziuns duai garantir il provediment psichiatric
en il chantun. La societad da manaschi vegn manada tenor princips
economics. Sco furma giuridica è previsa l'institutuziun independenta
dal dretg public chantunal. Las immobiglias restan en possess dal
chantun e vegnan affittadas da la societad da manaschi. La regenza dat
liber la consultaziun davart ina lescha correspundenta, il termin dura
tochen la fin d'avust 2000.
Posiziun per mauns da la confederaziun
Per mauns da cussegliera federala Ruth Metzler pren la regenza
posiziun davart il rapport final da la gruppa da lavur "Finanziaziun
dals fatgs d'asil". La regenza fa gronds quitads pertutgant il svilup
dals custs dals davos onns e renconuscha perquai la voluntad politica
dal cussegl federal da reducir las expensas. La finamira èsi da sbassar
las expensas sin il sectur d'asil davent da l'onn 2001 puspè sut il
limit d'ina milliarda francs. Cun las mesiras da spargn previsas sto
tenor l'opiniun da la regenza vegnir prendida en mira ina renunzia
effectiva d'expensas e betg - sco tar il program da stabilisaziun 1998 -
be in transferiment sin auters purtaders dals custs. La regenza na
chatta en il rapport naginas indicaziuns concretas en tge maniera che
las finamiras duain vegnir cuntanschidas. Spezialmain n'èsi betg cler,
nua ed en tge dimensiun ch'i pon vegnir cuntanschids spargns
considerabels. La regenza vesa il pli grond potenzial da spargn tar ina
reducziun da las proceduras. In aspect impurtant è er l'execuziun da las
expulsiuns ch'è dal tuttafatg insuffizienta.
Da las regiuns e vischnancas
La revisiun parziala da la constituziun cirquitala dal circul da
Churwalden vegn approvada.
Per differents projects da construcziun da vias en il chantun
Grischun vegnan concedids credits en l'import total da 2.6 milliuns
francs (transcha annuala per la direcziun dal project general untgida da
Flem, renovaziun da la via en il vitg da Seglias, nov conduct d'aua da
sfundrada tranter Coms e Flearda, lavurs da cuvrida vi da la N13 veglia
tranter la punt da la Nolla e la punt da Valragn sco er renovaziun e
rinforzament da la punt da Muranzina Era Veglia al pass da l'Umbrail).
Fatgs da persunal
- Margaretha Florin-Kurth, naschida 1963, da Claustra ed Attiswil
BE, domiciliada a Cuira, daventa magistra da scola media per pedagogia a
la scola da dunnas dal Grischun. Ella entschaiva sia plazza da 50
pertschient l'entschatta settember.
- Curdin König, naschì 1967, da Scuol e Tarasp, domicilià a Cuira,
daventa collavuratur da stab planisaziun e controlling tar la chanzlia
chantunala. El cumenza l'entschatta settember.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun