Tras la tgira gidan il chatschader grischun e la chatschadra
grischuna fitg a mantegnair ils spazis da viver da la fauna e flora
indigena. Uschia na profitan betg mo las spezias permessas da la tgira
dals biotops.
Al di chantunal da tgira da l'uniun grischuna da chatschaders da
patenta (UGCP) che vegn organisà ils 16 da zercladur 2001 da la secziun
da chatschaders Lavoi a Tumein, sa deditgeschan ils var 150 participants
a l'avegnir da la tgira e, sut la devisa "spazis da viver", als interess
dals reptils, amfibis, organissems sut aua e da las plantas.
Meglierar quai ch'è sa cumprovà e trair a niz sinergias
En il chantun Grischun ha la tgira instradà ina nova via cun passar
dal pavlar d'enviern a la tgira dals biotops. Ils spazis da viver da la
selvaschina e dals animals protegids èn pia vegnids mess en il center.
Per exempel mantegnan ins impurtants elements d'ina cuntrada cultivada
natirala cun cultivar prads nunutilisads, regiuns umidas, bostgaglia ed
urs dal guaud. Il mussament da prestaziun dals chatschaders è grond. Els
segan passa 160 ha prada. La chatscha sezza na s'orientescha betg pli
tenor la reducziun da singuls animals cun trofeas, mabain ha la finamira
da mantegnair effectivs da selvaschina natirals e sauns che survivan
l'enviern il meglier pussaivel e senza conflicts. Per la chatscha èsi
impurtant ch'ins prosegueschia sin questa via e ch'ins sviluppeschia la
tgira. En il futur duain ins tschertgar anc dapli partenaris per
mantegnair il spazi da viver da la selvaschina e per trair a niz las
sinergias tranter ils differents interessents. A chaschun dals dis da
tgira, d'ccurrenzas d'infurmaziun e.u.v. è la populaziun cordialmain
envidada da cooperar. "Far dal bun e mussar il resultat da la lavur" è
la futura devisa da la chatscha e tgira en il Grischun.
Spazi da viver, selvaschina, chatscha e tgira - nagina cuntradicziun
en il Grischun
Uss èsi uschè enavant: il fegl sgulant davart selvaschina - chatscha
- tgira en il Grischun è cumparì. Cun quest flyer vegnan preschentads a
moda infurmativa il senn, l'intent e la finamira da la chatscha e tgira.
Ils temas selvaschina e spazi da viver sco er chatscha e tgira vegnan
illustrads cun fotografias dal Grischun e commentads cun curts texts
expressivs. Tgi che guarda pli bain il flyer, vegn gist intimà
d'observar la fauna e flora dal Grischun e da prender il resguard
necessari envers quellas. Medemamain cun ina illustraziun e cun in curt
text emprovan ins da dar vinavant ina sbrinzla fascinaziun da la
chatscha grischuna. Cun quest flyer tschertgan ils chatschaders
activamain il contact cun la populaziun che na va betg a chatscha e cun
ils giasts da noss chantun. Ultra da decleraziuns davart la selvaschina,
la tgira e la chatscha sco er davart ils avantatgs geografics da noss
chantun vegnan preschentads er ils purtaders dal fegl sgulant: l'uniun
grischuna da chatschaders da patenta, l'inspecturat da chatscha e pestga
(davent dal 1.-1-2002 novamain uffizi da chatscha e pestga) ed il museum
grischun da la natira. Ultra da numerusas autras instituziuns
s'engaschan els per nossa fauna e flora variada ed unica. Questa
broschura vegn derasada durant las proximas emnas e po silsuenter vegnir
retratga gratuitamain tar las organisaziuns menziunadas sco er tar tut
las secziuns da chatscha, tar tut ils guardiaselvaschinas e tar tut ils
survegliaders da chatscha e pestga.
Ur dal guaud - spazi da viver plain surpraisas
L'ur dal guaud è ina zona da contact impurtanta tranter il guaud e
las surfatschas cunfinantas. Il pli savens è quai terren avert cun ina
cultivaziun agricula. Sch'el vegn cultivà endretg, alura dat l'ur dal
guaud ricover ad ina pli gronda varietad da spezias (passa 1'000 spezias
da plantas e d'animals) ch'il guaud u il terren avert. Sin fundament da
la dinamica natirala han urs dal guaud malcultivads ina nauscha
structura. En il rom da la lavur da tgira gidan ils chatschaders e las
chatschadras ensemen cun il servetsch forestal a tgirar per onn 31/2 fin
tschintg km ur dal guaud en il chantun Grischun. L'uffizi forestal dal
Grischun ha edì ils novs fatgs en il rom da sia retscha "L'uffizi
forestal infurmescha ...". Il numer 7 stat sut il titel "Ur dal guaud,
spazi da viver plain surpraisas". El duai infurmar la populaziun,
inclusiv ils chatschaders davart l'impurtanza e las differentas
pussaivladads da la tgira da l'ur dal guaud.
Gremi: inspecturat da chatscha e pestga dal Grischun
Funtauna: rg inspecturat da chatscha e pestga dal Grischun