Tenor l'avis da la regenza grischuna è il concept da l'Armada XXI
adattà. Ella dumonda dentant da rinforzar las truppas da muntogna per
pudair garantir la protecziun da las trais transversalas da las Alps. En
quest reguard s'exprima ella davart il model da l'armada e la revisiun
da la legislaziun militara.
Envers cusseglier federal Samuel Schmid s'exprima la regenza davart
il model da l'armada e la revisiun da la legislaziun militara. Il model
da l'armada (MA) mussa cun tge structuras e meds che l'armada svizra
duai ademplir sia missiun en quest decenni. El furma il liom tranter il
rapport da la politica da segirezza 2000 e la revisiun parziala da la
lescha militara per l'Armada XXI. La lescha militara duai spustar e
concretisar il MA. La regenza è er da l'avis, che la situaziun da la
politica da segirezza, las structuras antiguadas, las mancanzas
concepziunalas en la scolaziun ed en las acziuns da l'armada sco era in
conturn economic e social midà, dumandian ina refurma da l'armada. Il
concept Armada XXI è tenor l'opiniun da la regenza grischuna adattà. La
regenza fa cun insistenza la dumonda da rinforzar las truppas da
muntogna per pudair garantir la protecziun da las trais transversalas da
las Alps. Dal reminent s'exprima la regenza cun insistenza per
mantegnair er en l'Armada XXI ina part reducida da furmaziuns da train e
da manar in center da cumpetenza per l'instrucziun. La finala vegn er la
revisiun da la lescha dal servetsch civil sustegnida. Il servetsch civil
na duai en l'avegnir betg cuzzar pli 1.5 gia dapli ch'il servetsch
militar betg prestà, mabain be pli 1.3 gia dapli.
Consultaziuns a la confederaziun
La revisiun totala da la lescha da dazi, la quala sa basa sin il
dretg da duana da l'Uniun europeica, vegn en general approvada. Er senza
adesiun a la Communitad europeica è la Svizra, sco pajais amez il martgà
intern da l'UE, per l'interess da l'economia e dal turissem, dependenta
da tractar il traffic da persunas e da rauba giuridicamain sco l'UE.
Contribuziuns culturalas
I vegn conderschì contribuziuns e garanzias da deficit en la summa
totala da 790'000 francs als suandants projects ed a las suandantas
organisaziuns:
- acquistar la pli impurtanta scuverta d'aur da muntogna en Svizra
(Sumvitg, Surselva) e recepir questa en ina fundaziun collecziun museum
da la natira dal Grischun, la quala è da fundar da nov,
- publicaziun ed inventarisaziun d'ovras d'art en plazzas publicas
en il chantun Grischun tras la cuminanza d'interess per l'art en plazzas
publicas,
- project da perscrutaziun "dunnas en il Grischun. Perscrutaziuns
davart l'istorgia da las dunnas e da las schlattainas en il 19. e 20.
tschientaner en il Grischun" tras l'archiv per la cultura da las dunnas
dal Grischun,
- contribuziun da stipendis a la societad dals picturs, sculpturs ed
architects svizzers "visarte" secziun dal Grischun per artists che vivan
e dovran l'atelier a Paris,
- contribuziun annuala da l'associaziun chantunala da chant dal
Grischun,
- emnas da chant per chors da scolars e giuvenils,
- contribuziun al giubileum da 100 onns a la federaziun grischuna da
musica, per promover vinavant ils fatgs da la musica instrumentala en
Grischun, e
- lavurs da sanaziun finalas vid la terza auzada da la scola svizra
a Milaun.
Guauds da ruvers en il Scanvetg vegnan mantegnids
Sin il territori da las vischnancas da Maladers e Castiel datti
guauds da ruvers, ch'èn unics da lur sort en la regiun e da gronda valur
ecologica. Per mantegnair els, approva la regenza il project parzial,
guaud la ruvers Castiel. I vegn quintà cun expensas da 438'000 francs
sur in spazi da temp da diesch onns. Il chantun garantescha
contribuziuns da 27 pertschient en ratas annualas.
Agid umanitar
A la Crusch Cotschna Svizra (CCS) vegn pajà ina contribuziun da
100'000 francs en favur da l'acziun d'agid per las unfrendas dal
terratrembel a Peru.
Da regiuns e vischnancas
La nova constituziun dal circul d'Alvaschagn vegn approvada cun
exepziun d'in artitgel, quella dal circul da Maiavilla vegn approvada.
Las constituziuns communalas da Tavau e La Punt Chamues-ch e la
lescha da taglia da Sursaissa vegnan approvadas.
Per differents projects da construcziun da vias en il chantun vegnan
mess a disposiziun credits cun ina summa totala da bunamain 7.3 milliuns
francs (lavurs da construcziun e da cuvrida vi da l'A13 sper Nufenen,
sanaziun galarias Bagn da Ferrera sper la via d'Avras, amplificaziun via
da Furna, lavurs da cuvrida en vischinanza da la rundella Falknis a
Landquart, sviaments da Claustra e da Flem sco er lavurs da construcziun
vi da la punt da Tscher sper la via da Samignun).
Persunal
- Gianfranco Albertini, naschì 1963, da Mesauc, domicilià a Cuira,
daventa schef da la polizia criminala tar la polizia chantunala cun
effect a partir il pli tard dal november 2001.
- Antonio Preziuso, naschì 1959, da l'Italia, domicilià a Cuira,
daventa cussegliader da scola e d'educaziun tar il servetsch psicologic
da scola per las regiuns da Landquart e Casti. El cumenza ses uffizi
l'entschatta d'october.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun