La broschura "Phänomen Bündner Jagd" ch'è vegnida preschentada oz al
public resumescha a moda curta ed interessanta ils cuntegns da las trais
exposiziuns da giubileum realisadas quest onn. Cun l'istorgia da la
chatscha da patenta grischuna mussa ella la basa da las leschas
actualas.
Suenter quatter emprovas senza success è vegnida decidida a l'urna
ils 12 d'avust 1877 l'introducziun da la chatscha da patenta. In grond
spazi vegn concedì a midadas da l'ambient ed da sias influenzas sin
l'effectiv da selvaschina. Avant 125 onns vivevan be ils chamutschs en
dumbers remartgabels, oz vivan la primavaira, avant far pitschens,
bunamain 60'000 tocs tschiervs, chavriels, capricorns e chamutschs. In
effectiv da selvaschina uschè grond pretenda ina tgira professiunala,
per exempel tras la planisaziun da chatscha. Per cuntanscher proporziuns
equilibradas po e sto vegnir prelevà l'augment explotabel. Quai vul dir
da schluppettar 10'000 fin 13'000 animals. Tar la selvaschina da
chatscha bassa sto la planisaziun da chatscha garantir che la
prelevaziun tras la chatscha n'haja betg consquenzas negativas per
l'effectiv d'animals. Ultra da quai sa deditgescha la broschura al
chatschadur, a sia motivaziun d'ir a chatscha, a ses plaschairs e
quitads, a sia savida areguard la chatscha ed a ses engaschament per la
tgira a favur dal spazi da viver. Ina cumparaziun da l'uman chatschadur
cun l'animal da rapina cumplettescha la broschura.
Il sguard retrospectiv sin ils davos 125 onns mussa ch'ina
utilisaziun raschunaivla da l'effectiv da selvaschina è cumpatibla er
cun las pretensiuns modernas sco protecziun da las spezias, dals animals
e dal spazi. La chatscha da patenta grischuna ha dentant pudì
cuntanscher quest standard be perquai ch'ins ha gì en mira ils davos 15
onns consequentamain ina sintesa tranter la tradiziun da chatscha e las
enconuschientschas da la biologia da selvaschina. Ils gronds territoris
ch'ins ha excludì generusamain sco territoris da protecziun per lieurs,
giaglinas ed utschels da l'aua u la protecziun dal tschierv cun curuna
da duas varts èn exempels impressiunants per la tenuta cunscienta da la
responsabladad dal chatschadur grischun vers ses effectivs da
selvaschina.
Chatscha 2002: vinavant sin la via cumprovada
En il rom da las novas prescripziuns da chatscha 2002 è reglà da nov
il prender cun sai ed il far diever da funcs e da telefons mobils. Igl è
lubì d'avair cun sai tals apparats sin tut las chatschas, sch'els n'èn
betg mess en funcziun. Il diever da funcs e telefons mobils è dentant
lubì be en cas urgents da medischina sco er en ils ulteriurs cas ch'èn
numnads a la fin en las prescripziuns da chatscha.
Adattads vegnan davent da quest onn ils temps da sajettar durant la
chatsch'auta. In'analisa precisa ha numnadamain mussà ch'igl è ordinà
per motivs da chatschadur d'anticipar davent dals 21 da settember il
temp da sajettar la saira, numnadamain fin a las 20.00.
Mantegnì vegn per questa chatscha la protecziun dal tschierv cun
curuna da duas varts. Senza dubi po cun questas mesiras vegnir augmentà
il dumber da tschiervs ferms e mez ferms. La dumonda, sche la gronda
part dals tschiervs vegls na vegn betg resguardada e po uschia vegnir
sajettada, na po anc betg vegnir respundida a la fin. Cun mintg'onn
ch'il tschierv da curuna resta protegì han ins dapli experientscha en
quest reguard.
Gremi: uffizi da chatscha e pestga
Funtauna: rg uffizi da chatscha e pestga