Ils resultats da la chatscha auta da quest onn èn buns. Per l'emprima gia en l'istorgia da la chatscha auta grischuna èn vegnids sajettads en il Mesauc trais portgs selvadis. Cun la regulaziun fina entras la chatscha d'atun gartegi da gulivar ils animals feminins che mancan ed ils animals giuvens sco er il different success da chatscha en las regiuns. Uschia po vegnir cuntanschida la mira d'adattar l'effectiv da selvaschina al quartier d'enviern.

La chatscha auta grischuna è stada sut influenza d'ina vegetaziun gia d'atun e d'ina entschatta da l'enviern mez da la segund'emna da chatscha en las Alps grischunas. Questas relaziuns han - auter ch'en las vals dal sid dal Grischun - manà ad ina buna chatscha da tschiervs. L'enviern passà ch'è stà miaivel e la bun'offerta da pavel durant l'entschatta da la stad e la stad han effectuà ina buna quota d'ansiels da chavriels e da chamutschs. Uschia era l'offerta da chauras che na manavan betg la muntanera e che na laschavan betg tettar in pau pi pitschna, correspundentamain n'è la preda da chavrolas e chauras-chamutsch betg uschè gronda sco l'onn passà.

Resultats
5'392 (l'onn passà 5'434) chatschadur(a)s èn id(a)s a chatscha auta ed han sajettà 9'004 (l'onn passà 8'878) tocs selvaschina d'ungla. 81,7% da las/dals chatschadur(a)s grischun(a)s han gì success quest onn. Il restultat da la chatscha auta po vegnir inditgà sco bun.

	Total		masculin		femminin		relaziun tranter las schlattainas
tschierv	3'060	(2'749)	1'692	(1'483)	1'368	(1'266)	1 : 0.81 (0.85)
chavriel	2'331	(2'352)	1'393	(1'305)	938	(1'047)	1 : 0.67 (0.80)
chamutsch	3'610	(3'777)	1'681	(1'768)	1'929	(2'009)	1 : 1.15 (1.14)
portg selvadi	3	(0)	2	(0)	1	(0)
total selvaschina d'ungla:	9'004	(8'878)

Cuntanschì il plan da decimaziun per dapli che 70% tar il tschierv
En spezial la chatscha da tschiervs ha profità da la vegetaziun avanzada e da l'entschatta da l'enviern durant la segunda mesadad da la chatscha. Auter ch'en las vals dal sid dal Grischun han ins gì en l'entir chantun ina fitg buna chatscha da tschiervs. En cumparaziun cun l'onn passà èn vegnids sajettads 200 taurs-tschierv e 100 vatgas-tschierv dapli.

L'effectiv da chavriels sa revegn
La preda da chavriels è sumeglianta a quella dals davos trais onns. Durant quest atun èn però vegnids sajettads cleramain dapli bucs, ma persuenter pli paucas chauras. Las trofeas per part capitalas dals bucs ston ins attribuir a l'enviern passà ch'è stà miaivel ed a la concentraziun da selvaschina adattada als quartiers.

Grazia a l'enviern miaivel pli paucs chamutschs permess
La preda da chamutschs da 3'610 ston ins taxar sco moderata enfin buna. L'offerta reducida da
chauras che na manavan betg la muntanera - avant dar liber la schluppettada d'in buc sto vegnir sajettada ina chaura - ha mussà malgrà in bun effectiv da chamutschs en differents lieus mo ina moderata preda da chamutschs.

"Gì ventira"
Sco novum ston ins classifitgar la schluppettada da trais portgs selvadis en la part inferiura dal Mesauc. Gia dapi blers onns entran singuls portgs selvadis durant la stad or dal Tessin vischinant en il Mesauc. Per l'emprima giada han ins pudì sajettar durant la chatscha grischuna dus vers selvadis ed in animal giuven feminin.

Aura da muntanellas
La preda da muntanellas da 4'462 (l'onn passà 3'570) animals mussa che durant la chatscha auta han varsaquants bels dis d'atun attratg muntanellas e chatschadur(a)s or da la tauna resp. da la chamona da chatscha.

Chatscha d'atun da tschiervs e chavriels
La finamira principala da la chatscha dad ir en il proxim enviern cun effectivs da selvaschina ch'èn assimilads (quantitativamain) e gulivads (qualitativamain) a lur spazis da viver, po en grondas parts da noss chantun mo vegnir cuntanschida tar tschiervs e chavriels cun il med da la chatscha d'atun. I na sa tracta betg mo da l'adempliment numeric dals plans da decimaziun, mabain er da cuntanscher ina relaziun tranter las schlattainas equilibrada ed ina intervenziun correspundenta en las classas dals animals giuvens. In svilup natiral da la populaziun d'animals selvadis ha er l'effect ch'i sa mussan pli paucas malsognas e pli paucs parasits e che er envierns dirs vegnan ventschids cun considerablamain pli paucas sperditas. Tar il tschierv mancan anc en tut 947 (1'121) animals per ademplir qualitativamain ils plans da decimaziun. En las regiuns Scanvetg, Term bel e Bre- gaglia èn ils plans da reducziun gia ademplids.

Il plan per la chatscha d'atun da chavriels mussa in auter maletg. Il concept dals chavriels ch'è vegnì sviluppà vinavant e ch'è variabel da regiun a regiun cumpareglia la preda da bucs-chavriel cun la pli auta dals davos diesch onns. Uschia vegn la basa bilogica da l'effectiv da chavriels che variescha fitg ferm integrada en il plan da chatscha. Ils effectivs debels vegnan schanegiads, sin ils effectivs ferms vegni correspundentamain fatg intensivamain chatscha. La preda da bucs ch'è en comparaziun cun l'onn passà considerablamain pli auta - e la preda da chauras ch'è il cuntrari pli bassa - pretenda ina correctura correspundenta da la relaziun dischequilibrada tranter las schlattainas (1 : 0.67). Quai n'è betg en mintga cas da valitar negativamain pertge che uschia èsi pussaivel d'intervegnir en las classas dals animals giuvens. En las regiuns Mantogna, Mesauc/Calanca, Bregaglia, Signuradi-Seewis, Vaz sut e Favugn è la chatscha da chavriels gia terminada.

Per la chatscha d'atun èn s'annunziadas/-ads 2'044 (2'149) chatschadur(a)s. Las/ils chatschadur(a)s che sa participeschan a la chatscha d'atun adempleschan ina incumbensa regulativa cun adattar ils effectivs da selvaschina a lur quartiers d'enviern. Quai maina latiers ch'ils quartiers d'enviern na vegnan betg surduvrads e quai gida er d'evitar grondas sperditas d'enviern e reducescha uschia la part da la selvaschina disgraziada. Tras quai vegnan er evitads resp. reducids ils donns dal guaud e da las culturas agriculas.

Agiuntas
- plan da la chatscha d'atun da tschiervs 2002
- plan da la chatscha d'atun da chavriels 2002
- tabella dals resultats da la chatscha auta e dals plans da la chatscha 2002 e plan da la chatscha d'atun 2002


Gremi: uffizi da chatscha e pestga
Funtauna: rg uffizi da chatscha e pestga