La fin da schaner ha entschavì la realisaziun dal project Piazza dal post da stab per dumondas d'egualitad. Durant in mez di s'occupan ils giuvenils da las perspectivas da lur vita e dals differents models da vita. Pertge è quai in giavisch dal biro d'egualitad?
Anc adina èsi uschia che dunnas giuvnas investeschan damain en lur svilup professiunal che umens. Ellas elegian d'ina tscherna da furmaziuns professiunalas ch'è evidentamain pli pitschna e sa decidan per gronda part per scolaziuns pli curtas. Bleras dunnas giuvnas han anc adina l'idea: "Jau vegn tuttina ad avair baud u tard ina famiglia ed alura daventa la professiun secundara". In'autra lingua discurra la quota d'activitad da gudogn che munta gia oz a 60 pertschient tar las dunnas, la tendenza s'augmenta. Las midadas socialas pretendan ch'er las dunnas investeschian en la scolaziun e la professiun.
Quest engaschament na vegn per regla strusch mess en dumonda tar ils umens giuvens. L'identitad dals umens vegn definida anc adina principalmain tras l'activitad professiunala. Questa paisa unilaterala n'ha betg mo consequenzas positivas per ils umens sezs. Ratas pli autas da suicidi, in cumportament da ristga, in tractament main premurus da l'atgna sanadad ed autras pregiudicaziuns pon ins chapir sco consequenza dal squitsch da prestaziun e da l'orientaziun tenor la prestaziun. L'aspectativa da vita cleramain pli bassa da l'uschenumnada "schlattaina ferma" illustrescha quai cleramain. Ina persunalitad pli cumpletta daventa uschia suenter ils studis actuals pli e pli in tema per ils umens. Las relaziuns, la famiglia ed ils umans daventan pli impurtants.

Fairplay at home?
La campagna actuala "Fairplay at home" da l'uffizi federal per l'egualitad tranter dunna ed um (website: www.fairplay-at-home.ch) s'occupa dal tema da la repartiziun da la lavur tranter ils creschids. Las medemas dumondas èn relevantas gia en connex cun la tscherna da la professiun. Tgi ch'ha giugà en la vegliadetgna da tscherna da professiun en scola il gieu da lotto original ed expressiv dal project Piazza, n'enconuscha betg mo duas u trais variantas per sia biografia, mabain 22 cun pled ed illustraziun - e vegn a s'imaginar anc ina giada tantas. In avantatg creativ per ses futurs discurs davart Fairplay-at-home en l'agen tegnairchasa. Ils umens giuvens vegnan a profitar da la discussiun individuala cun quest grond dumber da perspectivas per lur vita. Per els è la dubla perspectiva ch'integrescha la professiun e la famiglia oz anc main usitada che per las dunnas giuvnas. Questas davosas vegnan tranter auter a s'occupar a moda pli approfundada cun perspectivas professiunalas a lunga vista e vegnan encuraschadas da sviluppar er ina identitad professiunala. A media fin a lunga vista vegn ad esser in resultat dal project quel che l'engrondiment da l'orizont dals umens giuvens vegn a purtar profit per las dunnas...

Piazza è concretamain
Il project Piazza è da chapir en quest senn: el motivescha ils giuvenils en la vegliadetgna da tscherna da professiun da na betg partir d'ina chapientscha unilaterala da las rollas e da la vita. Il modul d'in mez di vegn realisà ventg giadas en l'entir chantun fin a las vacanzas d'atun - da Cuira a Glion, Claustra ed a Scuol èn cumpigliadas tut las regiuns. L'interess per il project è grond.
Resguardond las experientschas fatgas vegn elavurà silsuenter in med d'instrucziun che las persunas d'instrucziun pon durvrar e che cumplettescha nizzaivlamain l'instrucziun da la tscherna da la professiun.
La gruppa da project ch'è responsabla per la realisaziun da Piazza consista dad Ariane Bearth-Riatsch (terapeuta da scola), Lucio Decurtins (pedagog social) e Justina Derungs (pedagoga da teater).
Il project Piazza vegn finanzià cun daners dal conclus federal davart las plazzas d'emprendissadi II. Quel sustegna, en la furma d'in program d'acziun, las contribuziuns che van a favur d'ina megliuraziun persistenta da la fiera da plazzas d'emprendissadi e dal svilup da la furmaziun professiunala. Ina finamira dal conclus federal davart las plazzas d'emprendissadi è quella da promover l'egualitad effectiva tranter dunna ed um sin il champ da la furmaziun professiunala. Da quest champ da promoziun fa part il project Piazza.

Il gieu da lotto davart il model da vita
Per realisar il project Piazza ha la gruppa da project elavurà in gieu da lotto. Ella ha discurrì mintgamai cun indesch dunnas ed umens davart lur model da vita persunal. Quests divers models vegnan preschentads cun lur fotografia sin mintgamai trais tavlas. Ils models existents tanschan da furmas tradiziunalas da famiglia fin a diversas furmas da partiziun da lavur tranter umens e dunnas, sco er sur partenaris senza uffants ed omosexuals e sur persunas che vivan u ch'educheschan sulettas.
Las tavlas dal gieu da lotto pussibiliteschan da s'avischinar al tema en furma da gieu. Tge imaginaziuns provocheschan ils maletgs? Fa la dunna l'impressiun d'esser ina mamma, vegn ella pia ad avair uffants - u fa ella plitost l'impressiun d'esser conscienta da sasez, sa cunfa ella forsa cun la tavla da la dunna ch'è activa en la politica? Cun tge imaginaziuns classifitgain nus ils umans - pudess nossa classificaziun er esser autra? Ed en tge rollas e models sa vesessan ils giuvenils gugent sasez? Cun agid dal gieu da lotto pon ins percepir e discutar talas dumondas a moda pratica e realistica.
A la fin dal project vegn il gieu da lotto a daventar ina part dal med d'instrucziun planisà. Il med d'instrucziun è concepì per persunas d'instrucziun sco er per ulteriurs ravugls da la furmaziun e da la politica ch'han interess per ils temas da l'egualitad.

Gremi: biro d'egualitad dal Grischun
Funtauna: rg biro d'egualitad dal Grischun