Navigation

Inhaltsbereich

  • Erste Mitteilung
  • Neuen Beitrag einfügen
(Text da medias per il di dal guaud dals 21 da mars)

Senza ina cultivaziun persistenta dal guaud da muntogna smanatschassan ils privels da la natira il turissem en las muntognas. Ils servetschs forestals dal chantun e da las vischnancas creeschan las premissas necessarias per garantir la vita, ils abitadis e las axas da traffic.

Las naziuns unidas han declerà l'onn 2002 sco "onn da las muntognas" e sco "onn dal turissem ecologic". Domadus temas han in stretg connex cun il diever da la cuntrada alpina. Il guaud da muntogna è in element impurtant da questa cuntrada alpina. Dapi passa dudesch onns infurmeschan ils purtaders svizzers dal di internaziunal dal guaud (ITW) mintgamai ils 21 da mars davart las diversas prestaziuns dal guaud. Qua gioga er l'utilisaziun persistenta da la resursa natirala guaud ina rolla impurtanta. L'utilisaziun persistenta dal guaud da muntogna signifitga segirezza per las persunas che vivan e lavuran là, dentant er per quellas che dovran mintga di nossas vias, autostradas e viasfier. Tut ils utilisaders da questa cuntrada alpina ston esser conscients che quai na sa chapescha betg da sasez, mabain che questa utilitad e bellezza po vegnir mantegnida be cun l'agid da mintgin.

In sguard enavos sin l'entschatta dal servetsch forestal dal Grischun
La stad 1834 eran vegnidas devastadas grondas parts dal Grischun tras auazuns. Il guaud n'era lezza giada betg pli abel d'ademplir sia funcziun da protecziun e da chombra d'aua. Cun l'industrialisaziun ch'aveva entschavì era s'augmentada drasticamain la dumonda per laina dad arder. Las surfatschas tagliadas cumplettamain eran perquai immensas. Ellas èn resultadas cun tagliar laina a moda brutala e nuncontrollada. Il cussegl grond ha decidì sin fundament da quests eveniments da numnar in "funcziunari ch'era scolà en selvicultura". L'onn 1837 ha Johann Bohl surpiglià sia lavur sco emprim inspectur forestal dal Grischun. Cun crear in servetsch forestal chantunal vulevan ins dar dapli paisa a la protecziun dal guaud ed a la tgira dal guaud.
Durant ils 165 onns passads ha il guaud alpin dal Grischun pudì sa recrear bain da sias blessuras. La rolla dal guaud sco scut natiral da protecziun cunter privels da la natira sco lavinas, crudada da crappa u bovas ha pudì vegnir meglierada persistentamain en favur dals abitadis, las vias da colliaziun ed en favur da las axas da transit.

Il guaud sto sa cumprovar
Ils dus envierns dals onns 1950/51 e 1998/99 pon ins cumparegliar areguard la quantitad da naiv e la situaziun da las lavinas. Da l'enviern 1950/51 sa regordan anc blers sco terribel enviern da lavinas. Lezza giada han pretendì ils eveniments tragics en ils territoris abitads e sin las vias da traffic dal Grischun 54 unfrendas. Perencunter è stada da cumplanscher l'enviern 1998/99 "mo pli" ina unfrenda sin via.
Questa segirezza meglierada fermamain en las vals ed en ils vitgs ha segiramain procurà la tgira cun cleras intenziuns e regulara dal guaud da protecziun. Grazia ad in servetsch forestal chantunal e communal cun finas structuras e bain organisà pon ins garantir questa tgira dal guaud persistenta. D'agiuntar è la construcziun da rempars constanta ed adattada a las enconuschientschas las pli novas. Dapi la mesadad dal davos tschientaner èn vegnidas realisadas, ultra da la tgira dal guaud natiral da protecziun en ils territoris periclitads, emplantaziuns supplementaras ed èn vegnids construids rempars cunter lavinas e cunter crudada da crappa. Durant ils davos 50 onns ha il servetsch forestal dal Grischun investì passa 700 milliuns francs per emplantaziuns e rempars.

Senza guaud nagin turissem
Il guaud sa sviluppa grazia a sia culissa che dat furma a la cuntrada e daventa adina dapli in spazi da recreaziun per indigens e turists. Ils indigens e turists apprezieschan tant il viv guaud maschadà da la Val dal Rain grischuna, sco in targlischant guaud da larschs da l'Engiadina u in frestg guaud da chastagners da las vals grischunas dal sid. In guaud varià è ina contribuziun impurtanta per l'attractivitad e diversitad turistica. In chantun da muntogna sco il Grischun, tar il qual il turissem furma ina funtauna d'entradas da las pli impurtantas, na pudess strusch surviver senza in guaud intact ecologicamain e cultivà a moda persistenta. En vista a questa chapientscha sa laschan observar pli e pli svilups miaivels u dal turissem ecologic; in turissem che tira a niz las resursas natiralas existentas en armonia cun la natira. "Persistent" signifitga in dar e prender ch'è en equiliber, uschia che las persunas che fan diever dal guaud laschan enavos a lur descendents in spazi da recreaziun uschè grond e d'uschè buna qualitad sco ch'els possedan oz.

Occurrenzas durant l'onn da las muntognas
Per l'onn da las muntognas vegn l'uffizi forestal ad organisar differentas occurrenzas durant l'onn. A chaschun da differentas occurrenzas duai vegnir infurmà e discutà davart l'impurtanza dal guaud alpin. Planisadas èn tranter auter:
- da l'Alp Grüm a Puschlav, avertura da la senda instructiva davart privels da la natira ils 25 d'october, e
- en il rom da la dieta annuala da l'academia svizra da las scienzas natiralas (SANW) vegn organisada ils 21 da settember ina excursiun tras il guaud da crudada da crappa a Tavau.

Gremi: uffizi forestal dal Grischun
Funtauna: rg uffizi forestal dal Grischun
Neuer Artikel