La violenza a chasa duai avair per consequenza che delinquents
possian vegnir exclus da l'abitaziun cuminaivla. Quai propona la
cumissiun per dumondas giuridicas dal cussegl naziunal. En il cudesch
civil svizzer CCS duai perquai vegnir integrà in nov artitgel 28b. La
cumissiun propona ultra da quai als chantuns d'installar posts
d'infurmaziun e da cussegliaziun per la protecziun cunter la violenza a
chasa. Che la regenza grischuna sustegnia da princip l'introducziun d'in
nov artitgel en il CCS, scriva ella en sia consultaziun al departament
federal da giustia e polizia.
En il Grischun è vegnì inizià l'onn 2003 in project d'intervenziun
cunter la violenza a chasa. La nova lescha chantunala da polizia dat
medemamain pussaivladads a la polizia da bandegiar delinquents violents
or da chasa.
La regenza è per transparenza tar ils onuraris da direcziuns e da
cussegls administrativs
Commembers da direcziuns e da cussegls administrativs d'interpresas
ch'èn quotadas a la bursa duain stuair palesar lur indemnisaziuns;
maximalmain però en il medem rom sco che quai è il cas en auters stadis.
Per quai che l'adattaziun proponida dal dretg d'obligaziuns na dastga
avair naginas influenzas negativas per la Svizra sco lieu economic,
scriva la regenza en sia consultaziun al departament federal da giustia
e polizia. Gista è er la finamira da distinguer tranter ils commembers
dal cussegl administrativ ed ils commembers da la direcziun. Tar
commembers da la direcziun basta l'indicaziun da la summa totala; il
cussegl administrativ fixescha quella e fa correspundentamain ina
tscherta controlla. Perquai ch'il cussegl administrativ decida sez las
atgnas indemnisaziuns, sto el declerar quellas en moda cumplettamain
transparenta. Commembers da direcziuns e da cussegls administrativs ston
ultra da quai palesar lur participaziun a la societad.
Consultaziun dal "product secundar animal" fin al chip da chauns
La regenza grischuna è da princip d'accord - malgrà in pèr remartgas
criticas - cun ils sbozs per la revisiun da quatter ordinaziuns dal
dretg davart epidemias d'animals e davart l'igiena da charn: la
"ordinaziun davart la dismessa da products secundars animals ODPA", la
"ordinaziun davart epidemias d'animals OFE", la "ordinaziun davart
l'import, il transit e l'export d'animals e da products animals OITE" e
la "ordinaziun davart la controlla da charn OCC".
La nova ODPA regla confurm a la EU co che las dismessas d'animals,
ils uschenumnads "products secundars animals", dastgan vegnir utilisads:
products da la categoria 1 ston vegnir ars, quels da la categoria 2 pon
vegnir duvrads sco ladim e per la producziun da biogas e products da la
categoria 3, quels cun ils ristgs ils pli pitschens, pon vegnir pavlads
tranter auter ad animals da chasa. La divisiun en trais categorias
dischavantagescha mazlarias decentralas, perquai che la dismessa da
products secundars da las categorias 2 e 3 n'è betg economica pervi da
las quantitads uschè pitschnas e pervi da las distanzas. Qua pretenda la
regenza ina gulivaziun da las grevezzas tranter manaschis gronds e
pitschens.
La nova OFE prevesa da marcar e registrar chauns cun in microchip u
cun ina tetovaziun. La marcaziun vegn a facilitar ils scleriments
cunzunt suenter accidents cun morsas ed en cas da l'erupziun d'ina
epidemia. La regenza preferescha il microchip, perquai che sia execuziun
è pli economica e pli segira. Però sto la marcaziun da chauns anc vegnir
motivada en la OFE areguard sia relevenza.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Scuol: Il chantun paja ina contribuziun da var 300'000 francs a
l'indriz per far naiv artifiziala ed a la sutgera da 6 da las
pendicularas Motta Naluns. Ultra da quai survegn la societad utilisadra
in credit d'agid d'investiziun da var 1,8 milliuns francs da la
confederaziun.
- Promoziun da la cultura: Var 260'000 francs ha la regenza concedì
sco contribuziuns e garanzias da deficit ad ovras ed occurrenzas
culturalas. Da quels van 105'000 francs a las producziuns da gruppas
professiunalas da teater grischunas.
- Rait da sport Surselva: La regenza ha deliberà 20'000 francs dal
fond da sport per colliar en ina rait las uniuns da sport da la
Surselva. La Surselva è vegnida elegida da la confederaziun sco regiun
da model per la furmaziun d'ina rait regiunala da moviment e da sport e
survegn per quai fin l'onn 2005 30'000 francs da la cassa federala.
Projects da vias
- Sviament Claustra : Per ulteriuras installaziuns electricas da
current ferm ha la regenza deliberà 4,6 milliuns francs.
chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun