La regenza grischuna ha revedì totalmain la lescha da l'onn 1998
davart las finanzas dal chantun Grischun LFC. Ella preschenta al cussegl
grond la missiva en la sessiun da zercladur vegninta. Las experientschas
d'enfin uss, diversas intervenziuns en il cussegl grond e la
finanziaziun restanta da la cassa da pensiun chantunala pretendan ina
revisiun totala da la LFC, tranter auter cun ils suandants accents:
- las premissas per la proxima finanziaziun restanta da la cassa da
pensiun chantunala, decididas dal cussegl grond l'october 2000, vegnan
fixadas en detagl;
- ils giavischs dal parlament vegnan resguardads;
- la basa per manar las finanzas chantunalas en moda flexibla ed
adattada al stgalim vegn meglierada, e
- la LFC vegn adattada a la nova constituziun chantunala.
Ultra da quai duain vegnir delegadas tschertas cumpetenzas davart il
preventiv a la cumissiun da gestiun CdG ed a la regenza: Davart la
realisaziun definitiva d'eventualas scursanidas globalas dal preventiv
tras il cussegl grond e davart la permissiun definitiva da tut ils
credits supplementars - er da tals ch'èn en discussiun durant ina
sessiun dal cussegl grond - duai da nov pudair decider la CdG. La
regenza duai perencunter pudair da nov concluder autonomamain l'emprest
da chapital ester en mintga furma ed augmentar las participaziuns
existentas ad ovras electricas. Per delegar las cumpetenzas per approvar
credits a la CdG ed a la regenza sto dentant er vegnir revedì l'artitgel
35 da la nova constituziun chantunala.
La regenza prenda posiziun davart la revisiun totala dal dretg
tutelar
La regenza approvescha da princip la revisiun totala dal dretg
tutelar. Ils sbozs preliminars per ina revisiun dal cudesch civil
svizzer (protecziun da persunas creschidas, dretg da persunas, dretg da
l'uffant) e per ina lescha federala davart la procedura davant las
autoritads da protecziun da l'uffant e da creschids mainan senza dubi ad
ina meglieraziun ed unificaziun da la legislaziun. En secturs parzials
vegnan a la fin er avisadas soluziuns naziunalas.
En sia posiziun davart ils sbozs fa la regenza ina resalva
impurtanta. Ella parta dal fatg che la constituziun proponida da
l'autoritad da protecziun da l'uffant e da creschids sco dretgira
professiunala na vegnia betg realisada. Il chantun Grischun n'enconuscha
numnadamain ni dretgiras professiunalas ni spezialas. En quest connex
spetga la regenza che las relaziuns regiunalas vegnian resguardadas
meglier e ch'i na dettia nagins custs supplementars per il chantun.
Consultaziun da la lescha da scolina, da la lescha da scola e da
l'ordinaziun davart la salarisaziun dals magisters
La regenza trametta en consultaziun ils sbozs revedids da la lescha
davart las scolinas dal chantun Grischun (lescha da scolina, DG
420.500), da la lescha davart las scolas popularas dal chantun Grischun
(lescha da scola, DG 421.000) e da l'ordinaziun davart la salarisaziun
da las persunas d'instrucziun da la scola populara e da las mussadras en
il chantun Grischun (ordinaziun davart la salarisaziun dals magisters;
DG 421.080). Tar ils puncts centrals tutgan la salarisaziun minimala e
la salarisaziun da substituziuns, la fixaziun da la duradad da las
lecziuns sco er il pensum d'emna obligatori da persunas d'instrucziun da
la scolina. In ulteriur punct da la revisiun pertutga la regulaziun da
las cumpetenzas per fixar las contribuziuns pauschalas decisivas per il
subvenziunament.
Protecziun da nunfimadras e nunfimaders en l'administraziun dal
chantun Grischun
Tut ils edifizis da l'administraziun dal chantun Grischun valan a
partir dal 1. da fanadur 2004 da princip sco edifizis senza fim. Durant
in temp transitori vegn permess il fimar mo en cas spezials. Mesiras
d'urgenza na laschan betg sa realisar en tut ils edifizis. Motivà vegn
il scumond da fimar cun il fatg ch'il fimar ed il fimar passivamain
chaschunan donns gravants da la sanadad. Dus terzs da tut las persunas
creschidas tutgan tar las nunfimadras ed ils nunfimaders. Tenor la
lescha da lavur ha il patrun da procurar en il rom da las pussaivladads
dal manaschi che las persunas che na fiman betg na vegnian molestadas
dal fimar d'autras persunas (art. 19, ordinaziun 3 davart la lescha da
lavur). En conturns senza fim fiman er fimadras e fimaders
automaticamain pli pauc. Perquai che blers d'ellas e d'els vulan reducir
il fimar u schizunt chalar cun quai, salida er la maioritad da las
fimadras e dals fimaders reglas cleras davart il fimar. Daspera
chaschuna il fimar custs supplementars considerabels tar il nettegiament
ed il mantegniment da localitads.
La regenza va a Vienna
La regenza grischuna fa periodicamain viadis da studi a l'exteriur.
A quels sa participeschan er las partenarias ed ils partenaris. Fin ussa
han quels viadis manà l'onn 1997 a Brüssel e l'onn 2001 a Berlin. Quest
onn vegn la regenza ad esser a Vienna dals 20 fin als 23 da matg 2004.
Là stattan sin il program contacts cun il guvern da Vienna, cun la
chombra d'economia da Vienna, cun il cussegl federal da la republica da
l'Austria e cun l'ambassada svizra. Daspera serva quel viadi a la tgira
d'aspects culturals e da las relaziuns collegialas. Ils custs per
persuna importan var 2'500 francs. Las partenarias ed ils partenaris
surpiglian sezs lur part dals custs.
Sanaziun da las finanzas dal chantun
Per realisar il program da sanaziun ston duas ulteriuras ordinaziuns
vegnir adattadas. La revisiun parziala da l'ordinaziun davart il
servetsch psichologic da scola en il chantun Grischun vegn messa en
vigur da la regenza il 1. da mars 2004, la revisiun parziala da
l'ordinaziun davart la salarisaziun da las persunas d'instrucziun da la
scola populara e da las mussadras en il chantun Grischun (ordinaziun
davart la salarisaziun dals magisters) il 1. d'avust 2004. Questas
mesiras ha concludì il cussegl grond l'avust 2003.
Da vischnancas e regiuns
- Castasegna, Domat: La regenza approvescha las revisiuns parzialas
preschentadas da las constituziuns communalas.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Promoziun da la cultura: A la gruppa da teater In Situ vegn
concedida ina contribuziun totala da 75'000 francs per la producziun dad
"Ödipus auf Kolones/Antigone" e da "Ein Stück Monolog". Da la lottaria
naziunala interchantunala vegnan concedids 10'000 francs al festival
xong 2004 per promover il barat cultural en la regiun da cunfin dals
trais pajais Val Müstair/Engiadina bassa, Oberes Gericht e
Obervinschgau.
Projects da vias
- Per la via da colliaziun Trun - Schlans, traject Trun - punt Val
Sinzera vegn dauzà il pais maximal da 18 a 28 tonnas.
Chaussas persunalas
- Renza Berger-Cereghetti (44) da Cuira è vegnida elegida per il 1.
da zercladur en l'uffizi dal register da commerzi sco nova substituta da
l'uffiziant dal register da commerzi.
chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun