La regenza ha deliberà per la consultaziun il sboz da la revisiun
totala da la "lescha davart il diever dals dretgs politics en il chantun
Grischun" (nov "lescha davart ils dretgs politics, LDP"). Il motiv
principal per la revisiun totala è la nova constituziun chantunala ch'è
entrada en vigur il 1. da schaner 2004. Concretamain pertutgads da quai
èn ils suandants secturs da la LDP:
- il dretg da votar e d'eleger da las Svizras e dals Svizzers a
l'exteriur en chaussas chantunalas,
- l'elecziun dal pievel da las presidentas e dals presidents da las
corporaziuns regiunalas,
- las proceduras per iniziativas dal pievel e referendums dal pievel
sco er per iniziativas da vischnancas e referendums da vischnancas,
- la suspensiun e la liberaziun da l'uffizi da commembras e
commembers da las autoritads e
- l'armonisaziun dals termins d'elecziuns tar elecziuns da la
regenza e dal cussegl grond sco er dal cussegl dals chantuns e dal
cussegl naziunal.
En il nov sboz da lescha èn però er resguardads ulteriurs puncts da
revisiun:
- la reducziun da la maioritad absoluta tar elecziuns,
- la regulaziun da la verificaziun dal scrutini tar stretgs
resultats da votaziun,
- la regulaziun dals motivs per ina votaziun per correspundenza
nunvalaivla,
- la basa legala per la votaziun sin via electronica e
- la basa legala per il diever da meds auxiliars tecnics ed
electronics per eruir il resultat.
La consultaziun dura fin ils 30 da fanadur 2004. Ils documents pon
vegnir consultads en moda electronica sut www.gr.ch ? Archiv GR
(chavazzin "dretgs politics LDP").
Da vischnancas e regiuns
- Vaz / Parpan: Per il project d'in indriz da trenament e dal cup
mundial "pista da skis da trenament e dal cup mundial 'Silvano
Beltrametti'" ha la regenza approvà in credit d'agid d'investiziun senza
tschains da la confederaziun ed ha garantì ina contribuziun chantunala
da 500'000 francs.
- Riein: Il chantun vegn a sa participar als custs da sanaziun da la
pendiculara Pardi-Signina cun ina contribuziun da var 77'000 francs.
- Küblis: La vischnanca survegn var 300'000 francs sco contribuziun
chantunala a la segunda etappa da l'engrondiment dal provediment d'aua.
- Events da sport: Il Partenz sco er ils pass dal Bernina, da
l'Albula, dal Flüela, dal Fuorn e da l'Umbrail vegnan ad esser il
fanadur ils lieus d'acziun da duas grondas occurrenzas: Il swiss bike
master (dals 23 als 25 da fanadur) enturn Küblis ed il "giro da trais
pajais" (dals 9 als 11 da fanadur) en la regiun da cunfin
Svizra-Italia-Austria. Per domaduas occurrenzas da sport ha la regenza
approvà mintgamai il plan da traject.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Uniun dals Gualsers: Per il project "walseralps" ha la regenza
approvà ina contribuziun chantunala da 90'000 francs. Il project
cumpiglia geograficamain tut las regiuns, en las qualas vivan Gualsers
(Italia, Liechtenstein, Austria e Svizra). Vi da quai sa participeschan
diesch organisaziuns regiunalas da Gualsers. "Walseralps" è in project
en il rom da l'iniziativa communabla "interreg IIIB" da l'uniun
europeica.
- Uniun per il cup mundial a Lai: Sco garanzia da deficit per il
final dal cup mundial alpin 2005 ha la regenza approvà 80'000 francs.
- Tgira da monuments: Var 585'000 francs ha approvà la regenza per
la restauraziun e la sanaziun dals suandants objects:
- casa Tomé, Puschlav
- chasa d'abitar Nebel / Schlumpf, Luzein,
- chasa d'abitar von Blumenthal, Roten,
- alp Tea Suot, Tschlin,
- baselgia parochiala catolica S. Vigeli a Tujetsch, Sedrun.
- Cunvegna da prestaziun: Il chantun sustegna ils onns 2004 e 2005
las activitads e las incumbensas da l'uniun tetgala dals museums
grischuns cun totalmain 100'000 francs: tranter auter l'ediziun d'in
prospect da museum triling dal Grischun, la realisaziun d'in pool da
spezialist(a)s da museum, l'introducziun d'ina banca da datas per
l'inventarisaziun sco er la realisaziun da curs da scolaziun
supplementara.
Projects da vias
- Punt vi da la spunda dal Caselertobel / via dal Schin: Per segirar
la punt en il traject Freihof-Passmal ha la regenza approvà 2,9 milliuns
francs.
- Punt dal Crestawald / access Avras: Per garantir la segirezza da
manaschi dals proxims tschintg onns èn necessarias lavurs da reparatura
voluminusas. Per quai ha la regenza approvà var 600'000 francs. Las
lavurs duran fin la fin da l'onn 2005.
chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun