La regenza grischuna ha inoltrà la documentaziun da la candidatura
per la sessiun d'atun 2006 da las chombras federalas. Il studi da
realisabladad ha mussà che la regiun ospitanta Flem Laax Falera
ademplescha en mintga reguard las pretensiuns per ina sessiun
d'ordaifer. Spezialmain il concept da localitads - tut ils indrizs
impurtants sa chattan en in conturn da 400 meters - las infrastructuras
tecnicas existentas ed il concept da segirezza han contribuì
decisivamain a quai. La documentaziun da la candidatura è vegnida
realisada en stretga collavuraziun dal chantun Grischun cun la regiun
Flem Laax Falera e cun ina delegaziun dal secretariat general da las
chombras federalas.
La regenza vesa la sessiun d'ordaifer da las chombras federalas sco
schanza ch'ils contacts directs cun la populaziun indigena e las
autoritads pudess approfundir la chapientscha per las minoritads da noss
pajais. Visitaziuns al lieu pussibiliteschan ultra da quai la
confruntaziun concreta cun differents temas sco turissem, economia,
traffic, cultura ed ambient - e tut quai en ina da las pli bellas
regiuns da vacanzas da la Svizra.
Las chombras federalas èn sa radunadas l'onn 1993 e l'onn 2001
ordaifer Berna, e quai a Genevra ed a Lugano. Precis sco da quel temp
vegn renovada la chasa federala er l'onn 2006. La sessiun d'atun 2006 da
las chombras federalas ha lieu dals 18 settember fin ils 6 d'october.
Votaziun dal pievel: dus projects da lescha chantunals per ils
26 da settember
A las proximas votaziuns dal pievel dals 26 da settember vegnan
suttamess a la votaziun dus projects da lescha chantunals e quatter
projects da lescha federals.
Projects chantunals:
- revisiun parziala da l'artitgel 35 da la constituziun chantunala
(pussaivladad da delegaziun dal cussegl grond en il sectur da las
cumpetenzas dal preventiv);
- revisiun da la lescha per promover il svilup economic en il
chantun Grischun (lescha per il svilup economic).
Projects federals:
- conclus federal dals 3 d'october 2003 davart la natiralisaziun
ordinaria sco er davart la natiralisaziun facilitada da persunas estras
giuvnas da la segunda generaziun;
- conclus federal dals 3 d'october 2003 davart l'acquist dal dretg
da burgais tras persunas estras da la terza generaziun;
- iniziativa dal pievel dals 26 d'avrigl 2002 "servetschs postals
per tuts"?
- midada dals 3 d'october 2003 da la lescha federala davart l'urden
da cumpensaziun dal gudogn (per persunas che prestan servetsch ed en cas
d'ina maternitad).
Gia la fin da matg aveva la regenza decidì da manar tras er ils 26
da settember l'elecziun cumplementara d'in commember da la regenza per
il rest da la perioda d'uffizi currenta.
La fusiun d'uffizis pretenda ina nova basa legala
L'uffizi da dretg civil vegn integrà per il 1. da schaner 2005 en
l'uffizi da polizia (domadus appartegnan al departament da giustia,
polizia e sanitad). Il nov uffizi sa numna alura "uffizi da polizia e da
dretg civil". Per ch'el possia cumenzar sia activitad operativa en il
rom da la nova organisaziun, sto il cussegl grond reveder divers
relaschs. Per quai ha la regenza deliberà la missiva correspundenta.
Tar ils relaschs sa tracti da trais ordinaziuns dal cussegl grond
che ston vegnir transferidas en leschas: l'ordinaziun executiva davart
il stadi civil, l'ordinaziun executiva tar il dretg d'obligaziuns
svizzer e l'ordinaziun executiva davart la prevenziun professiunala.
Commerzi ambulant: ina lescha federala remplazza la regulaziun
chantunala
La lescha davart il commerzi ambulant e la polizia da gieus e films
da l'onn 1966 duai vegnir abolida senza cumpensaziun. Quai propona la
regenza en sia missiva al cussegl grond. Dapi l'onn 2003 èn en vigur la
lescha federala davart il commerzi ambulant e l'ordinaziun
correspundenta. La regulaziun chantunala ha uschia pers per gronda part
sia impurtanza.
Consultaziuns a la confederaziun
- Lescha federala per promover l'infurmaziun davart la plazza
economica svizra: La regenza sustegna la cuntinuaziun dal program
"plazza economica svizra". La cooperaziun cun autras organisaziuns da
commerzialisaziun sco "Svizra Turissem" e "Preschientscha Svizra" sto
però vegnir intensivada ed ils avantatgs da la Svizra sco lieu economic
ston vegnir elavurads meglier.
- Lescha federala davart l'infurmaziun e la protecziun da
consumentas e consuments: La regenza refusa cumplettamain il sboz
preliminar. Ella resguarda la concepziun proponida d'ina lescha davart
la protecziun da consumentas e consuments che vegn applitgada en moda
subsidiara sco memia cumplitgada e perquai betg adattada per la partica.
Ultra da quai è ella da l'avis che la necessitad d'ina regulaziun
cumplettamain nova, per part fitg rigurusa e chara en l'applicaziun, na
vegnia betg cumprovada. I vegn crititgà ch'il sboz preliminar na
s'exprimia betg davart la repartiziun da las incumbensas tranter la
confederaziun ed ils chantuns e davart ils custs d'execuziun che
resultan per ils chantuns.
- Introducziun da prestaziuns supplementaras per famiglias sin plaun
federal tenor l'exempel dal model tessinais: La regenza refusa il
project. Ella è bain conscienta da la necessitad principala da
distgargiar famiglias cun uffants. Quest project chaschuna dentant custs
supplementars considerabels è n'è betg accordà cun auters projects.
Ultra da quai sto el er tegnair quint da las differentas relaziuns en il
sectur da la politica da famiglia en ils singuls chantuns.
Da vischnancas e regiuns
- Salouf, Riom-Parsonz: Per sanar il reservuar da Raschladeiras a
Riom e per renovar il provediment d'aua a Parsonz ha la regenza approvà
totalmain var 200'000 francs.
- Vuorz: La lescha communala da taglia ch'è vegnida revedida
cumplettamain, è vegnida approvada. Ella entra en vigur il 1. d'avust.
- Müstair: Per la nova fermada d'auto da posta en il vitg ha la
regenza approvà ina contribuziun chantunala da var 37'000 francs.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Federaziun grischuna dals guids da muntogna: 24'000 francs survegn
la secziun Tacau-Partenz per realisar la nova senda da raiver da la
Sulzfluh a St. Antönien.
- Forum economic da l'Engiadina bassa/Val Müstair: La regenza ha
garantì 65'000 francs al project "regiun turistica da l'Engiadina/Val
Müstairs/Vnuost sur".
- Infrastructuras turisticas: Per construir la plazza da campadi da
Trin e per l'indriz per far naiv artifiziala da las pendicularas
Brigels-Waltensburg-Andiast SA ha la regenza approvà tant in credit
d'agid d'investiziun da la confederaziun sco er ina contribuziun
chantunala da totalmain var 95'000 francs.
- Infrastructura da la viafier: Sin set trajects da la lingia dal
Bernina, da l'Alvra e dal Partenz da la viafier retica vegnan renovads
ils binaris. Per quai ha la regenza approvà totalmain var 1,6 milliuns
francs. La confederaziun surpiglia totalmain var 7,5 milliuns francs.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun