La chatscha auta da quest onn ha gì in bun resultat. Igl èn vegnids
sajettads dapli tschiervs che l'onn precedent. La preda da chavriels e
da chamutschs correspunda a las aspectativas. Tuttina è necessaria en
vastas parts dal chantun ina chatscha d'atun cumplementara sin tschiervs
e - cunzunt en Engiadina-Grischun dal sid - sin chavriels.
Enconuschentamain vul la chatscha d'atun adattar ils effectivs da
selvaschina a lur quartiers d'enviern.
Per l'emprima giada passa 100 chatschaduras
5'409 (onn precedent 5'404) chatschaduras e chatschadurs èn sa
participads a la chatscha auta ed han sajettà 8'110 (onn precedent
8'334) chaus selvaschina d'ungla. Per l'emprima giada ha il dumber da
las chatschaduras - cun 102 Grischunas ch'èn sa participadas a la
chatscha auta - surpassà la limita da tschient. Sco l'onn precedent han
gì 78,5 % da las chatschaduras e dals chatschadurs success. Il resultat
da la chatscha auta po vegnir caracterisà en general sco bun.
Ina buna preda
total masculin feminin relaziun m/f
tschierv 2'962 (2'745) 1'728 (1'627) 1'234 (1'118) 1 : 0.71 (0.69)
chavriel 1'709 (1'964) 1'113 (1'063) 596 (901) 1 : 0.54 (0.85)
chamutsch 3'435 (3'623) 1'704 (1'784) 1'731 (1'839) 1 : 1.02 (1.03)
portg selvadi 4 (2)
total selvaschina d'ungla 8'110 (8'334)
Ina chatscha sin tschiervs persistenta dumonda ina chatscha d'atun
Las pastgiras che han in vestgì d'atun gia avant la chatscha
garanteschan ch'i vegn fatg ina buna chatscha sin tschiervs quasi en
l'entir chantun. L'aura d'atun il pli savens miaivla ed intgins dis da
trid'aura e da tschajera han dentant relativà las relaziuns da chatscha
ch'eran ensasez bunas. La preda da tschiervs è stada buna durant
l'emprima mesadad da la chatscha, suenter la rogaziun federala in pau
pli stentusa. Tut en tut è vegnida cuntanschida ina buna preda da
chatscha. Durant la chatscha da dus dis sin tschiervs cun curuna da
domaduas varts èn vegnids sajettads 12 taurs chapitals. Entant che la
preda ha cuntanschì in resultat levamain sur la media tar il
taur-tschierv, èn vegnids sajettads anc memia paucs animals feminins en
pressapauc l'entir chantun.
Per pudair stabilisar l'effectiv da tschiervs èsi necessari da
reducir in dumber da 4'220 tschiervs. I na sa tracta qua betg mo
d'ademplir ils plans da prelevaziun unicamain en cifras
(quantitativamain). Igl è bler pli impurtant ch'i vegnia sajettà in
dumber suffizient d'animals feminins e ch'i succedia er ina intervenziun
en la classa d'animals giuvens (criteris qualitativs). La finamira
d'avair il proxim enviern effectivs da selvaschina assimilads a lur
spazis vitals ed equilibrads duai vegnir cuntanschida cun ina chatscha
d'atun cumplementara. La cumposiziun natirala d'ina populaziun da
selvaschina che vegn prendida en mira chaschuna ch'i dat damain
malsognas e damain parasits e che er envierns dirs pon vegnir supportads
cun bler pli paucas perditas. Tar il tschierv mancan totalmain anc 1'158
(onn precedent 1'417) animals per ademplir ils plans da prelevaziun.
Per la chatscha d'atun èn s'annunziads 2'416 (onn precedent 2'265)
chatschaduras e chatschadurs. Las chatschaduras ed ils chatschadurs che
sa participeschan a la chatscha d'atun adempleschan ina incumbensa
impurtanta cun adattar ils effectivs da selvaschina a lur quartiers
d'enviern. Quai ha per consequenza ch'ils quartiers d'enviern na vegnan
betg surexplotads e gida ad evitar grondas perditas durant l'enviern e
reducescha uschia la quota da selvaschina disgraziada. Uschia vegnan
però er sminuids resp. impedids donns vi dal guaud e vi da culturas
agriculas.
Chatscha sin chavriels - tras in spustament dal squitsch da chatscha
da las chavrolas sin ils animals giuvens po vegnir reducida cunzunt la
quota da selvaschina disgraziada tar ils animals giuvens
La chatscha sin chavriels è vegnida reducida da 21 sin 17 dis. Sco
spetgà ha la preda da chavriels gì generalmain in resultat in pau pli
bass che l'onn precedent. Igl èn dentant vegnids sajettads dapli bucs
che l'onn precedent. Spezialmain en il Grischun dal sid mussa la preda
da bucs ch'è stada vaira buna ch'ils effectivs da chavriels èn sa
recreads. La preda da chavrolas è dentant stada bainquant pli bassa che
l'onn precedent. Quest ultim fatg na fa betg surstar, perquai ch'el
correspunda a la direcziun, en la quala la chatscha è vegnida manada
tras las prescripziuns da chatscha.
Da princip duai la chatscha d'effectivs da selvaschina vegnir fatga
uschia ch'i vegn prelevà circa il medem dumber d'animals masculins sco
d'animals feminins. Particularmain duai vegnir observada ina
intervenziun correspundenta en la classa d'animals giuvens. En envierns
dirs èsi numnadamain adina puspè sa mussà che la classa d'animals
giuvens lascha registrar - pervia da las pitschnas reservas da grass -
la pli gronda quota da selvaschina disgraziada da tut las classas da
vegliadetgna. Las prescripziuns da chatscha èn perquai vegnidas
adattadas quest onn en quel senn ch'igl ha dà durant la chatscha auta
damain squitsch da chatscha sin las chavrolas. Cun 596 (901) chavrolas
sajettadas è la preda - sco spetgà - cleramain sut il resultat da l'onn
precedent. La cumpensaziun respectiva duai, nua ch'igl è necessari,
succeder tras ina intervenziun correspundenta tar ils animals giuvens
durant la chatscha d'atun.
La quota da la selvaschina disgraziada vi da la perdita totala è la
pli gronda tar ils chavriels. Mintga onn ston vegnir registrads passa
1'000 chavriels sco selvaschina disgraziada. La quota da selvaschina
disgraziada è spezialmain auta tar la classa d'animals giuvens. Perquai
èsi senza auter raschunaivel d'augmentar l'intervenziun en la classa
d'animals giuvens e da far chatscha sin las chavrolas cun dapli quità.
Ina chatscha d'atun sin chavriels ha lieu en emprima lingia en
Engiadina-Grischun dal sid ed en tscherts territoris dal Partenz-Val dal
Rain-Tumleastga.
La preda da chamutschs è buna e quasi equilibrada
Tut en tut po la preda da chamutschs vegnir caracterisada sco buna,
schebain ch'ella è stada per stgars 200 chamutschs pli bassa che l'onn
precedent. En il territori da Signina-Crap Surcombras han ins stuì
constatar l'enviern passà grondas perditas pervia da la tschorvadad da
chamutschs. Là ha la chatscha sin chamutschs perquai gì lieu en ina
furma reducida e cun ina limitaziun dal contingent. Questas mesiras èn
sa cumprovadas.
Cun differentas midadas en las prescripziuns da chatscha è ils
ultims onns vegnì reducì in pau il squitsch da chatscha sin animals
feminins e rinforzà levamain quel sin bucs. Quai ha chaschunà ina
proporziun quasi equilibrada tranter las chauras-chamutsch sajettadas ed
ils bucs-chamutsch sajettads.
Quatter portgs selvadis èn vegnids sajettads
En il Mesauc èn vegnids sajettads quatter portgs selvadis.
L'actualmain grond effectiv da portgs selvadis en il Tessin para da
laschar registrar in augment correspundent er en il Mesauc.
Paralellamain a l'augment da la preda èn dentant s'augmentads er ils
donns chaschunads dals portgs selvadis.
Abschussplan Hirsch- und Rehwild 2005
UFFIZI DA CHATSCHA E PESTGA DAL GRISCHUN
Gremi: Uffizi da catscha e pestga
Funtauna: rg