La cumissiun per economia, taxas e politica da stadi (CETPS) ha
predeliberà il rapport e la proposta da la conferenza da las presidentas
e dals presidents da relaschar ina lescha davart il cussegl grond e da
reveder l'urden da gestiun dal cussegl grond. Tant la dumonda sco er il
rapport èn tractandads per la sessiun da december 2005 dal cussegl
grond.
Il motiv principal per la revisiun previsa da la legislaziun davart
il parlament è la nova constituziun chantunala. In'analisa ha mussà ch'i
dettia per il sectur dal parlament - pervi da la nova constituziun - in
basegn d'agir relativamain pitschen pertutgant il cuntegn, ma
relativamain grond pertutgant il temp, cunquai che las adattaziuns che
ston vegnir fatgas ston esser realisadas fin las proximas elecziuns da
renovaziun totala dal cussegl grond l'onn 2006. Ultra dad auters
postulats da revisiun pendents sa tracti en quest connex concretamain da
las suandantas novaziuns da la constituziun chantunala che ston vegnir
realisadas sin il stgalim da la legislaziun:
- prolungaziun da la perioda d'uffizi dal cussegl grond dad
actualmain 3 sin nov 4 onns;
- spustament dal cumenzament da la perioda d'uffizi sin il 1.
d'avust;
- participaziun dal cussegl grond a la preparaziun da contracts
impurtants interchantunals ed internaziunals.
Ultra da quest basegn d'adattaziun material resulta in basegn
d'adattaziun formal pervi da la reordinaziun da las cumpetenzas
legislativas en la nova constituziun chantunala. Quella prescriva
numnadamain che tut las disposiziuns impurtantas ston vegnir relaschadas
dal cussegl grond en furma d'ina lescha. Disposiziuns main impurtantas
po il cussegl grond, sa basond sin in'autorisaziun correspundenta en la
lescha, dentant anc adina vestgir en in'ordinaziun dal cussegl grond.
En il rom da la predeliberaziun en la cumissiun èn vegnidas fatgas
diversas propostas da minoritad. Quellas pertutgan tranter auter la basa
da la repartiziun dals mandats dal cussegl grond sin ils circuls, las
cumpetenzas electoralas dal cussegl grond, la fixaziun da las datas da
sessiun e la registraziun da las abstenziuns da la vusch en cas da
votaziuns en il cussegl grond. Uschia è tranter auter vegnì proponì che
per la repartiziun dals mandats dal cussegl grond sin ils circuls na
duaja betg esser decisiva la populaziun svizra, mabain l'entira
populaziun. Plinavant duai vegnir fixà en la lescha che la forza da
fracziun stoppia vegnir resguardada en cas d'elecziuns che vegnan fatgas
dal cussegl grond per ses agens e per ulteriurs organs. La proposta da
betg francar en la lescha ina limitaziun da la perioda d'uffizi per las
commembras e per ils commembers da las cumissiuns permanentas ha
perencunter chattà ina maioritad.
Il sectur da las cumissiuns permanentas è vegnì discutà fitg
detagliadamain. Qua è la CETPS s'exprimida unanimamain per mantegnair il
model vertent. Tuttina fa la cumissiun la proposta che la fracziun duaja
pudair nominar ina commembra substituta u in commember substitut, en cas
ch'ina commembra permanenta u ch'in commember permanent è impedì.
Opiniuns che divergeschan dal rapport fa la cumissiun valair
unanimamain en il sectur da la nominaziun e dals geners da las
cumissiuns permanentas. En quest connex s'exprima ella da stgaffir da
nov ina cumissiun per politica da stadi. Plinavant vuless ella
amplifitgar la cumpetenza da la conferenza da las presidentas e dals
presidents, uschia che quella na po betg mo reparter ils mandats da la
cumissiun sin las fracziuns, mabain er ils presidis. Ina proposta da la
cumissiun da gestiun - che sa participescha er al rapport - da precisar
las incumbensas e las cumpetenzas da la CdG en il sectur da la
surveglianza suprema ha la CETPS er surpiglià unanimamain.
Dal rest è la cumissiun suandada per gronda part las propostas da la
regenza ed ha la finala deliberà la missiva da la regenza per mauns dal
cussegl grond.
Gremi: cumissiun per economia, taxas e politica da stadi
Funtauna: rg cumissiun per economia, taxas e politica da stadi