La nova lescha davart la cassa da pensiun vegn tractada il zercladur
dal parlament; la regenza ha deliberà la missiva correspundenta. En la
missiva vegnan las incumbensas ch'èn previsas per la regenza en ils
documents da consultaziun surdadas a la cumissiun administrativa. Uschia
vegn gia anticipada l'organisaziun da la cassa da pensiun chantunala sco
ch'ella è previsa suenter che la finanziaziun restanta è succedida
cumplainamain. Per pudair realisar quai per il mument vegnan regladas
dapli disposiziuns - cumpareglià cun ils documents da consultaziun - sin
il stgalim da la lescha e paucas incumbensas circumscrittas
detagliadamain vegnan assegnadas a la cumissiun administrativa.
En la lescha davart la cassa da pensiun èsi previs da nov che autras
persunas benefiziadas - ultra da la conjugala u dal conjugal - pon
retrair prestaziuns per surviventas e survivents. En il center stat
l'uschenumnada "renta per la partenaria da vita u per il partenari da
vita". Uschia pon er partenarias da vita u partenaris da vita betg
maridads - sche las premissas determinadas cleramain èn ademplidas -
survegnir prestaziuns per surviventas e survivents. En il rom da la
segunda pitga ha uschia l'uschenumnada "partenanza da vita" da princip
ils medems dretgs sco la lètg.
La nova lescha duai remplazzar l'ordinaziun vertenta davart la cassa
da pensiun (OCP). Decisiva per relaschar ina lescha davart la cassa da
pensiun è d'ina vart la nova constituziun chantunala ch'è en vigur dapi
l'onn 2004. Da l'autra vart vegn il relasch davart la cassa da pensiun
adattà il medem mument a las midadas da la 1. revisiun da la lescha
federala davart la prevenziun professiunala per vegliadetgna, survivents
ed invaliditad (LPP). Uschenavant ch'igl è pussaivel èn las disposiziuns
las pli impurtantas da la OCP vegnidas surpigliadas materialmain
praticamain senza midadas en la nova lescha davart la cassa da pensiun.
Il relasch da la lescha davart la cassa da pensiun cumpiglia - sco
resumaziun - ils sequents accents:
- l'adattaziun formala dal relasch davart la cassa da pensiun a la
nova constituziun chantunala;
- l'adattaziun materiala da las disposiziuns a la 1. revisiun da la
LPP;
- la fixaziun da las tariffas da conversiun biometricamain correctas
(chavazzin: svilup demografic midà);
- l'introducziun d'ina renta per la partenaria da vita u per il
partenari da vita;
- la colliaziun dal dretg da prestaziuns d'invaliditad cun las
premissas da l'assicuranza federala d'invaliditad, e
- l'adattaziun da la renta per uffants a la renta per orfnas ed
orfens.
Examinà ils concordats e las cunvegnas areguard lur confurmitad cun
la constituziun
La nova constituziun chantunala regla las cumpetenzas da la regenza
e dal cussegl grond davart la conclusiun, la midada u la visada da
cunvegnas interchantunalas ed internaziunalas. La veglia constituziun
chantunala discurriva en general da concordats e da contracts
internaziunals, senza s'exprimer davart lur midada e davart lur visada.
Sin basa da quai èn vegnids examinads tut ils conclus d'entrada dal
chantun Grischun a concordats ed a cunvegnas areguard lur confurmitad
constituziunala; tredesch da quels ston vegnir revedids, perquai ch'els
cuntegnan tenor la nova constituziun chantunala delegaziuns da
cumpetenzas che n'èn betg pli admessas. Perquai ha la regenza relaschà
la missiva correspundenta per ina "lescha davart l'adattaziun da conclus
e da disposiziuns da participaziun vi da concordats e vi da cunvegnas a
la constituziun chantunala". Il cussegl grond tracta il project en sia
sessiun da zercladur.
Dretg da recurs da las associaziuns: Communicaziun empè da
confruntaziun
Cun ina communicaziun ad ura ed averta pudessan en blers cas vegnir
chattadas soluziuns en enclegientscha cun las organisaziuns che fan
protesta, e quai er per projects cun effects gronds e dispitaivels per
l'ambient: En sia consultaziun tar il sboz preliminar da l'iniziativa
parlamentara "simplificaziun da l'examinaziun ecologica sco er
impediment da l'abus cun precisar il dretg da recurs da las
associaziuns" pretenda la regenza grischuna perquai d'introducir ina
procedura da mediaziun. Uschia duain las autoritads pudair sistir da tut
temp proceduras pendentas a favur d'ina mediaziun, sche las partidas
pretendan quai communablamain, scriva la regenza a la cumissiun per
dumondas giuridicas dal cussegl dals chantuns.
Gimnasi: Malgrà la nunpromoziun po la classa finala vegnir repetida
Gimnasiastas e gimnasiasts che na vegnan betg promovids ina giada
fin tar la classa finala ed ina segunda giada en la classa finala, pon
repeter da nov la classa finala. Fin ussa han talas scolaras e tals
scolars stuì bandunar la scola avant la maturitad. Cun la revisiun
parziala da la "ordinaziun davart il gimnasi en il chantun Grischun" han
las scolaras ed ils scolars da la classa finala che na vegnan betg
promovids per la segunda giada ils medems dretgs sco quellas scolaras e
quels scolars che na reusseschan betg l'examen da maturitad; quellas e
quels han gia pli baud pudì repeter la classa finala. La regenza resta
tar il princip ch'ina scolara u ch'in scolar na po betg midar ad ina
partiziun gimnasiala d'ina autra scola media grischuna suenter ch'ella u
ch'el n'è betg vegnì promovì duas giadas en ina scola media grischuna.
Ina finiziun ad ina scola media commerziala u ad ina scola media
professiunala è però anc adina pussaivla.
La nova regulaziun da la salarisaziun da las mussadras e da las
persunas d'instrucziun da la scola populara è vegnida messa en vigur
Per il cumenzament da l'onn da scola 2005/2006 ha la regenza mess en
vigur las disposiziuns da la lescha da scolina, da la lescha da scola
sco er da l'uschenumnada ordinaziun davart la salarisaziun da las
persunas d'instrucziun che regla per part da nov la salarisaziun da las
mussadras e da las persunas d'instrucziun da la scola populara. Ils
augments da salarisaziun per singulas categorias da persunas
d'instrucziun ch'èn vegnids deliberads dal cussegl grond han in effect
en mintga vischnanca a partir dal cumenzament respectiv da l'onn da
scola.
Consultaziuns a la confederaziun
Departament federal da l'economia - revisiun totala da l'ordinaziun
davart la qualitad dal latg: La regenza grischuna è d'accord cun la
repartiziun planisada da las incumbensas vertentas dal post central
federal SICEL (servetsch d'inspecziun e da cussegliaziun per l'economia
da latg) en las parts inspecziun, controlla da qualitad e cussegliaziun.
Ils SICELs chantunals vegnan en il futur ad esser cumpetents mo pli per
la part da l'inspecziun. La confederaziun na dastga dentant betg adossar
ils custs als chantuns e stritgar u scursanir las subvenziuns federalas.
Las prescripziuns vertentas davart l'organisaziun dal SICEL vegnan
abolidas dal tuttafatg.
Projects da vias
- Via dal Güglia: Per la correcziun da la via en il vitg da Tinizong
(Curtinatsch) ha la regenza approvà in credit da circa 1,2 milliuns
francs.
- Via dal Bernina: La vischnanca da Puschlav survegn ina
contribuziun chantunala da 25'000 francs per il passape nov a San Carlo.
La regenza ha approvà il project.
Chaussas persunalas
- Daniel Imhof, actualmain a Wädenswil, è vegnì elegì per il 1. da
zercladur 2005 sco chemicist chantunal e sco substitut dal manader dal
post da servetsch da l'uffizi per la segirezza da victualias e per la
sanadad d'animals.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun