La firma Holzindustrie Stallinger G.m.b.H. mussa interess da construir ina nova resgia en il Grischun. Il chantun Grischun ha da sia vart l'interess che questa investiziun d'impurtanza strategica a favur d'ina utilisaziun persistenta da la laina possia vegnir realisada sin ses territori. Il project sa chatta anc en la fasa da planisaziun.

La firma Holzindustrie Stallinger G.m.b.H. / Frankenmarkt (A) planisescha da construir en il chantun Grischun ina resgia d'ina dimensiun internaziunala. Uschia vuless ella trair a niz il grond volumen da laina svizzer e grischun. Pervi dals custs vali da construir quella resgia uschè damanaivel al guaud sco pussaivel. Sco chantun cun bler guaud porscha il Grischun bunas premissas per quest intent. Il lieu ideal per la resgia è Vaz sut.

Impurtanza strategica per il chantun
Dapi ils onns 90 datti diversas activitads en il Grischun cun l'intenziun da construir ina nova resgia. Questas lavurs preliminaras paran ussa da purtar fritgs. L'interess chantunal na sa restrenscha betg mo ad ina resgia pli gronda sco tala, mabain sa drizza spezialmain sin ils ulteriurs avantatgs per l'entira chadaina da producziun da laina. Cun questa resgia po l'industria da resgia cuntanscher la cumpetitivitad internaziunala. La dumonda supplementara da laina vegn a dar l'impuls giavischà bleras giadas per in'economia forestala lucrativa cun bunas vistas per il futur. Betg mo l'economia da laina, mabain er l'economia forestala vegn a profitar d'ina cumpetitivitad augmentada. Sco possessuras da guaud impurtantas survegnan las vischnancas la pussaivladad da realisar retgavs supplementars da l'utilisaziun da laina. Quels las gidan da pudair realisar las prestaziuns giavischadas en l'interess public (protecziun cunter privels da la natira, recreaziun, maletg da la cuntrada). E betg sco ultim è collià cun quai il mantegniment da numerusas plazzas da lavur decentralas en l'economia forestala. Il project planisà da la firma Stallinger na po pervi da quai betg vegnir cumpareglià cun ina "domiciliaziun tradiziunala". I sa tracta d'in project che ha ina impurtanza strategica per il chantun Grischun.

Utilisaziun persistenta dal guaud
En ils guauds dal Grischun crescha dapli laina che quai ch'i vegn duvrà. Il lain sco materia prima e material da fabricaziun indigen che crescha suenter è avant maun en abundanza e na vegn pia betg duvrà. In'utilisaziun persistenta da las resursas pretenda dentant per l'ina da duvrar las atgnas capacitads biologicas uschè bain sco pussaivel e da l'autra vart da reducir sin il minimum il deficit ecologic (capacitad biologica che vegn duvrada supplementarmain ordaifer la Svizra per cuvrir il basegn da resursas). Ina utilisaziun da laina pli intensiva gida a meglierar la bilantscha da persistenza ecologicamain disfavuraivla.

In rinforz da l'economia forestala e da laina dal Grischun tras ina resgia gronda mantegna ultra da quai plazzas da lavur e creescha novas. Il project da domiciliaziun è impurtant per l'economia publica e presta sia part a mantegnair la colonisaziun decentrala dal chantun.

Amortisà la contribuziun chantunala en paucs onns
La finamira dal chantun è da maximar ils avantatgs da la resgia. Ina part uschè gronda sco pussaivel dal basegn da laina duai vegnir cuvrida cun laina dal Grischun. Supponind che circa 250'000 m3 laina dals guauds indigens vegnia resgiada ed elavurada en la nova resgia, resultan da quai entradas da taglia da circa 1.5 milliuns francs per onn (taglias sin las entradas da las lavurantas e dals lavurants inclusiv l'utilisaziun decentrala da laina). La contribuziun d'investiziun dad 8 milliuns francs ch'il chantun prevesa per quai vegn gia ad esser cumpensada en paucs onns mo da las taglias che culan enavos. Sche quai fiss necessari per finanziar quest project, garantescha il chantun plinavant in credit d'investiziun rembursabel da 10 milliuns francs. Plinavant pon ins far quint cun quai ch'i vegnan a sa furmar auters manaschis elavurants en la vischinanza da la resgia.

La fasa da planisaziun vegn iniziada
Ina decisiun d'investiziun definitiva n'è anc betg vegnida prendida. Actualmain vegn iniziada - ensemen cun l'investur - la fasa da planisaziun concreta. Quella cuntegna ils scleriments davart l'acquist dal terren, davart la midada da zona necessaria e davart ils aspects da l'ambient. In punct central è la garanzia che la laina vegnia furnida dal Grischun. Ultra da quai ston vegnir scleridas dumondas davart soluziuns adattadas per il transport e per la logistica.

Stallinger è in dals gronds
L'industria da laina Stallinger tutga - cun Stora Enso, Mayr-Melnhof, Binder e Pfeiffer - tar ils tschintg concerns da resgia ils pli gronds da l'Austria. Il concern ha augmentà sias capacitads cuntinuadamain ils ultims onns: La quantitad da laina che vegn elavurada sa chatta oz tar circa 1'000'000 m3 da laina radunda. L'onn 2003 ha el surpiglià cun la gruppa Kaufmann ina firma tradiziunala dal Vorarlberg ed ha uschia engrondì l'ulteriura elavuraziun da laina (producziun da travs colladas e da plattas da laina).

Puncts caracteristics da l'industria da laina Stallinger G.m.b.H. (incl. ulteriura elavuraziun)
- 650 lavurantas e lavurants
- 6 interpresas (2 resgias, 3 producziuns da travs colladas, 1 producziun da plattas da lain)
- lieus: Frankenmarkt (A), Amstetten (A), Reuthe (A), Kalwang (A), Richen-Eppingen (D)
- svieuta 200 milliuns euros
- il pli grond exportader da l'Austria per l'America

Puncts caracteristics dal project planisà
- ca. 150 lavurantas e lavurants (senza l'ulteriura elavuraziun planisada)
- capacitad d'elavurar: ca. 600'000 m3 laina frestga
- volumen d'investiziun: ca. 80 - 100 milliuns francs
- la pli gronda part vegn exportada (il cumenzament fin ca. 95%)
- l'ulteriura elavuraziun al lieu da producziun vegn planisada suenter che la resgia è vegnida messa en funcziun

Il pli impurtant davart il project da domiciliaziun en furma concisa

1. Interess dal chantun
- l'industria da resgia reps. l'economia da laina duai cuntanscher ina cumpetitivitad internaziunala
- pussaivladads per vender la laina grischuna, retgav supplementar per possessuras e possessurs da guaud (spezialmain da las vischnancas)
- mantegniment da plazzas da lavur decentralas en l'economia forestala
- novas plazzas da lavur e valur agiuntada per l'economia da laina
- supplementarmain manaschis che elavureschan laina

2. Prestaziuns dal chantun
- coordinaziun da la planisaziun al lieu
- en scleriment: terren, credit d'investiziun, facilitaziun fiscala

3. Prestaziuns da l'investur
- investiziuns dad 80 - 100 milliuns francs
- 150 e dapli novas plazzas da lavur
- recrutaziun dal persunal e cumpras fatgas per gronda part en il Grischun
- utilisaziun da laina grischuna
- investiziuns supplementaras en l'ulteriura elavuraziun da laina en il chantun

4. Dumondas avertas
- Basta la producziun da laina en ils guauds indigens?
- lieu da l'interpresa
- logistica e transport
- dumondas da l'ambient (traffic, polluziun da l'aria, emissiuns da canera, selvicultura e.u.v.)

Gremi: departament da l'intern e da l'economia publica
Funtauna: rg departament da l'intern e da l'economia publica