La regenza ha avert la consultaziun tar la lescha chantunala da linguas. Ils documents correspundents (sboz da la lescha ed explicaziuns) pon vegnir consultads e chargiads sin l'agen computer da la homepage dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient (http://www.ekud.gr.ch/rg/index.cfm - Projects - Consultaziuns). Circuls interessads èn envidads d'inoltrar lur opiniuns fin ils 15 da settember 2005. Il punct da partenza per relaschar ina lescha chantunala da linguas è l'artitgel da linguas (art. 3) da la nova constituziun chantunala. Ulteriuras directivas impurtantas dal dretg surordinà èn la constituziun federala sco er la charta da las linguas e la convenziun da basa dal cussegl da l'Europa per proteger las minoritads naziunalas. Il sboz da la lescha cumpiglia - analogamain a l'artitgel da linguas da la constituziun chantunala - trais puncts centrals: 1. las linguas chantunalas uffizialas e da dretgira, 2. la promoziun da las linguas minoritaras / il barat tranter las cuminanzas linguisticas, 3. las linguas uffizialas e las linguas da scola en las vischnancas ed en ils circuls. Entant ch'ils dus emprims puncts centrals sa basan per gronda part sin disposiziuns existentas, regla il terz punct central per l'emprima giada la cooperaziun dal chantun tar la determinaziun da las linguas uffizialas e da las linguas da scola sin nivel communal e districtual.

Sutsegnà la cunvegna davart l'agid interchantunal tras la protecziun civila en cas da cas da catastrofas e da situaziuns d'urgenza
La regenza ha sutsegnà la cunvegna tranter ils chantuns davart l'agid interchantunal tras la protecziun civila en cas da cas da catastrofas e da situaziuns d'urgenza. Il departament da finanzas e militar ha gì la chaschun il december 2004 da prender posiziun davart il sboz da la cunvegna ch'era vegnì elavurà da la conferenza svizra da las directuras e dals directurs chantunals da militar e da protecziun civila (CDMPC). Las propostas ch'il departament aveva fatg quella giada èn vegnidas resguardadas en la versiun suttamessa.

Posiziun davart la petiziun "Nossa aria - nossa sanadad"
Ils 25 da matg 2005 ha il "movimento moesano vivibile" surdà a la regenza ina petiziun cun il titel "Nossa aria - nossa sanadad" cun 900 suttascripziuns e cun ina brev averta. En sia resposta a la brev averta rinviescha la regenza - en connex cun la pretensiun d'ina infurmaziun pli svelta e pli cumplessiva en cas d'ina gronda impestaziun da l'aria - a las publicaziuns da l'uffizi per la natira e l'ambient (UNA). Il UNA publitgescha mintga ura las valurs da las mesiraziuns da l'aria sin sia pagina d'internet. Supplementarmain vegn publitgà dapi il cumenzament da l'onn 2005 in index da l'impestaziun da l'aria cun recumandaziuns da cumportament. La cumparsa en l'internet vegn actualmain extendida sin trais linguas. La stad han persunas interessadas dal reminent la pussaivladad da s'infurmar per sms davart l'impestaziun cun ozon. Da nov vegn infurmà er l'enviern davart l'impestaziun da pulvra fina. En connex cun la pretensiun dal "movimento moesano vivibile", numnadamain dad er metter en vigur restricziuns da traffic sco mesira urgenta en cas da grondas impestaziuns cun ozon, menziunescha la regenza ch'ils chantuns Tessin e Grischun possian - cun ina mesira coordinada - introducir durant maximalmain otg dis tempo 80 sin las autostradas en cas d'impestaziuns extraordinariamain grondas. Plinavant s'exprima la regenza cunter la pretensiun dal "movimento" d'introducir in'examinaziun areguard la sanadad en cas da projects gronds. Giavischs da la prevenziun da la sanadad e da la protecziun da l'ambient pon vegnir exprimids en il rom da la procedura da cunrapport. Plinavant vegn fatg attent ch'i vegn preparà in flyer davart las substanzas nuschaivlas "ozon" e "PM10" en l'aria e ch'ins è da l'avis ch'i saja raschunaivel d'installar posteriuramain filters cunter particlas en bus.

Da vischnancas e regiuns
- Panaduz: La nova constituziun communala vegn approvada.
- Haldenstein: La revisiun parziala dals statuts da la vischnanca burgaisa da Haldenstein vegn approvada.
- Jenaz: La regenza approvescha il program da sanaziun cunter la canera per la via dal Partenz e per la via veglia dal Partenz en il sectur da la vischnanca da Jenaz. Il program prevesa da metter cuvridas da pauca canera sin la via dal Partenz A28 e sin la via veglia dal Partenz sco er da reducir la sveltezza maximala signalisada da 70 a 60 kilometers per ura.
- Sevgein: Sin la via da colliaziun da Sevgein a Riein vegn abolida la limitaziun existenta dal pais maximal permess da 28 tonnas tranter il spartavias da Riein/Sevgein e l'access da Tschentaneras/Sevgein.
- Tschappina: La regenza approvescha ina contribuziun maximala da 287'760 francs per ils custs da construcziun da las vias champestras da Glas, da Halta e da Gross Gada. Quai correspunda a 32,7 pertschient dals custs imputabels dad 880'000 francs. L'approvaziun succeda cun la resalva che la confederaziun paja la contribuziun correspundenta.
- Valendau: La revisiun parziala da la lescha da construcziun vegn approvada. Il plan da zonas parzial 1:1'000 Carrera "zona da campadi Carrera; zona dal vitg I Carrera, parcellas 828, 845, 846" vegn approvà cun l'ordinaziun d'attribuir - a chaschun da la proxima revisiun da la planisaziun locala - in grad da sensibilitad da canera a la zona da campadi. Plinavant approvescha la regenza il plan general d'avertura 1:1'000 Carrera "zona da campadi Carrera" ed il plan general da furmaziun 1:500 Carrera "zona da campadi".
- Consorzi da scola dal Scanvetg central: La regenza approvescha la revisiun parziala dals statuts dal consorzi da scola dal Scanvetg central, al qual èn associadas las vischnancas da Peist, da St. Peter, da Pagig, da Castiel, da Lüen e da Calfreisen.
- Consorzi da scola "la plaiv sut Funtana Merla": Il statut d'organisaziun dal consorzi da scola "la plaiv sut Funtana Merla" vegn approvà. Al consori èn associadas las vischnancas da La Punt-Chamues-ch, da Madulain, da S-chanf e da Zuoz.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Consorzi forestal da la Val Müstair: En il senn da las ponderaziuns approvescha la regenza il project integral "Val Müstair". Quel serva - en il senn surordinà - a la protecziun dals umans cunter privels da la natira sco er ad ina populaziun forestala vitala che correspunda al lieu. Als custs cun dretg da subvenziun da 3'300'000 francs vegnan garantidas las suandantas contribuziuns chantunalas: maximalmain 264'000 francs per averturas e per meglieraziuns da structura e maximalmain 462'000 francs per rempars. Il project integral "Val Müstair" cuntegna la reparaziun da pliras vias da guaud per custs calculads cun 1'000'000 francs, la cumpra e l'engrondiment d'in deposit sper il lavuratori forestal a Valchava per 200'000 francs per realisar ina halla da stalizzas sco er mesiras architectonicas per rempars cunter lavinas, cunter crudada da crappa e cunter bovas per custs calculads cun 2'100'000 francs.
- Fundaziun Flury a Schiers: Cun la resalva da la garanzia da la finanziaziun restanta vegn garantida a la fundaziun Flury a Schiers ina contribuziun chantunala da maximalmain 130'000 francs als custs per sanar il stgaudament en sia chasa da persunas attempadas e da tgira "Am Talbach" a Claustra. Quai correspunda a 50 pertschient dals custs maximalmain imputabels da 260'000 francs.
- Institut per la tgira da monuments da la SPF a Turitg: Il chantun paja ina contribuziun als custs da stampa da 10'000 francs per la publicaziun "Baselgia claustrala da Müstair - catalog dals maletgs da paraid dal temp medieval" da l'institut per la tgira da monuments da la scola politecnica federala (SPF) a Turitg.
- Filarmonia da chombra dal Grischun: A la filarmonia da chombra dal Grischun garantescha la regenza ina contribuziun dad 86'400 francs per l'onn current. Il preventiv general da la filarmonia da chombra dal Grischun importa 518'500 francs. La citad da Cuira paja ina contribuziun da 50'000 francs.

Projects da vias
- La regenza ha approvà totalmain 1'637'000 francs per la construcziun e per la sanaziun da divers trajects da via:
- via naziunala A13, punt da Crestawald tranter Sur (Valragn) e la colliaziun d'Avras
- sviament da Flem, punt cotschna
- correcziun da la storta da Votas al pass dal Fuorn

Chanzlia chantunala dal Grischun

Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun