La regenza ha deliberà la fin da l'onn 2004 il concept general
"rumantsch grischun en scola". En quel respunda ella da princip las
dumondas ch'èn vegnidas tschentadas en la "incumbensa Farrér" concernent
l'introducziun dal rumantsch grischun en l'instrucziun da scola.
Sco "CR da referenza" per l'ulteriur svilup en il sectur dal
rumantsch grischun en scola declera il conclus da la regenza
intenziunadamain bler en moda detagliada: en ina part introductiva vegn
guardà enavos sin il svilup da la lingua da standard rumantscha dal
cumenzament. En il segund chapitel vegn declerà il svilup a partir da la
sessiun d'avust 2003 (decisiun concernent ils meds d'instrucziun dal
cussegl grond sco er incumbensa Farrér) fin a la preschentaziun da la
proposta da la gruppa da lavur dal DECA l'october 2004. Il terz chapitel
tematisescha las opiniuns ch'èn vegnidas inoltradas l'october ed il
november davart quest sboz. Il quart chapitel è il chapitel central. Cun
quel vegnan preschentadas a la fin finala las decisiuns da la regenza
davart l'ulteriur andament.
La basa per il quart chapitel furma la proposta ch'è vegnida
preschentada l'october 2004 da la gruppa da lavur. Las midadas
essenzialas ch'en vegnidas fatgas sin basa da las opiniuns entradas
pertutgan ils suandants secturs:
- En il concept general deliberà na vegn betg pli tematisà
d'introducir il rumantsch grischun sco lingua pledada en singulas
lecziuns (sco che quai è vegnì proponì dal sboz sut il titel "RG activ
2").
- Las numerusas pussaivladads da las vischnancas concernent il
termin da partenza da l'introducziun èn anc vegnidas extendidas. Uschia
na pon per exempel vischnancas da pionier betg mo cumenzar cun il "RG
activ" dal 2007/08, mabain er en ils onns suandants.
- En il sectur da la furmaziun supplementara èn previs - suenter la
scolaziun fundamentala - differents curs d'approfundaziun. Cun quai vegn
reagì sin la crititga dal temp da scolaziun, per il qual i saja stà
previs in temp memia stgars en il sboz.
- En il rom da la "lescha federala davart agids finanzials per
mantegnair e promover la lingua e cultura rumantscha e taliana" vegnan
dumandads agids finanzials federals per ils custs dal project.
- Pervi da la situaziun giuridica actuala duain succeder ils pass
d'introducziun dals proxims var diesch onns exclusivamain en las
vischnancas che giavischan quai explicitamain. Per ils onns 2008/2009
garantescha la regenza ina procedura da mediaziun. La finamira da la
mediaziun è da confermar la chapientscha vicendaivla da tut las perunas
pertutgadas e da chattar ina soluziun en enclegientscha. Suenter ston
vegnir examinadas ed eventualmain exequidas eventualas adattaziuns dal
dretg.
Dal conclus da la regenza pon ins prender invista en furma integrala
sin la homepage www.rumantsch-grischun.ch.
Gremi: regenza
Funtauna: rg departament d'educaziun, cultura e protecziun da
l'ambient