La regenza ha gia fixà il temp da la chatscha auta 2007: dal 1. fin ils 9 da settember, dals 17 fin ils 28 da settember, interrupziun da la chatscha dals 10 fin ils 16 da settem-ber. La chatscha auta da quest onn ha gì in bun resultat. Ina chatscha da bell'aura cun ina preda da tschiervs in pau pli pitschna che la media da plirs onns e cun ina buna preda da chamutschs. Perquai sto vegnir fatga quest onn ina chatscha d'atun sin tschiervs en la gronda part dal chantun. Enconuschentamain vul la chatscha d'atun adattar ils effectivs da selvaschina a lur quartiers d'enviern.

La regenza fixescha ils termins per la chatscha auta 2007
La revisiun parziala da la lescha chantunala da chatscha è vegnida acceptada da las votan-tas e dals votants grischuns ils 24 da settember 2006. Uschia èsi pussaivel d'interrumper la chatscha auta en il futur mintgamai per in pèr dis. La finamira da questa interrupziun è d'augmentar la preda da tschiervs durant la chatscha auta. En sia ultima sesida ha la regen-za fixà ils termins per la chatscha auta 2007. La chatscha auta 2007 ha lieu dal 1. fin ils 9 e dals 17 fin ils 28 da settember. Da glindesdi ils 10 fin dumengia ils 16 da settember (di da rogaziun) vegn interrutta la chatscha auta.

Dumber stabil da chatschadras e da chatschaders - dapli chatschadras
5'376 (onn precedent 5'407) chatschadras e chatschaders, da quai 110 (103) chatschadras, èn sa participads a la chatscha auta ed han schluppettà 7'886 (onn precedent 8'110) chaus selvaschina d'ungla. Il resultat da la chatscha auta po vegnir caracterisà en general sco bun.

Malgrà la bell'aura ina buna preda durant la chatscha auta
Il settember 2006 è stà il settember il pli chaud dals ultims 140 onns. Tenor l'experientscha ha quai plitost consequenzas negativas per il dumber dals tschiervs e dals chavriels schlup-pettads, dentant consequenzas plitgunsch positivas per la preda da chamutschs.

 	total	masculin	feminin	relaziun m/f
tschierv	2'727 (2'957)	1'591 (1'729)	1'136 (1'228)	1 : 0.71 (0.71)
chavriel	1'604 (1'710)	1'014 (1'116)	590 ( 594)	1 : 0.58 (0.53)
chamutsch	3'545 (3'451)	1'766 (1'715)	1'779 (1'736)	1 : 1.01 (1.01)
portg selvadi	10 (4)	4 (4)	6 (0)
total selvaschina d'ungla:	7'886 (8'122)

Ina chatscha sin tschiervs persistenta pretenda ina chatscha d'atun
La preda da tschiervs è stada buna durant l'emprima mesadad da la chatscha, suenter la rogaziun federala in pau pli stentusa. Tut en tut è vegnida realisada ina buna preda da tschiervs, dentant cun grondas differenzas regiunalas. Durant la chatscha da dus dis sin tschiervs cun curuna d'omaduas varts èn vegnids sajettads 12 taurs chapitals. Entant che la preda tar il taur-tschierv correspunda a la media da plirs onns, èn vegnids sajettads quasi en l'entir chantun anc memia paucs animals feminins. Per pudair stabilisar l'effectiv da tschiervs èsi necessari da schluppettar 4'210 tschiervs. De-cisiv èsi d'ademplir ils criteris qualitativs, numnadamain da schluppettar in dumber grond avunda d'animals feminins e d'animals giuvens. La finamira d'avair il proxim enviern effectivs da selvaschina ch'èn assimilads a lur spazis vitals e ch'èn equilibrads duai vegnir cuntan-schida cun ina chatscha d'atun cumplementara a la chatscha auta. La cumposiziun natirala d'ina populaziun da selvaschina che vegn prendida en mira chaschuna ch'i dat damain mal-sognas e damain parasits e che er envierns dirs pon vegnir supportads cun bler pli paucas perditas. Tar il tschierv mancan totalmain anc 1'290 (onn precedent 1'161) animals per a-demplir ils plans da prelevaziun. En las regiuns Bregaglia, Signuradi-Seewis, Igis-Furna-Fideris e Vaz sut na datti nagina chatscha d'atun. Per la chatscha d'atun èn s'annunziads 2'334 chatschadras e chatschaders. Las chatscha-dras ed ils chatschaders che sa participeschan a la chatscha d'atun adempleschan ina in-cumbensa impurtanta cun adattar ils effectivs da selvaschina a lur quartiers d'enviern. Quai ha per consequenza ch'ils quartiers d'enviern na vegnan betg surexplotads, gida ad evitar grondas perditas durant l'enviern e reducescha uschia la quota da selvaschina disgraziada. Uschia vegnan però er sminuids resp. impedids donns vi dal guaud e vi da culturas agricu-las.

Nagina chatscha d'atun sin chavriels
Sco l'onn passà è la chatscha sin chavriels vegnida reducida da 21 sin 17 dis. Pervia da las perditas - regiunalmain grondas - tras selvaschina disgraziada è la preda da chavriels stada - sco spetgà - pli bassa che l'onn passà. En la gronda part da las regiuns è il plan da prele-vaziun per il chavriel vegnì ademplì. En 6 regiuns stuessan - matematicamain - anc vegnir schluppettads animals feminins. La preda da bucs da chavriel mussa dentant gist en questas regiuns ch'ils effectivs da chavriels sa chattan actualmain sut la media. La finamira primara è qua d'engrondir l'effectiv da cha-vriels. Pervia da quai vegn renunzià ad ina chatscha d'atun. Quai sa cumporta senz'auter cun las pretensiuns da la biologia da la selvaschina e da l'ecologia.

Buna preda da chamutschs
Tut en tut po la chatscha sin chamutschs vegnir descritta sco buna, dentant cun grondas differenzas regiunalas. Pervia da la tschorvadad da chamutschs che ha reducì ils effectivs è la chatscha sin chamutschs vegnida reducida en differentas regiuns (Surselva, Surses, Schons, Avras) per 4 dis ed a dus chamutschs per chatschadra u per chatschader. Autras regiuns, oravant tut en il Grischun dal sid, han registrà predas da chamutschs fitg bunas u schizunt da record. En Engiadin'ota èn vegnids registrads las ultimas emnas numerus chamutschs e capricorns cun sintoms acuts da la tschorvadad da chamutschs.

Augment da la populaziun da portgs selvadis en il Mesauc
En il Mesauc èn vegnids sajettads 10 portgs selvadis. Per l'emprima giada èn er vegnids sajettads animals feminins durant la chatscha auta. L'effectiv da portgs selvadis en il Tessin ch'è actualmain grond chaschuna in augment tar la populaziun da portgs selvadis en il Me-sauc. Paralellamain a l'augment da la preda èn dentant s'augmentads er ils donns chaschu-nads dals portgs selvadis.

Uffizi Da Chatscha E Pestga Dal Grischun

Agiuntas
- plan da la chatscha d'atun sin tschiervs 2006

Persunas che dattan infurmaziuns
dr. Georg Brosi, schef da l'uffizi da chatscha e pestga dal Grischun, Loëstr. 14, 7001 Cuira, 081 257 38 92

Gremium: Uffizi Da Chatscha E Pestga Dal Grischun
Quelle: rg Uffizi Da Chatscha E Pestga Dal Grischun