En diesch dis cumenza a Flem Laax Falera la sessiun d'atun da las
chombras federalas. Gist perquai che la sessiun è in'occurrenza politica
d'emprim rang vegn la regenza grischuna a profitar da l'occasiun per
posiziunar il chantun Grischun en il contact cun las parlamentarias e
cun ils parlamentaris sco chantun innovativ. Il Grischun s'allegra da la
visita dal parlament federal e dal barat d'opiniuns politicas. Las
lavurs preparatoricas da l'organisaziun chantunala dal project avanzan
tenor il plan da termins e van en la fasa finala.
Las commembras ed ils commembers da las chombras federalas vegnan en
emprima lingia en il Grischun per far lur lavur parlamentara. En quest
connex duai star a disposiziun ad ellas ed ad els - sco a Berna - ina
infrastructura professiunala, ma er ina purschida da temp liber
attractiva. Per la regenza grischuna è la sessiun che cumenza en diesch
dis in'occurrenza politica d'emprim rang cun in'aura turistica
correspundenta e betg in event turistic cun in'aura politica. Las
occurrenzas accumpagnantas uffizialas ch'èn vegnidas fatgas giu cun la
direcziun dal parlament federal e che tegnan quint dals basegns da lavur
han lieu mo en in dumber limità. Ellas duain servir a mussar a las
parlamentarias ed als parlamentaris il chantun Grischun e pussibilitar
contacts reals ed autentics cun la lingua e cun la populaziun
rumantscha.
Per la sessiun lavuran il chantun Grischun, la regiun Surselva e las
vischnancas da Flem Laax Falera cun partenarias e cun partenaris da la
branscha turistica. En vista a lur engaschament èsi absolutamain legitim
che la sessiun pussibilitescha ad ellas ed ad els d'avair ina valur
agiuntada adequata u da far reclama per lur intents. La sessiun en il
Grischun n'è ni in'occurrenza da marketing ni in event da luxus. Anzi,
la sessiun duai dar a las parlamentarias ed als parlamentaris la
pussaivladad d'emprender ad enconuscher er las varts bellas ed agreablas
dal Grischun. Il chantun Grischun posseda ina cumpetenza turistica
centrala ch'el vuless preschentar sco ospitant cordial.
Il Grischun vul sa posiziunar politicamain
Gist perquai che la sessiun è in'occurrenza politica d'emprim rang
vegn la regenza a posiziunar il chantun Grischun er politicamain en il
contact cun las parlamentarias e cun ils parlamentaris. Il chantun
Grischun s'allegra da la visita dal parlament federal, da discussiuns
engaschadas e dal barat d'opiniuns politicas. En quest connex stattan
sut squitsch il territori alpin e cun el il chantun Grischun sco chantun
muntagnard. Ils chantuns muntagnards sa ston far valair en ina
discussiun che vegn per part manada cun vehemenza e cumprovar ch'els
n'èn - or dal puntg da vista economic - ni territoris che n'èn betg
abels dad exister ni - or dal puntg da vista ecologic - in model
antiquà. La regenza vuless profitar da l'occasiun e mussar al parlament
ch'il Grischun n'è nagina "alp nunproductiva", anzi, ch'el va cun
confidenza vers l'avegnir. Il chantun viva e surviva d'ina vart grazia a
la ferma voluntad d'exister e grazia a blera atgna iniziativa per
meglierar las cundiziuns da viver sco er - da l'autra vart - da la
solidaritad giustifitgada dals auters chantuns, da las aglomeraziuns e
da las citads.
En quest connex mussa il Grischun ch'el è innovativ, curaschus e
visiunar. Il chantun mantegna ed engrondescha ina rait d'infrastructuras
che serva - en il sectur dal traffic public e privat - ad interess
naziunals ed internaziunals, che porscha recreaziun ed eveniments da
gronda valur a persunas che tschertgan quai e ch'è pront da far - grazia
a la porta alpina - er pass nunconvenziunals vers il futur. Bleras
firmas privatas èn prontas d'investir en quest chantun. Ellas derasan
in'atmosfera da partenza e mussan cleramain ch'i dat - ultra dals gronds
centers economics da quest pajais - en mintga cas er centers economics
regiunals che han confidenza en il svilup futur.
Lavurs preliminaras intensivas a Flem ed in regal da bainvegni
En moda intensiva lavura er Flem sco vischnanca ospitanta londervi
da garantir a las parlamentarias ed als parlamentaris cundiziuns da
lavur optimalas per l'andament da la sessiun. La populaziun e las
autoritads da la vischnanca ospitanta n'han temì nagina lavur dapi che
la decisiun per la sessiun extra muros è vegnida prendida. Flem è vegnì
ornà e decorà e la populaziun è sa preparada cun bler engaschament
persunal per la sessiun. Las autoritads communalas han fixà ils termins
da tscherts projects uschia che las participantas e ch'ils participants
da la sessiun possian profitar da quests projects. Uschia è la
plattafurma "Il spir" (rumantsch per "Mauersegler") cun la vista unica
en la chavorgia dal Rain vegnida realisada a temp. Gist per il
cumenzament da la sessiun ha la vischnanca ultra da quai edì in cudesch
che vegn surdà a tut las participantas ed a tut ils participants da la
sessiun sco regal da bainvegni. Quest cudesch ch'il caricaturist renumà
Hans Moser ha illustrà preschenta il vitg en ina moda viva e divertenta.
In ulteriur regal da bainvegni en furma da cudesch è l'ovra "Il
Grischun tranter integraziun ed isolaziun" da Martin Bundi e da
Christian Rathgeb. L'istoricher ed anteriur president dal cussegl
naziunal Bundi ed il giurist e deputà Rathgeb valiteschan il svilup il
pli nov da la constituziun e las relaziuns externas dal chantun
Grischun. Quest cudesch ch'è cumparì tar la chasa editura Südostschweiz
Buchverlag dat a las parlamentarias ed als parlamentaris - en furma
concentrada - ina invista interessanta da l'istorgia da la constituziun
e da la realitad constituziunala.
Las lavurs preparatoricas sa chattan sin ils ultims meters
Las lavurs preparatoricas per la sessiun d'ordaifer progredeschan
cun bler schlantsch e sa chattan sin ils ultims meters. En ils secturs
da l'infrastructura, da la logistica, da las segirezza e dal program
accumpagnant sa sviluppan las lavurs tenor plan da termins. Ils custs
actuals sa chattan circa 355'000 francs sur la calculaziun approximativa
dal zercladur 2005. Quella giada aveva l'organisaziun chantunala dal
project budgetà circa 1,5 milliuns francs cun ina part da circa 0,5
milliuns francs per il chantun Grischun. Ils motivs per ils custs pli
auts èn en spezial las expensas supplementaras per il center da visita
sco er per las occurrenzas dal program accumpagnant, cunzunt per la
festa da finiziun cun ina vasta participaziun da la populaziun al lai da
Laax. Quests custs supplementars vegnan dentant finanziads da
contribuziuns da sponsurs e da las vischnancas. Las expensas dal chantun
Grischun per la sessiun restan èn il rom previs oriundamain.
Nagins problems na chaschuna la stretga collavuraziun cun la
confederaziun. Il cumenzament da settember han las commembras ed ils
commembers dal parlament survegnì las emprimas invitaziuns per il
program accumpagnant che vegn organisà cun agid da purschidras e da
purschiders regiunals. Per visitadras e per visitaders è cumparì la fin
d'avust la broschura "Bun da savair" che cuntegna infurmaziuns
impurtantas ed interessantas davart la sessiun d'ordaifer. En quella
vegn er preschentà pli detagliadamain il center da visita ch'è il lieu
da scuntrada e da divertiment per visitadras e per visitaders. La
populaziun da Flem e da la Surselva survegn ultra da quai la
pussaivladad da persequitar directamain a la televisiun las debattas da
las chombras federalas, e quai sur il chanal d'infurmaziun "alpenarena
news".
Plinavant planisescha l'organisaziun dal project in'acziun speziala
per ingiantar ils pults da las cusseglieras naziunalas e dals
cussegliers naziunals. Ils retgavs vegnan dads ad ina instituziun da
beneficenza. Las parlamentaras ed ils parlamentaris vegnan envidads ils
18 da settember - avant il cumenzament da la sessiun - ad ina marenda
d'avertura. Quella vegn concepida e realisada da la swiss school of
tourism and hospitality (SSTH) da Passugg e da Cuira e cumpiglia
delicatessas da tut il mund. Ultra da quai è planisà in act da finiziun
simbolic. Ses cuntegn n'è anc betg fixà.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala