In'analisa che l'uffizi da construcziun auta ha fatg davart las
localitads da biro da l'administraziun chantunala per il lieu da Cuira
mussa, co che las localitads pon vegnir utilisadas en moda pli
effizienta e co ch'ils custs pon vegnir reducids. La regenza ha prendì
enconuschientscha dal rapport correspundent cun il titel "Analisa -
princips strategics" davart la planisaziun da las localitads da biro da
l'uffizi da construcziun auta dals 21 da december 2005. L'analisa ch'è
vegnida fatga l'ultim mez onn ha en emprima lingia la finamira
d'introducir standards per localitads, da centralisar unitads
administrativas e da concentrar posts da servetsch. Cun retrair edifizis
da l'administraziun gronds che correspundan a l'utilisaziun po vegnir
reducì l'entir basegn da surfatscha e pon consequentamain vegnir
sbassads ils custs da gestiun. Sche quai è pussaivel duain tut las
relaziuns da locaziun betg necessarias u nunadequatas vegnir schliadas;
immobiglias che appartegnan al chantun e ch'èn nunrentablas duain vegnir
liquidadas. Sin basa d'obligaziuns e da prescripziuns existentas sa
chatta l'orizont da planisaziun tar circa dudesch onns. Ils respargns
pon vegnir augmentads cuntinuadamain ed importan circa dus milliuns
francs per onn, suenter ch'il project è terminà. Ussa ha la regenza
incumbensà l'uffizi da construcziun auta da sviluppar vinavant e da
concretisar la planisaziun da las localitads da biro ed - integrond en
quai - la reorganisaziun dals departaments, e quai cun applitgar la
direcziun strategica fixada ed ils novs standards per localitads.
Planisà novs meds d'instrucziun per las scolas
La regenza grischuna ha approvà il concept per elavurar la "fibla",
il cudesch per emprender a leger ed a scriver en rumantsch grischun. Il
concept prevesa d'elavurar ina fibla dal tuttafatg nova. Quella vala sco
med d'instrucziun il pli impurtant per la 1. classa primara.
L'elavuraziun sa basa sin il concept general "rumantsch grischun en
scola" che la regenza ha approvà ils 21 da december 2004. La nova fibla
duai star a disposiziun a partir da l'avust 2007 per il diever en las 1.
classas da las regiuns da pionier.
A medem temp ha la regenza approvà da realisar il concept "tudestg
per Rumantschas e per Rumantschs" per las 4. fin las 6. classas
primaras. Cunquai che la dumonda da las linguas ch'è da preschent
actuala (cumenzament da l'instrucziun da la segunda lingua/englais
tempriv) n'è betg anc sclerida, è la cumissiun per meds d'instrucziun da
l'avis ch'i na saja betg raschunaivel d'elavurar in agen med
d'instrucziun nov. Empè da quai prevesa il nov concept d'eruir e da
recumandar meds d'instrucziun adequats per duas gruppas da pretensiun
(tudestg a partir da la 1. classa, tudestg a partir da la 4. classa). La
finala ha la regenza approvà l'elavuraziun d'in med d'instrucziun per
l'enconuschientscha da la patria per las 4. fin las 6. classas en
rumantsch grischun, en tudestg ed en talian. Il nov concept permetta da
surpigliar parts d'in med d'instrucziun existent en licenza e senza
midadas, da l'adattar a las relaziuns grischunas u d'al remplazzar dal
tuttafatg tras temas ch'èn pli adattads e pli impurtants per il
Grischun. Il med d'instrucziun duai daventar in "cudesch da cultura"
ch'exprima la multifariadad dal chantun.
Nov contract general per la scolaziun dal persunal en l'execuziun da
chastis e da mesiras
La regenza grischuna ha approvà il nov contract general per la
scolaziun dal persunal en l'execuziun da chastis e da mesiras tranter la
conferenza da las directuras e dals directurs chantunals da giustia e
polizia e tranter la fundaziun "center svizzer da scolaziun per il
persunal da praschun" (CSFPP) en la versiun dals 13 da settember 2005.
Il contract general duai remplazzar ils contracts bilaterals vertents
dal CSFPP cun ils singuls chantuns e garantir la scolaziun e la
furmaziun supplementara dal persunal en l'execuziun da chastis e da
mesiras e da nov - a partir da l'onn 2007 - er dal persunal da la
surveglianza da patrunadi, dal persunal da las mesiras repressivas en il
dretg d'esters e dal persunal da l'autoritad da collocaziun.
Approvà la revisiun parziala da las prescripziuns da pestga
La regenza grischuna ha approvà la revisiun parziala da las
prescripziuns da pestga dals 8 da december 2003. Ina revisiun
fundamentala da las prescripziuns da pestga è previsa en vista a la
stagiun da pestga 2007. Intgins puncts da la revisiun èn dentant urgents
e ston vegnir realisads gia per la stagiun da pestga 2006. Per ils lais
da gulivaziun "Doggiloch" a Claustra e "Pläviggin" sur Küblis è vegnì
relaschà in scumond da pestga, perquai che la populaziun da peschs sto
vegnir furmada da nov, suenter ch'ils lais eran vegnids svidads
totalmain. In'ulteriura novaziun concerna il lai da serra d'Isola a San
Bernardin. Ils ultims onns è sa furmada en quest lai ina populaziun da
glischuns. Quest pesch da rapina n'è dentant betg giavischà en la
structura da spezias da quest lai. En il senn d'ina mesira immediata
vegn perquai abolida la mesira da schanetg per glischuns che vala per il
lai d'Isola.
Da vischnancas e regiuns
- Spleia: La regenza ha approvà la constituziun da la vischnanca da
Spleia dals 16 da december 2005.
- Casti-Vargistagn: La revisiun parziala da la lescha communala da
construcziun, concludida ils 24 d'avust 2005, vegn approvada. Medemamain
vegnan approvads il plan da zonas e plan general da furmaziun 1:1'000
dals 24 d'avust 2005 sco er il plan general d'avertura 1:1'000 dals 24
d'avust 2005.
- Schlarigna: La revisiun parziala da la lescha communala da
construcziun, concludida ils 5 da settember 2005, vegn approvada. Er
approvà vegn il plan da zonas parzial 1:10'000 "zona per la protecziun
dal guaud e da la selvaschina" dals 5 da settember 2005.
- Domat: La regenza ha approvà il project per la dustanza da la Val
da Muling sin il territori da la vischnanca da Domat. Las cundiziuns
concernent l'ambient ch'èn previsas en il project ston vegnir
realisadas. Cun resalva da la garanzia da subvenziun tras la
confederaziun vegn - sa basond sin la lescha chantunala davart la
construcziun da rempars e dustanzas - concedida ina contribuziun
chantunala da maximalmain 1'596'000 francs als custs calculads cun
7'980'000 francs.
- Ruschein: La regenza approvescha il project "reservat da guaud
spezial Plontabuora" da la vischnanca da Ruschein. Als custs cun dretg
da subvenziun da 167'000 francs vegn garantida ina contribuziun
chantunala da 20 pertschient u da maximalmain 33'400 francs.
- Samignun: A la vischnanca politica da Samignun sco patruna da
construcziun da la gruppa da tgira planisada a Samignun ha la regenza
garantì d'integrar la gruppa da tgira cun tschintg letgs da persunas
attempadas en la glista da las instituziuns da lunga durada (glista da
las chasas da tgira) dal chantun Grischun. Quai succeda, sche
l'instituziun purtadra cumprova che las premissas tenor la lescha
federala davart l'assicuranza da malsauns sajan ademplidas il mument
ch'i vegn cumenzà cun il manaschi.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Ems-Chemie SA: Per engrondir il binari da colliaziun privat tar
l'ovra da Domat garantescha la regenza a la Ems-Chemie SA ina
contribuziun chantunala da 30 pertschient dals custs imputabels da
955'488 francs resp. maximalmain 288'646 francs.
- Museum da Segantini: Per elavurar in nov guid d'audio ha la
regenza concedì al museum da Segantini a San Murezzan ina contribuziun
unica da 10'000 francs.
- Fundaziun "concurrenza svizra da musica per la giuventetgna": Per
l'onn 2006 ha la regenza concedì a la fundaziun "concurrenza svizra da
musica per la giuventetgna" ina contribuziun da 6'200 francs.
Projects da vias
Soazza - San Bernardin/sid dal tunnel: Per lavurs d'impressari en
connex cun la reparaziun da la A13 Pian San Giacomo - Malabarba sin il
traject da Soazza a San Bernardin/sid dal tunnel ha la regenza approvà
totalmain 935'000 francs.
Chaussas persunalas
- Nina Hemmi, domiciliada a Churwalden, è vegnida nominada sco
inschignera forestala regiunala da l'uffizi forestal dal Grischun per la
regiun Val dal Rain grischuna/Scanvetg.
- Renaldo Lutz, domicilià a Mustér, è vegnì nominà sco inschigner
forestal regiunal da l'uffizi forestal dal Grischun per la regiun
Surselva.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun