La regenza grischuna ha avert la consultaziun davart la revisiun
totala da la lescha da stipendis. Ils puncts centrals da la nova lescha
davart las contribuziuns da scolaziun han l'intent da dauzar la limita
da vegliadetgna per conceder contribuziuns, e quai da 32 sin 40 onns. En
l'avegnir duain vegnir concedids dapli emprests da daners per segundas
scolaziuns e per furmaziuns supplementaras. Plinavant duain studentas e
students da l'ultim onn da scolaziun cun in temp intensiv per preparar
l'examen survegnir la pussaivladad da retrair tals emprests. Fin ussa
pajava il Grischun sco unic chantun mo stipendis sco contribuziuns da
scolaziun.
Las novaziuns e las adattaziuns sa basan d'ina vart sin ina
incumbensa dal cussegl grond. Da l'autra vart garanteschan differentas
novas regulaziuns ch'il Grischun po realisar en il sectur da stipendis
las directivas da la confederaziun en connex cun la realisaziun da la
nova concepziun da la gulivaziun da finanzas e da las incumbensas
tranter la confederaziun ed ils chantuns (NGF). Tras la revisiun totala
da la lescha da stipendis da l'onn 1959 vul la regenza stgaffir ina
regulaziun moderna ch'è orientada al futur. La consultaziun dura fin ils
22 da matg 2006. Ils documents da consultaziun pon vegnir consultads sin
la pagina d'internet dal departament d'educaziun, cultura e protecziun
da l'ambient, www.ekud.gr.ch.
Il Grischun vul promover pli fitg las energias regenerablas
Il chantun Grischun vul promover en il futur pli fitg l'energia
solara e l'energia da laina. La regenza grischuna ha avert la
consultaziun davart la revisiun parziala da la lescha chantunala
d'energia e da l'ordinaziun appartegnenta. La revisiun parziala metta
dus accents: D'ina vart vul il chantun sustegnair finanzialmain en
l'avegnir implants solars per preparar aua chauda er independentamain da
sanaziuns d'edifizis. Da l'autra vart duai vegnir promovida pli fitg
l'utilisaziun da laina d'energia. Concretamain vegn extendì tranter
auter il program da promoziun existent per installaziuns da combustiun
cun laina. Da nov vul il chantun promover pli fitg er pumpas da chalur.
Cun quests programs da promoziun supplementars quinta il chantun che
l'utilisaziun da las energias regenerablas vegnia a s'augmentar da 2.75
milluns uras kilowatt l'onn 2007 a 6.50 milliuns uras kilowatt l'onn
2011. Uschia sa laschassan spargnar circa 650'000 liters ieli da
stgaudar per onn. Tant il sistem da promoziun existent sco er quel
rinforzà vegnan a pudair profitar da contribuziuns globalas da la
confederaziun. Per la promoziun futura en il sectur da las energias
regenerablas vegnan a star a disposiziun per l'entir program da
promoziun dal chantun tranter 2 milliuns (2007) e 2.7 milliuns francs
(2011).
Ils documents da consultaziun pon vegnir consultads en l'internet
sut www.energie.gr.ch. La consultaziun dura fin ils 19 da matg 2006.
La revisiun parziala da la lescha da sanadad entra en vigur
successivamain
La revisiun parziala da la lescha davart ils fatgs da sanadad dal
chantun Grischun (lescha da sanadad) dals 18 d'october 2005 vegn messa
en vigur per il 1. d'avrigl 2006. Quai ha concludì la regenza grischuna.
Pir per il 1. da schaner 2008 vegn mess en vigur l'artitgel 15 alinea 2
che scumonda la consegna da products da tubac tras automats a persunas
sut 16 onns. A l'industria da tubac vegni uschia dà temp per installar
in sistem per proteger ils giuvenils tar ils automats ch'èn en
utilisaziun. Per il 1. da fanadur 2006 entra en vigur l'artitgel 15
alinea 1 che regla il scumond da far reclama per alcohol e per tubac.
Uschia pon las societads da reclama ademplir lur contracts ch'ellas han
gia fatg per l'emprim mez onn.
Ils 18 d'october 2005 aveva il cussegl grond suttamess la lescha da
sanadad ad ina revisiun parziala. La revisiun parziala che suttastat al
referendum facultativ è vegnida publitgada en il fegl uffizial dal
chantun ils 27 d'october 2005. Il termin da referendum è scadì ils 25 da
schaner 2006 senza ch'el saja vegnì duvrà.
Ulteriuras novaziuns tar ils fatgs da la sanadad
La regenza relascha ina nova ordinaziun tar la lescha da sanadad.
L'ordinaziun regla tranter auter la promoziun da la sanadad e la
prevenziun da malsognas tras l'uffizi da sanadad, tras l'uffizi per la
scola populara ed il sport sco er tras las vischnancas. Plinavant
fixescha ella la reclama en il sectur da la sanadad, las permissiuns da
manaschi sco er las permissiuns per pratitgar differentas professiuns
dal sectur da la sanadad.
Il medem mument concluda ella ina revisiun parziala da las
disposiziuns executivas tar l'ordinaziun dal cussegl federal davart la
limitaziun da l'admissiun da furniturs da prestaziuns per pratitgar a
quint da l'assicuranza obligatorica per la tgira da malsauns. Tenor
quella po l'uffizi da sanadad permetter tar medias u tar medis en il cas
singul motivà excepziuns da la limitaziun per pratitgar a quint da
l'assicuranza obligatorica per la tgira da malsauns. Domaduas novaziuns
entran en vigur il 1. d'avrigl 2006.
La regenza dumonda in credit supplementar per integrar il corp da
guardias da cunfin en la centrala d'alarm e d'acziuns
Cun il preventiv 2005 aveva il cussegl grond approvà in credit
d'impegn da 6'100'000 francs per substituir il calculatur da la centrala
operativa a Cuira e per spustar la centrala d'alarm e d'acziuns (CAA) da
la polizia chantunala. En la CAA da la polizia chantunala duain da nov
vegnir integrads las manadras ed ils manaders d'acziun dal commando
regiunal dal corp da guardias da cunfin (Cgcf). Per quai dumonda la
regenza grischuna meds finanzials supplementars da 2'980'000 francs dal
cussegl grond. En connex cun la reorganisaziun dal Cgcf èsi sa mussà
ch'ina collavuraziun pli stretga tranter la polizia chantunala ed il
Cgcf portia avantatgs considerabels.
En la sessiun da zercladur da quest onn vegn suttamessa la
fatschenta - ensemen cun il quint 2005 - al cussegl grond per
l'approvaziun. Il credit duai vegnir concedì en furma d'in credit
supplementar tar il credit d'impegn da 6'100'000 francs ch'è gia vegnì
approvà.
Sustegn per la revisiun parziala da l'ordinaziun davart ils automats
da gieus da fortuna
La regenza grischuna sustegna da princip la revisiun parziala da
l'ordinaziun davart ils gieus da fortuna (OGF) proponida da la
confederaziun, cun la quala duain vegnir permess dapli elements da gieu
che vegnan determinads da la casualitad tar ils automats da gieus
d'inschign.Il medem mument punctuescha la regenza grischuna dentant che
la schluccada generala da la legislaziun davart ils automats da gieu
dastga vegnir prendida en consideraziun mo en il rom d'ina occupaziun
intensiva e da l'appreziaziun generala da tut ils facturs decisivs - sco
per exempel ils privels da la dependenza dal gieu, ils criteris da
cunfinar ina categoria d'automats da l'autra, dal potenzial d'abus sco
er da las consequenzas per ils auters secturs da gieu inclusiv ils
casinos e las lottarias.
Giuditgà positivamain las adattaziuns dal dretg da locaziun
La regenza beneventa las adattaziuns dal dretg da locaziun
proponidas da la confederaziun. Cun il project da revisiun ch'è avant
maun vegn tegnì quint en spezial da las duas decisiuns negativas dal
pievel davart l'iniziativa dal pievel "gea a locaziuns gistas" sco er
dal cuntraproject indirect. En moda positiva undrescha la regenza il
fatg ch'ils motivs per augmentar ils tschains da locaziun èn ussa
enumerads cleramain e definitivamain en la lescha. Per adattar ils
tschains da locaziun n'èn betg pli decisivs ils tschains variabels da la
banca chantunala, mabain la media dals tschains da tut las ipotecas
tenor la retschertga da la banca chantunala. L'attribuziun d'ina
cumpetenza generala da decisiun a las autoritads da mediaziun fin ad ina
valur en dispita da 5'000 francs è er in progress per la regenza. Uschia
pon dispitas vegnir tractadas en moda pli sperta e pli effizienta ed a
medem temp pon las dretgiras districtualas vegnir distgargiadas.
Da vischnancas e regiuns
- Ardez: La regenza approvescha la revisiun parziala da la
constituziun communala ch'è vegnida concludida da la vischnanca ils 31
da schaner 2006.
- Arosa: Il plan general d'avertura 1:2'000 "Tschuggenbahn" dals 27
da november 2005 vegn approvà da la regenza.
- Pendicularas Breil - Vuorz - Andiast SA (PBVA SA): En sia
consultaziun a l'uffizi federal da traffic davart la dumonda da
concessiun da la PBVA SA dals 28 da november 2005 per la sutgera da
quatter "Curtginet - Canischeuna Alp Dado" (implant da remplazzament)
propona la regenza da dar la concessiun.
- Ftan: A la societad da meglieraziun Ftan garantescha la regenza
ina contribuziun chantunala da maximalmain 198'120 francs als custs da
construcziun da las vias champestras (13avla etappa).
- Giuvaulta: Ils statuts da la vischnanca burgaisa da Giuvaulta dals
4 da fanadur 1998 respectivamain dals 27 da schaner 2006 vegnan
approvads da la regenza.
- Val Schons - Avras - Valragn: Il plan per il svilup dal guaud
(PSG) "Val Schons - Avras - Valragn" vegn approvà da la regenza. Quel
fixescha l'utilisaziun futura dal guaud sco er las finamiras e las
strategias da cultivaziun da la selvicultura a lunga vista.
- Scuol: En il vitg da Scuol vegn fixada la sveltezza maximala a 30
km/h ed i vegn introducida ina "zona da tempo 30" per tut il vitg, e
quai integrond la via chantunala, la via da la staziun davent dal negozi
da velos "Tandem" ed il stradun davent da la chasa Filli.
- Soglio: La regenza garantescha ina contribuziun chantunala da
10'200 francs per reparar ils donns da la bova "Tens".
- Tusaun: La regenza approvescha la retratga d'aua sutterrana tar
l'aual da Cazas per il provediment d'aua da baiver da la vischnanca da
Tusaun.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Viafier retica: Per sanar differents trajects conceda la regenza
ina contribuziun d'investiziun dad 1'188'000 francs.
- Pendiculara Razén-Veulden: Per renovar la pendiculara
Razén-Veulden conceda la regenza ina contribuziun d'investiziun da
937'000 francs.
- Promoziun da la cultura: Var 190'000 francs ha la regenza concedì
sco contribuziuns per totalmain 15 ovras ed occurrenzas culturalas.
Projects da vias
La regenza approvescha totalmain 12'870'000 francs per construir e
per sanar divers trajects da via:
- via d'Avras: Rofla - Ferera
- via da la Mantogna: Lescha - Dalin
- via da Stussavgia: Ob der Gassa - Acla
- via da Disla: fin tar la via sursilvana
- H27 via da l'Engiadina: entaifer il vitg da Ramosch
- via da Lüen: Hochrai - Bawal
- H19 via sursilvana: Trun - Rabius
- via da Sursaissa: guaud da Flond
- H3a via dal Güglia: entaifer il vitg da Tinizong
- A13c via naziunala: Pian San Giacomo - Malabarba
Chaussas persunalas
- Bruno Maranta, domicilià a Panaduz, è vegnì nominà sco secretari
dal departament da l'intern e da l'economia publica dal Grischun.
Chanzlia chantunala dal Grischun
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun