En connex cun il project da transport sutterran d'electricitad
Greenconnector ha ina gruppa da contact ch'è vegnida nominada dal
departament da construcziun, traffic e selvicultura dal Grischun examinà
gia avant la procedura d'approvaziun dal plan concreta differentas
resalvas e differentas dumondas tecnicas. Ils scleriments mussan che la
tecnologia ch'è vegnida tschernida basegna bain dapli spazi a las duas
fins da la lingia, ma ch'ella po transportar current cuntinuà cun la pli
pitschna perdita d'energia e cun la pli gronda fidaivladad sur cabels
ch'èn vegnids tratgs tras il conduct d'atschal da la firma Oleodotto del
Reno SA.
Cun il conclus dals 3 da matg 2006 ha il cussegl federal integrà il
project d'ina colliaziun da current cuntinuà tranter la regiun da la
Tumleastga e quella da Verderio/Italia cun ina tensiun da 400 kilovolts
e cun ina capacitad da transport dad 1'100 megawatts en il plan
secturial "lingias da transmissiun" (PSL). Essenzialmain vul quest
project profitar dal conduct da la Oleodotto del Reno SA ch'è gia ord
funcziun dapi 10 onns per il transport sutterran d'electricitad. Cun ina
tala lingia da current cuntinuà spera la petenta Greenconnector SA da
gidar a meglierar las structuras da provediment naziunalas ed
europeicas. Il punct central da l'indriz èn - ultra dal fatg che dus
cabels d'auta tensiun èn vegnids tratgs tras il conduct d'atschal da la
Oleodotto del Reno SA - mintgamai ina staziun da converter a las duas
fins da la lingia.
Il rapport explicativ tar il PSL ha concludì tranter auter che
l'evaluaziun cumplessiva dal lieu da staziunament ha mussà che, sch'ins
resguarda las cundiziuns generalas mumentanas sco la grondezza da la
staziun da converter u il stadi da las tecnologias ch'èn sa cumprovadas
en la pratica, haja in lieu da staziunament en la Tumleastga - cun
emprima prioritad sin il territori communal da Tusaun - en
cumparegliaziun las meglras premissas e premettia las intervenziuns
ecologicas las pli pitschnas. Potenzials da conflict èn vegnids
constatads numnadamain en connex cun la staziun da converter ed en
connex cun la lingia da current alternant tranter la substaziun da
Seglias e la staziun da converter.
Las dumondas tecnicas èn scleridas
Suenter la procedura che ha chaschunà ch'il project è vegnì integrà
en il PSL, ha il schef dal departament da construcziun, traffic e
selvicultura procurà ch'i vegnian scleridas differentas resalvas ed
objecziuns visavi il project. Per quest intent ha el nominà ina gruppa
da contact. Questa gruppa è stada sut la direcziun da l'uffizi d'energia
ed è sa cumponida da represchentantas e da represchentants da las
vischnancas da staziunament, da las vischnancas vischinas sco er da la
regiun. Essenzialmain han ils scleriments dà infurmaziuns supplementaras
davart il project sco tal e davart sias consequenzas gia avant ch'i
vegnia instradada in'eventuala procedura d'approvaziun dal plan
concreta. Per quest intent èn vegnids dumandads er parairis d'expertas e
d'experts, en spezial pertutgant la dumonda da la concepziun tecnica dal
project Greenconnector sco er pertutgant la chargia da las lingias
d'auta tensiun en Tumleastga.
Ils giudicaments han purtà al resultat principal, ch'i na dettia -
per ina lingia da cabel e per ina tala lunghezza dal traject da
transmissiun - nagina alternativa realistica per il transport da current
cuntinuà che quella sur ina lingia d'auta tensiun. Areguard la
tecnologia che vegn proponida per midar current alternant en current
cuntinuà empermettia la tecnologia da LCC (line commutated converter),
ch'è vegnida tschernida, da minimalisar il pli fitg las ristgas tecnicas
sco er las perditas d'energia e da garantir en moda la pli effizienta la
fidaivladad da la colliaziun. Areguard ina tecnologia alternativa da VSC
(voltage source converter), la quala duvrass damain spazi per sia
staziun da converter, n'existan - tenor il parairi da terzas persunas -
naginas applicaziuns praticas tar ina prestaziun da basa maximala da
1'100 megawatts. Che questa tecnica saja main effizienta e redubleschia
per exempel la perdita d'energia hai gì num.
Las infurmaziuns ch'èn vegnidas procuradas en il fratemp duain gidar
a giuditgar pli tard in'eventuala dumonda d'approvaziun dal plan. En il
rom da quest project restan garantidas las pussaivladads da cooperar e
da protestar da las persunas pertutgadas.
La Greenconnector SA vegn ussa a sviluppar vinavant il project, a
l'optimar en differents puncts, ad analisar mesiras da cumpensaziun ed
alura puspè a tractar ils resultats en in stretg contact cun ils uffizis
chantunals cumpetents e cun las vischnancas pertutgadas.
Gremi: uffizi d'energia
Funtauna: rg uffizi d'energia