La regenza grischuna ha concludì da metter succesivamain en vigur la
lescha davart l'organisaziun giudiziala ch'è vegnida relaschada en il
rom da la refurma da la giustia. La part la pli gronda da la lescha vegn
messa en vigur il 1. da schaner 2008. Singulas disposiziuns entran en
vigur gia il 1. d'avrigl 2007. Il medem mument ha la regenza adattà
redacziunalmain differentas ordinaziuns da la regenza a la lescha davart
l'organisaziun giudiziala. Uschia po la segunda ed ultima part da la
refurma da la giustia vegnir messa en vigur tenor plan.
Ina emprima part dals relaschs en connex cun la refurma da la
giustia aveva la regenza mess en vigur il 1. da schaner 2007. Tar
quellas tutgava tranter auter la revisiun parziala da la constituziun
chantunala ch'era daventada necessaria e ch'era vegnida acceptada dal
pievel ils 26 da november 2006.
Il termin da referendum concernent la lescha davart l'organisaziun
giudiziala è scadì ils 28 da favrer 2007 senza ch'el saja vegnì duvrà,
suenter ch'il cussegl grond aveva relaschà la lescha en la sessiun
d'avust 2006. La lescha realisescha las prescripziuns da la constituziun
chantunala per l'organisaziun giudiziala e vegn messa en vigur da
princip il 1. da schaner 2008. En trais secturs s'imponan dentant
excepziuns. Uschia vegn la novaziun la pli impurtanta - numnadamain la
midada a derschadras ed a derschaders en uffizi cumplain - realisada per
la proxima perioda d'uffizi che cumenza il 1. da schaner 2009. Per quest
termin duain survegnir vigur legala er las disposiziuns che stattan en
in stretg connex cun la concepziun da l'uffizi da derschadra u da
derschader sco uffizi a temp cumplain. Latiers tutgan la regulaziun
stricta da las occupaziuns accessoricas e las cumpetenzas da la dretgira
cumplessiva. Ultra da quai è vegnì guardà - e quai per motivs da
l'effizienza - che las dretgiras chantunalas na stoppian betg midar lur
organisaziun duas giadas entaifer in onn e mintga giada relaschar in
reglament d'organisaziun. Pervia da quai vegnan las disposiziuns davart
la repartiziun da las chombras e davart la grondezza dal collegi
giuditgant er messas en vigur pir il 1. da schaner 2009. Gia il 1.
d'avrigl 2007 vegnan percunter messas en vigur las adattaziuns en connex
cun la pussaivladad da renunziar ad ina motivaziun en proceduras civilas
e penalas.
Las adattaziuns dal dretg chantunal a la lescha federala da
partenadi entran en vigur il cumenzament d'avrigl
La regenza grischuna ha mess en vigur la lescha davart l'adattaziun
da leschas a la lescha federala davart il partenadi registrà da pèrs da
la medema schlattaina per il 1. d'avrigl 2007. Il medem mument entra er
en vigur l'ordinaziun davart l'adattaziun d'ordinaziuns dal cussegl
grond a la lescha da partenadi.
Il termin da referendum è scadì ils 14 da mars 2007 senza ch'el saja
vegnì duvrà. En la sessiun da december 2006 aveva il cussegl grond
concludì d'adattar il dretg chantunal a la lescha federala davart il
partenadi registrà da pèrs da la medema schlattaina (lescha da
partenadi). Cun l'entrada en vigur da questa lescha ha la regenza er
adattà ulteriuras ordinaziuns dal cussegl grond a la lescha da
partenadi. Er l'ordinaziun chantunala davart il stadi civil è vegnida
revedida. Questas midadas èn er necessarias, perquai che pèrs da la
medema schlattaina han a partir dal 1. da schaner 2007 la pussaivladad
en Svizra da laschar registrar lur partenadi en il register dal stadi
civil.
La segirezza d'enviern sin la via dal Bernina duai vegnir augmentada
La regenza grischuna ha approvà in emprim project parzial per
augmentar la segirezza d'enviern sin la via dal Bernina. Dapi l'onn 1965
vegn il pass dal Bernina tegnì avert per il traffic er l'enviern,
fintant che la segirezza da las participantas e dals participants dal
traffic è garantida. Ils ultims onns ha la vallada dal Puschlav pretendì
pli savens che la via dal Bernina stoppia esser pli segira durant
l'enviern, perquai che vents ferms chaschunian cufflads da naiv e
reduceschian la visibilitad e perquai che squatschs locals e lavinas
grondas hajan per consequenza che la via stoppia mintgatant vegnir
serrada temporarmain. La part la pli critica da tut la via dal Bernina è
en quest connex il traject Valin - Storta Bianca che ha ina lunghezza da
6.4 kilometers. Tenor las registraziuns e considerond ils statgaments
artifizials da lavinas è la via dal Bernina serrada l'enviern dapi l'onn
1985 en media per 4.3 dis.
Studis han mussà che la finamira da meglierar la segirezza durant
l'enviern possia vegnir cuntanschida en moda la pli optimala cun in
catalog da differentas mesiras da protecziun, e quai resguardond ina
relaziun dals custs e dal niz che po vegnir responsada. L'emprim project
parzial per augmentar la segirezza d'enviern ch'è vegnì approvà da la
regenza cuntegna construcziuns da sustegn, rempars cunter il vent e
l'allontanament da terren tar Bügliet e tar Camin sco er l'installaziun
d'ina illuminaziun tar Arlas. L'onn current èn budgetads circa in
milliun francs per quai.
La ratificaziun da las cunvegnas da la UNESCO davart la diversitad
culturala e per mantegnair il patrimoni cultural immaterial
La ratificaziun da las cunvegnas da la UNESCO per proteger e per
promover la diversitad da proceduras d'expressiun culturalas vegn
sustegnida da la regenza. Medemamain sustegna ella la ratificaziun da
las cunvegnas da la UNESCO per mantegnair il patrimoni cultural
immaterial. Las cunvegnas da la UNESCO per la diversitad culturala
stgaffeschan ina basa impegnativa da dretg internaziunal per che tut ils
stadis hajan il dretg d'ina politica da cultura autonoma. La cunvegna da
UNESCO per mantegnair il patrimoni cultural immaterial oblighescha ils
stadis contrahents da prender las mesiras necessarias per mantegnair il
patrimoni cultural immaterial e per promover la collavuraziun sin champ
regiunal e sin champ internaziunal.
En la versiun definitiva che la UNESCO ha deliberà vegn ussa numnada
er la diversitad linguistica sco part da la diversitad culturala, quai
ch'i n'era betg previs en il sboz. Sco chantun triling beneventa la
regenza expressivamain quest fatg en sia consultaziun. Medemamain è la
regenza cuntenta da prender enconuschientscha che la cunvegna da la
UNESCO per mantegnair il patrimoni immaterial resguarda las linguas. Il
chantun Grischun cun sias isanzas, cun sia ritga cultura da teater, da
chant e da musica, cun ses artisanadi tradiziunal e cun sia diversitad
linguistica ha gia adina dà gronda impurtanza al mantegniment ed a la
perscrutaziun dal patrimoni cultural immaterial. Bleras mesiras fixadas
en la cunvegna da la UNESCO èn gia realisadas en il Grischun, uschia per
exempel l'inventarisaziun, la documentaziun e l'examinaziun scientifica
da furmas oralas tradiziunalas e da mastergns da pli baud.
Sustegn per in tribunal federal da patentas
La regenza grischuna beneventescha las novas regulaziuns proponidas
en la lescha federala davart il tribunal federal da patentas ed en la
lescha davart las advocatas ed ils advocats da patentas. Tenor il sboz
per ina lescha davart las advocatas edils advocats da patentas han mo
pli persunas cun qualificaziuns professiunalas cumprovadas il dretg da
duvrar tschertas designaziuns da professiuns. Uschia po vegnir garantida
la qualificaziun professiunala e vegnir stgaffida la transparenza en la
purschida da prestaziuns da servetsch. Il sboz tar ina lescha federala
davart il tribunal federal da patentas prevesa in tribunal spezial ch'è
cumpetent exclusivamain per dispitas en connex cun fatgs da patentas. La
lescha garantescha - sco instanza precedenta dal tribunal federal - las
enconuschientschas professiunalas necessarias e la protecziun giuridica
per invenziuns. En sia consultaziun menziunescha la regenza che la
cumplexitad da la materia sco er l'impurtanza che quella ha per la
Svizra sco plazza economica giustifitgeschia tant las mesiras previsas
per segirar la qualitad da la dretgira sco er quella dals advocats da
patentas.
La regenza s'exprima per abolir il termin da ponderaziun obligatoric
en cas da divorzis
La regenza grischuna beneventa l'aboliziun dal termin da ponderaziun
obligatoric en cas da divorzis sin ina dumonda cuminaivla. L'aboliziun è
vegnida proponida en connex cun la revisiun parziala dal dretg da
divorzi. L'experientscha ha mussà ch'il temp da ponderaziun n'è betg sa
cumprovà e ch'el è daventà ina spira formalitad da la procedura. En sia
consultaziun concernent ina iniziativa parlamentara scriva la regenza
ch'il termin da ponderaziun n'haja cunzunt betg senn tar pèrs ch'èn sa
separads gia dapli in temp pli lung. Er la differenta regulaziun en ils
differents chantuns areguard las consequenzas en cas che la conferma
manca suenter il termin da dus mais è disfortunada. Cun la pussaivladad
da l'audienza da la dretgira en pliras sesidas vegn per la regenza tegnì
quint avunda dal privel ch'ils conjugals pudessan decider
nunponderadamain.
Da vischnancas e da regiuns
- Sevgein: La revisiun parziala da la constituziun communala da la
vischnanca da Sevgein, concludida da la radunanza communala dals 18 da
december 2006, vegn approvada.
- Soazza: Ils statuts da la vischnanca burgaisa da Soazza dals 27
d'october 2006 vegnan approvads.
- Sta. Maria V.M.: Il plan da zonas parzial 1:2'500 sco er il plan
general d'avertura 1:2'500 dals 28 da zercladur 2006 da la vischnanca da
Sta. Maria vegnan approvads. Exceptada da l'approvaziun è la
cumplettaziun da la lescha da construcziun ch'era vegnida decidida ils
28 da zercladur 2006. Ella vegn refusada a la vischnanca per la
repassar.
- Telefericas Tavau Claustra SA: En sia consultaziun a l'uffizi
federal da traffic concernent la dumonda da concessiun da las
telefericas Tavau Claustra SA dals 13 da december 2006 per construir ina
nova sutgera accuplabla da quatter "Wasserscheide - Weissfluhgipfel" sin
il territori da las vischnancas da Langwies e da Claustra-Serneus
propona la regenza da dar la concessiun.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Agid umanitar: Per totalmain sis projects umanitars d'agid a
l'exteriur ha la regenza deliberà ina summa totala da 22'000 francs.
- Club da boccia Garbela: Il club da boccia Garbela survegn ina
contribuziun da 67'100 francs or dal fond da sport per construir da nov
"bocciodromo coperto".
- Preschentaziun a la HIGA "Uniun da sport - in mund d'aventuras":
L'uffizi per la scola populara ed il sport survegn ina contribuziun da
50'000 francs or dal fond da sport per sia preschentaziun a l'exposiziun
da commerzi, industria e mastergn, HIGA, che ha lieu dals 11 fin ils 20
da matg 2007 .
- Club da judo Cuira: Il club da judo da Cuira survegn ina
contribuziun da 9'600 francs or dal fond da sport per construir nov il
sectur da duschas e da sanitad en il local da trenament.
- La gruppa da project "Artebregaglia": La gruppa da project
"Artebregaglia" survegn in sustegn finanzial unic da 20'000 francs per
il project planisà "Artebregaglia", che prevesa la stad e l'atun 2008
intervenziuns culturalas temporaras en differents lieus da la Bregaglia.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 5'290'000 francs per construir e per
sanar ils suandants trajects da via:
- via da Falera: lavurs d'impressari Chintguns - Falera
- via da l'Alvra: lavurs d'impressari per la punt da spunda
"Frevgias", Filisur - Bravuogn
- via da Val S. Pieder: lavurs d'impressari per la punt "Val da
Duin", al bogn da Peiden
- via d'Avras: lavurs d'impressari Campsut - Cröt
- via sursilvana: lavurs da cuvrida Laax - Schluein
- via da Riein: lavurs da cuvrida Cruschetta - Purnal
- via da Miraniga: lavurs d'impressari entaifer il vitg da Misanenga
- via dadens da la Mantogna: lavurs d'impressari a Masagn
- via dal pass dal Fuorn: lavurs d'impressari entaifer il vitg da
Müstair
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun