La regenza grischuna ha relaschà il concept grischun da pedagogia
speziala (concept per la scola speziala) dal mars 2007. Pervia da la
nova concepziun da la gulivaziun da finanzas e da las incumbensas
tranter la confederaziun ed ils chantuns (NGF) èsi stà necessari da
sviluppar quest concept.
Cun la NGF ston ils chantuns surpigliar cumplainamain la
responsabladad per il sectur da la scola speziala. Pervia da quai ston
ils chantuns cumprovar en concepts per la scola speziala, co ch'els
vulan ademplir lur responsabladad en quest sectur. Per sviluppar il
concept per la scola speziala han en emprima lingia stuì vegnir
resguardads ils interess dals uffants pertutgads en la scola regulara ed
en la scola speziala, alura però er las directivas sin plaun federal.
Per las instituziuns ch'èn responsablas per la scola (vischnancas da
standard) na sa mida - durant la fasa transitorica dals onns 2008 fin
2011 - praticamain nagut en l'usche¬numnà sectur bass (classas
pitschnas, logopedia, terapia da legastenia e.u.v.). Cun vischnancas e
cun regiuns che sa participeschan en il senn da projects da pilot duain
dentant vegnir rimnadas experientschas en il sectur bass durant questa
fasa, e quai cun indemnisaziuns pauschalas. Questas vischnancas
surpiglian l'incumbensa da garantir las purschidas ed il chantun sa
participescha en moda pauschala als custs correspundents tenor il dumber
total da scolaras e da scolars. A partir da l'onn 2011 duai il chantun -
premess ch'ils resultats dal project da pilot sajan positivs - sa
participar mo pli en moda pauschala vi da la purschida da basa da la
pedagogia speziala da tut las instituziuns ch'èn responsablas per la
scola. Actualmain sa participeschan l'assicuranza d'invaliditad ed il
chantun vi dals custs dal cas singul concret.
Durant la fasa transitorica dals onns 2008 fin 2011 duain las
purschidas en il sectur aut (instrucziun tras scolas spezialas) vegnir
garantidas vinavant en furma externa, interna ed integrativa. Per quest
intent vegnan manads centers da cumpetenza per la scola speziala. En la
fasa transitorica vegnan finanziads ils centers da cumpetenza per la
scola speziala ed il servetsch da pedagogia curativa tenor la pratica
vertenta en il senn d'ina cuvrida dal deficit. Considerond il temp
suenter l'onn 2011 vegnan fatgs - per rimnar experientschas, e quai
ultra dal rendaquint ordinari dals centers da cumpetenza per la scola
speziala e dal servetsch da pedagogia curativa - rendaquints parallels
sin basa da contribuziuns chantunalas pauschalisadas. A partir da l'onn
2011 duai il subvenziunament da vart dal chantun vegnir fatg sche
pussaivel mo pli en moda pauschalisada.
Las experientschas dal sectur bass e dal sectur aut che vegnan
fatgas en la perioda dals onns 2008 fin 2011 duain dar infurmaziuns al
departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, per ch'el
possia optimar ils sistems da finanziaziun e stgaffir la basa per pudair
predir en moda relativamain precisa, quant ch'il sistem nov vegn a
valair. Las instituziuns da las scolas spezialas involvidas sco er las
vischnancas e las regiuns duain vegnir a savair ad ura cun tge
contribuziuns ch'ellas pon far quint suenter la scadenza da la fasa
transitorica, q.v.d. a partir da l'onn 2011, e cun tge adattaziuns
ch'ellas pudessan eventualmain optimar lur situaziun.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun