Dapi l'introducziun da l'obligaziun d'annunzia il matg 2006 èn
vegnidas inoltradas en il Grischun l'onn 2006 totalmain 100 annunzias
davart incidents cun chauns. Quests incidents sa repartan sin 69 cas,
nua che chauns han mors umans, sin 30 cas, nua che chauns han mors
auters chauns, e sin in incident, nua ch'in chaun ha mors auters
animals. Il schaner ed il favrer 2007 èn vegnids annunziads 33 cas da
blessuras, nua che chauns han mors umans ed animals. Quai resulta dal
rapport final da la gruppa chantunala da lavur che s'occupada cun la
moda da tractar ils chauns. La regenza ha prendì enconuschientscha da
quest rapport.
Per ils 2 da matg 2006 è l'ordinaziun federala davart la protecziun
dals animals vegnida cumplettada tranter auter cun duas disposiziuns che
prescrivan che tscherts incidents cun chauns stoppian vegnir annunziads
tar ils posts chantunals cumpetents. En il Grischun è quai l'uffizi per
la segirezza da victualias e per la sanadad d'animals. Quest post sto
alura sclerir ils fatgs ed ordinar las mesiras necessarias. Las
annunzias che vegnan inoltradas vegnan tramessas vinavant ad expertas ed
ad experts che fan ina triascha e che repartan las blessuras tras morsas
sin cas da bagatella, sin cas da problems respectivamain da repetiziun
sco er sin cas gravants. Per cas d'ina grevezza mesauna bastan da
princip admoniziuns. Per cas grevs dentant ston vegnir disponidas
ulteriuras mesiras.
En il Grischun èn sa mussads quatter dals incidents annunziads sco
gravants, quai che ha gì la consequenza ch'ins ha stuì prender mesiras,
sco p.ex. suttametter differents chauns a tests da cumportament ed
ordinar l'obligaziun da tegnair il chaun a la tschinta. Sin basa dal
resultat dal test da cumportament ha in possessur laschà durmentar ses
chaun.
Sin fundament da las enconuschientschas ch'ins haja fatg durant ils
emprims diesch mais suenter l'introducziun da l'obligaziun d'annunzia,
na possian accidents grevs mai vegnir exclus, hai num en il rapport.
Quai possian esser incidents cun uffants, ma er incidents en connex cun
chauns che pertgiran muntaneras e che han, tenor lur funcziun,
l'incumbensa natirala da tegnair davent da lur muntaneras invasurs
esters sco persunas u sco auters animals. Perquai duai vegnir dada ina
gronda impurtanza a la prevenziun d'incidents cun chauns.
Da vischnancas e da regiuns
- Bever: Il plan general da furmaziun 1:1'000 "areal da l'arsenal"
dals 12 da december 2006 da la vischnanca da Bever vegn approvà cun la
recumandaziun da renunziar ad ina demoliziun da l'arsenal marcant.
- Ftan: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la
vischnanca da Ftan dals 11 da mars 2007 vegn approvada.
- Haldenstein: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la
vischnanca da Haldenstein dals 24 da november 2006 vegn approvada cun
intginas correcturas.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Nova chasa da persunas attempadas e da tgira a Jenaz: Per
construir ina nova chasa da persunas attempadas e da tgira a Jenaz vegn
garantida a la fundaziun Flury da Schiers ina contribuziun chantunala da
50 pertschient dals custs d'investiziun maximalmain imputabels da 23,6
milliuns francs, pia maximalmain 11,8 milliuns francs.
- Uniun per plazzas da dimora e da lavur protegidas Engiadina e vals
dal sid: Il project ch'è vegnì inoltrà da l'uniun per plazzas da dimora
e da lavur protegidas Engiadina e vals dal sid per renovar la cuschina
en la "ufficina" a Samedan vegn approvà. A l'uniun vegn garantida ina
contribuziun da construcziun da maximalmain 35'944 francs.
- Festival XONG 07: Il festival XONG 07 che ha lieu dals 22 fin ils
28 da fanadur 2007 e che ha l'intent da promover il barat cultural en la
regiun da cunfin dals trais pajais Val Müstair/Engiadina bassa, "Oberes
Gericht" e Vnuost sura, vegn sustegnì cun ina contribuziun da
maximalmain 20'000 francs.
- Exposiziun speziala "Ils animals da rapina returnan - ed ussa?":
L'exposiziun speziala "Ils animals da rapina returnan - ed ussa?" che
vegn preschentada dals 11 fin ils 20 da matg 2007 a la HIGA a Cuira vegn
sustegnida cun ina contribuziun da maximalmain 10'000 francs.
- Societad da musica da Domat: A la societad da musica da Domat vegn
concedida ina contribuziun maximala da 7'000 francs per ina
instrumentaziun parziala.
- Project "Young Commitment": Il project "Young Commitment" dal
forum alpinum al liceum alpinum a Zuoz vegn sustegnì cun ina
contribuziun da 5000 francs. Ultra da quai sa declera la regenza pronta
da surpigliar il patrunadi per il project en il chantun Grischun en il
rom da las activitads proponidas.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 3'535'000 francs per construir e per
sanar ils suandants trajects da via:
- via da Tschiertschen: lavurs d'impressari, Ricaldei
- via da la Mantogna dador: lavurs d'impressari, Dalin - Preaz
- via naziunala A13: lavurs da cuvrida, sviament da Roveredo
- via naziunala A13: lavurs d'impressari, sviament da Roveredo
- via da Calanca: lavurs d'impressari, Ponte ad Arco - Scbörf
- via dal Bernina: lavurs da cuvrida, pass dal Bernina - Baraccone
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun