En il chantun Grischun vegnan precisadas las disposiziuns legalas
davart la protecziun da las nunfimadras e dals nunfimaders en localitads
ch'èn accessiblas al public. La regenza grischuna ha approvà la revisiun
parziala correspundenta da l'ordinaziun tar la lescha da sanadad e l'ha
messa en vigur per il 1. da matg 2008.
Tranter auter precisescha l'ordinaziun che la protecziun da las
nunfimadras e dals nunfimaders sto esser garantida durant l'entir temp
ch'il manaschi è avert. Quai vul dir che las localitads principalas dal
manaschi ston vegnir tegnidas avertas gist uschè ditg sco las localitads
accessoricas separadas, en las qualas i dastga vegnir fimà. Plinavant
vegni precisà che er dancings, discotecas, bars e nightclubs ston
garantir per la protecziun da las nunfimadras e dals nunfimaders. La
surfatscha ch'è destinada per fimadras e per fimaders dastga
correspundentamain importar er en quests manaschis maximalmain in terz
da la surfatscha dal manaschi. I n'è betg permess da "quintar" la
surfatscha dal manaschi tar las ulteriuras localitads d'in manaschi da
restauraziun e d'hotellaria. Las bars dals hotels ston dentant vegnir
tractadas differentamain, perquai che qua vegn garantida la protecziun
da las nunfimadras e dals nunfimaders entaifer il manaschi da
restauraziun e d'hotellaria tras las localitads senza fim che sa chattan
en il medem manaschi.
Ultra da quai duai vegnir simplifitgada la procedura da multas en
cas da cuntravenziuns. Las vischnancas han inoltrà numerusas dumondas.
Quai ha incità la regenza da reglar sin plaun chantunal la procedura che
sto vegnir resguardada per incassar multas disciplinaras, en cas che las
disposiziuns davart la protecziun da las nunfimadras e dals nunfimaders
vegnan surpassadas. E per cuntanscher ina pratica unitara duai plinavant
er vegnir fixà l'import da la multa disciplinara. Quella importa 50
francs.
Il Grischun realisescha ina nova rait radiofonica da
segirezza
En il chantun Grischun sto la veglia rait radiofonica da segirezza
da la polizia chantunala vegnir remplazzada. La regenza grischuna
beneventa da remplazzar la rait sco previs, cun la resalva ch'il cussegl
grond approveschia il credit. Il sistem radiofonic da la polizia ed en
cas da catastrofas che vegn duvrà oz sto vegnir remplazzà, perquai ch'el
na vegn betg pli mantegnì da ses furnitur. Ultra da quai utiliseschan oz
las autoritads e las organisaziuns per il salvament e per la segirezza,
sco per exempel la polizia, ils corps da pumpiers, ils servetschs da
sanitad, la protecziun civila sco er las guardias da cunfin e las
furmaziuns da l'armada, differentas raits radiofonicas en il chantun
Grischun. Per quests partenaris èsi pussaivel da communitgar oz mo en
furma nuncodada sur il chanal da coordinaziun.
La nova rait radiofonica da segirezza duai vegnir realisada sin la
basa da POLYCOM ed ella duai garantir la colliaziun da tut las instanzas
ch'èn participadas a la protecziun da la populaziun. Il sistem POLYCOM è
in sistem radiofonic da segirezza naziunal che correspunda a la tecnica
da communicaziun cun concentraziun da chanals Tetrapol. Dal puntg da
vista actual sa mussi ch'er tut ils auters chantuns realiseschan lur
rait radiofonica da segirezza sin questa basa e che la confederaziun
sustegna mo quest sistem. Il project prevesa da construir en total 91
staziuns da basa per garantir il provediment radiofonic da l'entir
territori chantunal. 57 da questas staziuns da basa vegnan construidas e
finanziadas dal corp da guardias da cunfin, perquai ch'ellas servan er
al provediment radiofonic dal territori da cunfin. La gestiun ed il
manaschi da la rait radiofonica da segirezza inclusiv da las staziuns da
basa che vegnan construidas dal corp da guardias da cunfin duain vegnir
fatgas tras in center da cumpetenza che vegn manà communablamain dal
chantun e dal corp da guardias da cunfin. Quai ha per consequenza ch'i
resultan custs da gestiun cleramain pli bass per il chantun e per il
corp da guardias da cunfin.
La collavuraziun cun il corp da guardias da cunfin vegn
intensivada
En il Grischun duai vegnir rinforzada ed engrondida la collavuraziun
cun il corp da guardias da cunfin, e quai per meglierar la segirezza
futura. La regenza grischuna ha approvà ina cunvegna administrativa
davart la collavuraziun tranter il chantun ed il corp da guardias da
cunfin. Ina collavuraziun pli intensiva cun il corp da guardias da
cunfin sto vegnir realisada pervia da la participaziun da la Svizra a
las cunvegnas da Schengen e da Dublin cun la UE. Questas cunvegnas han
per consequenza ch'i vegnan creadas mesiras che pon mantegnair il sistem
da segirezza actual schebain che las controllas sistematicas da
persunas al cunfin vegnan remplazzadas. La cunvegna administrativa
prevesa - cumpareglià cun oz - d'engrondir il territori da cunfin dal
corp da guardias da cunfin enturn l'axa dal Güglia, da l'Alvra e dal
Flüela. En il territori da cunfin engrondì vegn il corp da guardias da
cunfin - sco gia oz en il Grischun dal sid - autorisà d'ademplir
independentamain incumbensas secundaras da polizia. Igl è la finamira da
cuntanscher er en il futur la situaziun da segirezza la meglra pussaivla
per la populaziun dal Grischun.
Da vischnancas e da regiuns
- Diversas vischnancas: Il project "reparaziun d'averturas 2008", in
project collectiv da differentas vischnancas, vegn approvà. Als custs da
totalmain 129 objects da reparaziun vegnan garantidas contribuziuns dad
en tut maximalmain 7'986'000 francs.
- Valendau: Il project "avertura da la chavorgia da Carrera" da
l'associaziun da meglieraziun Carrera-Brün, vischnanca da Valendau, vegn
approvà. Als custs vegn garantida ina contribuziun da maximalmain
1'607'400 francs.
- St. Peter-Pagig: Il project "via da guaud Hinter Fanielja" da la
vischnanca da St. Peter-Pagig vegn approvà e sustegnì cun ina
contribuziun da 424'800 francs.
- Scharàns: Il project supplementar 2007 per las dustanzas en la
chavorgia da Scharàns (sanaziun da las bloccadas en la Val Clusa) sin il
territori da la vischnanca da Scharàns vegn approvà. I vegnan concedidas
contribuziuns chantunalas da 242'500 francs als custs.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Chasa da persunas attempadas e da tgira sco er ospital regiunal dal
Partenz: Il project preliminar per substituir l'edifizi che cuntegna la
cuschina da producziun inclusiv ils locals accessorics da la chasa da
persunas attempadas e da tgira sco er da l'ospital regiunal dal Partenz
a Schiers vegn approvà. Als custs vegn garantida ina contribuziun
chantunala da maximalmain 470'000 francs.
- Statistica d'alloschament HESTA 2009 - 2012: La statistica
d'alloschament HESTA 2009 - 2012 survegn ina contribuziun dad 81'876
francs per onn.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 15'895'000 francs per construir e
per sanar ils suandants trajects da vias:
- via naziunala A13: lavurs da cuvrida, guaud da Cassana - access a
Nufenen; lavurs da cuvrida e d'impressari, Pian San Giacomo - Malabarba
- via dal Bernina: lavurs da cuvrida, Baracone - Palü Granda; lavurs
d'impressari, Pass dal Bernina - Storta Bianca
- via d'Engiadina: lavurs d'impressari e da cuvrida, galaria cunter lavinas Val
Chastè
- access a la via dal Güglia: lavurs d'impressari, Mon - Stierva; Cruosch -
Plazzatsch
- access a la via dal Landwasser: lavurs d'impressari e da cuvrida, Büelenstrasse
- via dal Malögia: lavurs da cuvrida, Plaun dal Crot - Malögia
- via dal Partenz: lavurs d'impressari, sviament da Küblis
- via da la Muntogna da Schons: lavurs d'impressari, Maton - Vargistagn
- via da St. Antönien: lavurs d'impressari e da cuvrida, Gelenschrofen - Rohrtobel
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun