La regenza grischuna è da princip d'accord cun ils plans da la
confederaziun da midar il sistem tar la calculaziun dals tschains da
locaziun. Quests plans prevesan da calcular ils tschains da locaziun sin
basa da l'index empè sin basa dals custs, e quai cun distatgar ils
tschains da locaziun da las tariffas dals tschains ipotecars. Il project
da revisiun dal dretg d'obligaziuns che la confederaziun ha tramess en
consultaziun vul cuntanscher ina meglra transparenza tar l'adattaziun
dals tschains da locaziun. Da nov duain ils tschains da locaziun vegnir
colliads cun l'index naziunal dals pretschs da consum.
Sco che la regenza scriva en sia resposta da consultaziun, vegnia
fatg qua tras in pass impurtant en direcziun d'in model simplifitgà.
Uschia dastgassan ils pretschs da locaziun sa sviluppar en l'avegnir en
moda bler pli cuntinuada e bler main andetga. Tenor la regenza stoppia
dentant vegnir resguardà che las cundiziuns generalas per fixar ils
tschains inizials e per far adattaziuns posteriuras sajan gist uschè
relevantas. Perquai saja spezialmain impurtant che tant las locatarias
ed ils locataris sco er las locaturas ed ils locaturs hajan a
disposiziun - il mument da l'entrada en vigur - in instrument da
cumparegliaziun per controllar ils tschains da locaziun. Quest
instrument stoppia esser transparent, s'orientar al martgà e valair en
l'entir pajais.
Concludì ina nova contribuziun per metter ad alp chauras da
latg
Il chantun Grischun sustegna finanzialmain la tratga da chauras da
latg. La regenza grischuna ha concludì da pajar ils onns 2008 fin 2011
contribuziuns per metter ad alp chauras da latg. La contribuziun per
chaura importa 50 francs l'onn 2008 e sa reducescha en moda degressiva a
35 francs l'onn 2011. Quest sustegn ha la finamira da segirar ils
proxims onns l'effectiv da chauras da latg sco er la producziun da
products prezius, sco p.ex. il chaschiel-chaura. Per commerzialisar ils
products duai vegnir collavurà uschè stretgamain sco pussaivel cun
l'uniun alpinavera.
La tratga da chauras ha ina lunga tradiziun en il Grischun.
Differents facturs han chaschunà che l'effectiv da chauras è sa reducì
permanentamain en il chantun, e quai da var 42'000 animals l'onn 1931 ad
8'900 animals l'onn 2001, quai ch'è stà l'effectiv il pli pitschen.
Grazia a gronds sforzs da la federaziun da tratga da chauras ha
l'effectiv puspè pudì vegnir augmentà l'onn passà a 10'500 animals. La
contribuziun da sustegn dal chantun duai vegnir pajada independentamain
dal fatg, sch'il latg vegn elavurà ad alp u giu la val. Il dretg da
survegnir contribuziuns duain avair tut las alps che mettan ad alp
diesch u dapli chauras da latg. Tar var 2'700 chauras da latg resulta
uschia ina contribuziun totala da 459'000 francs per quests quatter
onns.
Da vischnancas e da regiuns
- Sched: Il project "via da guaud Seala - Sploja" da l'associaziun da
meglieraziun da Sched vegn approvà e sustegnì cun ina contribuziun da
maximalmain 211'700 francs.
- Moesano: La revisiun parziala dals statuts dal consorzi da
scola dal Moesano vegn approvada.
- Arosa: La revisiun parziala da la planisaziun locala da la
vischnanca d'Arosa dals 24 da favrer 2008 vegn approvada.
- Maraton da velos d'Engiadina: L'organisatur dal 3. maraton da velos
d'Engiadina survegn la permissiun d'utilisar dumengia, ils 6 da fanadur
2008, las rutas ch'èn previsas tenor il plan da traject en il chantun
Grischun.
Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns
- Project "sonda senza fin": Il project "sonda senza fin" che ha lieu
ils 15 da november 2008 a Cuira vegn sustegnì cun ina garanzia da
deficit da maximalmain 40'000 francs.
Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 3'160'000 francs per construir e per
sanar ils suandants trajects da vias:
- via naziunala A13: lavurs d'impressari e da cuvrida, Pian
San Giacomo - Malabarba
- via da l'Alvra: lavurs da cuvrida, ospizi da l'Alvra - Punt
Granda - Alp Nova
- via da la Mantogna dador: lavurs da cuvrida, Sarn -
spartavias per Lescha
- via da Calanca: lavurs d'impressari, Ponte Arvigo
- via taliana: lavurs d'impressari, Forcola - Viganaia
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun