Per ademplir las pretensiuns da la legislaziun federala e chantunala
davart il tractament da chauns ha l'uffizi per la segirezza da
victualias e per la sanadad d'animals stgaffì in agen post spezialisà
per chauns. Quel duai er gidar a promover la collavuraziun cun las
vischnancas e plinavant sustegnair las vischnancas en l'execuziun da lur
incumbensas en il sectur dals chauns. Per promover la responsabladad da
las possessuras e dals possessurs da chauns - che prestan ina
contribuziun impurtanta cun educar lur chauns - èsi indispensabel
ch'ellas e ch'els fetschian il brevet per possessuras e per possessurs
da chauns.
Ils ultims onns han differents incidents cun chauns procurà d'ina
vart per lingias grossas e da l'autra vart per gronda consternaziun e
per malsegirezza tar la populaziun, uschia che la confederaziun ha stuì
agir. Il matg 2006 èn vegnidas integradas novas disposiziuns en
l'ordinaziun federala davart la protecziun dals animals. Tenor questas
disposiziuns sto il chantun sclerir ils fatgs e prender mesiras, sch'i
vegn annunzià in cas d'ina morsa da chaun u sch'in chaun mussa indizis
d'in cumportament agressiv smesirà.
En la nova lescha chantunala davart ils fatgs veterinars ch'il
cussegl grond ha deliberà l'onn 2007 e che entra previsiblamain en vigur
il settember 2008 èn previsas mesiras effizientas per tals cas, sco
p.ex. absolver in curs, pronunziar in'obligaziun da tegnair il chaun a
la tschinta u d'al metter si in buccarè u schizunt da mazzar l'animal.
En il rom dals scleriments ha il chantun ultra da quai il dretg da
suttametter in chaun ad in test da cumportament.
Per pudair ademplir las novas incumbensas concernent ils chauns ha
il chantun endrizzà in post spezialisà per chauns tar l'uffizi per la
segirezza da victualias e per la sanadad d'animals (USVA). Quest post
spezialisà ordinescha las disposiziuns necessarias concernent il
scleriment dals fatgs e concernent las mesiras. Plinavant duai el esser
cumpetent per ulteriuras dumondas en connex cun chauns. In pais spezial
vegn mess sin la collavuraziun cun las vischnancas.
Incumbensas da las vischnancas
I vegn constatà che las vischnancas vegnan confruntadas pli e pli
savens cun la tematica dals chauns, perquai ch'ellas èn normalmain
l'emprima adressa da contact per burgaisas e per burgais preoccupads.
Pervia da la cumplexitad da questa tematica s'impona ina collavuraziun
lineara tranter las vischnancas ed il chantun, e quai cun reparter
cleramain las incumbensas. Il chantun e las vischnancas han da princip
las suandantas cumpetenzas:
chantun:
- sclerir ils fatgs ed ordinar las mesiras, sch'i vegnan annunziads
accidents da morsas e chauns cun indizis d'in cumportament agressiv
smesirà
- collavurar cun las partenarias e cun ils partenaris (vischnancas,
polizia, veterinarias e veterinaris, uniuns)
- lavur da prevenziun (scolas, uniuns e.u.v.), per part
ensemen cun las vischnancas
- tut las dumondas da la protecziun dals animals
vischnancas:
- il possess da chauns è suttamess a la controlla da las
vischnancas
- da princip l'emprima adressa da contact en chaussas da
chauns
- registrar ils chauns en ina banca da datas
- relaschar leschas da chauns en lur champ d'incumbensas (er
per la prevenziun)
- ordinar emprimas mesiras tar chauns cun in cumportament
frappant
- las vischnancas èn cumpetentas là, nua ch'il chantun n'è
betg cumpetent
Il brevet da la SCS per possessuras e per possessurs da
chauns
Ina contribuziun impurtanta ston er las possessuras ed ils
possessurs da chauns prestar tras lur atgna responsabladad. Per motivs
inexplitgabels vegn quella savens emblidada ed integrada bler memia pauc
en la tematica. Igl è numnadamain in fatg che las possessuras e ch'ils
possessurs da chauns han sulets la responsabladad e l'obligaziun d'avair
quità en quai che reguarda il cumportament da lur chauns. Plinavant
determineschan ellas ed els - tras lur scolaziun e tras lur tenuta - per
gronda part il cumportament e la cumparsa dal chaun. En questa direcziun
va la nova ordinaziun federala davart la protecziun dals animals che
entra en vigur l'atun e che collia - sco novaziun - il possess da chauns
cun tschertas cumprovas d'enconuschientschas da la materia. Er entaifer
il chantun è la finamira cleramain quella da prender per mauns la
tematica dals chauns sur l'atgna responsabladad da las possessuras
e dals possessurs da chauns.
Pervia da quests svilups ha la societad cinologica svizra (SCS)
elavurà in examen per possessuras e per possessurs da chauns: il brevet
da la SCS per possessuras e per possessurs da chauns. Quest brevet
cuntegna tut ils elements impurtants da l'educaziun fundamentala da
chauns. L'examen è vegnì elavurà da spezialistas e da spezialists en
dumondas dal cumportament sco er da cinologas e da cinologs cun gronda
experientscha en la scolaziun fundamentala dals chauns sco er da lur
possessuras e da lur possessurs.
Il brevet per possessuras e per possessurs da chauns sa
differenziescha cleramain d'in examen per chauns da sport, perquai ch'el
cuntegna exactamain quels puncts e quellas situaziuns dal mintgadi che
resultan per las possessuras e per ils possessurs sco er per ils chauns
sezs en la publicitad. I sa tracta qua dentant er d'ina clera pretensiun
fundamentala che mintga possessura e che mintga possessur sco er che
mintga chaun sto ademplir en noss temp. Quest brevet per possessuras e
per possessurs da chauns è dentant er decisiv per il USVA. En spezial
tar chauns che han problems en il contact cun auters chauns ubain tar
possessuras e tar possessurs da chauns che han difficultads da far far
per cumond il chaun, ordinescha il USVA da princip la frequentaziun da
quest brevet. Uschia pon vegnir scuvrids e differenziads ils problems.
Tge cumpiglia il brevet da la SCS concretamain:
- protecziun per las possessuras e per ils possessurs da
chauns
- las possessuras ed ils possessurs da chauns ston cumprovar
ch'ellas e ch'els hajan lur chauns sut controlla
- las possessuras ed ils possessurs da chauns ston lavurar e
sa fatschentar cun il chaun
- las possessuras ed ils possessurs da chauns exerciteschan
situaziuns ch'ellas e ch'els dovran en il mintgadi
- tranter las possessuras resp. ils possessurs ed ils chauns sezs
vegn promovì in cumportament da team
- las possessuras ed ils possessurs da chauns survegnan in
certificat
- divertiment ed occupaziun per in chaun che n'è betg in
chaun da sport u da lavur
Plinavant stoi vegnir remartgà tar il brevet:
- i sa tracta d'ina mesira da prevenziun
- il chantun e la vischnanca pon prevair il brevet sco
mesira
- tras il brevet po il USVA far ina preselecziun per ordinar
ulteriuras mesiras
Malgrà questa optimaziun da la qualitad na datti nagina garanzia
ch'i na dettia betg puspè accidents cun chauns. Ina tala garanzia na
vegni mai a dar. Cun far il brevet tegnan las possessuras ed ils
possessurs da chauns dentant quint da las pretensiuns d'ozendi e
surpiglian uschia indirectamain la responsabladad per il cumportament da
lur chaun envers la publicitad.
Sche las possessuras e sch'ils possessurs da chauns dumognan il
brevet cun success, pon ins spetgar ch'ellas e ch'els sajan en cas da
prestar ina contribuziun impurtanta e positiva per la reputaziun actuala
en connex cun la tematica dals chauns.
Gremi: uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad
d'animals
Funtauna: rg uffizi per la segirezza da victualias e per la sanadad
d'animals