Pervia da la midada dal clima ston ins fra quint cun dapli fermas
precipitaziuns, bovas e crudada da crappa. Il chantun Grischun prenda
diversas mesiras per garantir a lunga vista che la populaziun saja
protegida cunter privels da la natira. Ina da quellas è l'installaziun
d'in sistem interregiunal da preavertiment e d'infurmaziun en
collavuraziun cun il WSL Institut per la perscrutaziun da la naiv e da
las lavinas SLF a Tavau.
L'augment da la temperatura sin tut il mund ha er in effect per il
Grischun. Il regress dals glatschers e la sdregliada da la schelira
permanenta èn las consequenzas las pli evidentas. Pervia da quests
svilups ston ins far quint ch'i dettia dapli eveniments cun crudada da
crappa u cun bovas en ils territoris pertutgads. Ultra da quai èsi da
far quint ch'i dettia vinavant fermas precipitaziuns, da las qualas il
Grischun è stà pertutgà repetidamain ils ultims onns. Quests svilups,
colliads cun las pretensiuns creschentas a la mobilitad en in chantun da
turissem, pretendan in agir prospectiv cun cleras finamiras per dumagnar
talas ristgas.
Stgaffì las cundiziuns generalas
La regenza dal chantun Grischun ha integrà in punct central "Midada
dal clima e privels da la natira" en ses program da la regenza
2009-2012. Las suandantas quatter mesiras èn centralas en quest connex:
- monitoring da l'ambient ed installaziun d'in sistem da
preavertiment e d'infurmaziun en situaziuns da crisa
- rinforzament da la prevenziun sin plaun communal cun
chartas d'intervenziun
- giudicament dals privels e dals ristgs per in potenzial da
donns exponì
- cataster da tut las ovras da protecziun forestalas
Sistem interregiunal da preavertiment e d'infurmaziun en
situaziuns da crisa
Il chantun Grischun e la provinza dal Tirol dal sid installeschan -
en ina collavuraziun da perscrutaziun e da svilup cun il WSL Institut
per la perscrutaziun da la naiv e da las lavinas SLF a Tavau - il
"sistem interregiunal da preavertiment e d'infurmaziun en situaziuns da
crisa SIPIC". Al SLF serva sco basa in sistem che sumeglia al sistem
ch'è sa cumprovà gia dapi in pèr onns per avertir cunter lavinas. Il
project ha duas finamiras principalas: d'ina vart da meglierar ils
models da prognosa ed ils agids da decisiun idrologics e da l'autra vart
d'installar ina plattafurma d'infurmaziun a basa da l'internet, cun la
quala i vegnan messas a disposiziun a las persunas ch'èn responsablas
per garantir la segirezza en cas da privels da la natira las datas da
differentas raits da mesiraziun e dals models da prognosa, e quai en
moda svelta e survesaivla.
Expertas ed experts da segirezza en acziun
Per garantir la segirezza da la populaziun en il cas d'urgenza dovri
persunal ch'è scolà e ch'enconuscha la situaziun locala. L'organisaziun
da l'uffizi forestal che cumpiglia tut il Grischun porscha cun ils
selviculturs da revier las meglras premissas per quai. Blers dad els han
gia ina pratica da blers onns en il sectur da las lavinas. Ina rolla
impurtanta en cas da situaziuns acutas da privels da la natira giogan er
las uschenumnadas chartas d'intervenziun ch'èn vegnidas sviluppadas per
l'emprima giada da l'uffizi forestal, ensemen cun l'assicuranza
d'edifizis dal Grischun, e che vegnan ozendi fatgas en la medema moda er
en auters chantuns. Ellas dattan ina basa d'agir concreta a las forzas
d'acziun, per ch'ellas possian dumagnar en moda pli effizienta e segira
in eveniment da privels da la natira en in tschert lieu.
Er mesiraziuns sur blers onns tutgan tar il champ d'incumbensas dal
servetsch forestal chantunal: dapi 125 onns vegnan mesirads mintga onn
ils 22 glatschers dal Grischun. La collecziun da datas imposanta ha
l'uffizi forestal cumpiglià en il fegl da documentaziun "Glatschers e
midada dal clima en il Grischun". Talas mesiraziuns da blers onns furman
ina basa impurtanta per dumagnar ristgs e midadas da l'ambient.
La finamira da questas mesiraziuns è quella da garantir a lunga
vista ina protecziun effizienta cunter privels da la natira. En quest
senn sto er vegnir chapì il partenadi tranter il chantun Grischun ed il
SLF, che collia la planisaziun strategica e l'experientscha pratica cun
la savida scientifica.
Infurmaziuns:
- cusseglier guvernativ Stefan Engler, schef dal departament da
construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01
- Reto Hefti, selvicultur chantunal, uffizi forestal dal Grischun, tel. 081 257 38 51
- Jakob Rhyner, manader da WSL Institut per la perscrutaziun
da la naiv e da las lavinas SLF, tel. 081 417 01 51
- Julia Wessels, communicaziun, WSL Institut per la perscrutaziun da
la naiv e da las lavinas SLF, tel. 081 417 02 86
Gremi: uffizi forestal
Funtauna: rg uffizi forestal dal Grischun