La regenza grischuna ha tramess en consultaziun il sboz tar la
revisiun totala da la lescha davart las scolas popularas dal chantun
Grischun (lescha da scola). Cun la revisiun totala vegn la legislaziun
da scola repassada en moda cumplessiva tant areguard il cuntegn sco er
areguard dumondas formalas. Quai duai gidar la scola populara dal
Grischun a tegnair pass cun las sfidas futuras. La consultaziun dura fin
ils 15 da fanadur 2009.
La legislaziun da scola vertenta sa basa en general sin la lescha da
scola dals 19 da november 1961. En il decurs da decennis è quella adina
puspè vegnida cumplettada cun novas ordinaziuns. Quai ha la finala
chaschunà che questa ovra reglamentara è daventada nunsurvesaivla.
Malgrà diversas revisiuns na correspunda la basa legala actuala en blers
puncts betg pli a la realitad ed a las pretensiuns che vegnan fatgas a
la scola populara. Ultra da quai è la regenza vegnida incumbensada ils
ultims onns da realisar bundant 100 propostas da refurma ch'èn
relevantas per la furmaziun, 19 incumbensas parlamentaras sco er
differentas mesiras dal rapport grischun da famiglia.
Cun la revisiun totala planisada vegn la legislaziun da scola
repassada en moda cumplessiva areguard il cuntegn ed areguard dumondas
formalas e messa sin ina nova basa, uschia che la scola populara
grischuna è en cas da far frunt a las sfidas futuras. Parts da la lescha
davart la promoziun da persunas cun impediments (pedagogia speziala) sco
er da la lescha da linguas vegnan integradas en la lescha da scola.
Ultra da quai sa tracti da reglar las cumpetenzas en il sectur da la
scola populara tenor la nova constituziun chantunala sco er tenor la
nova concepziun da la gulivaziun da finanzas e da la repartiziun da las
incumbensas tranter il chantun e las vischnancas (NGF grischuna).
Novaziuns en differents secturs
Las novaziuns las pli impurtantas pertutgan ils suandants
secturs:
- Introducziun d'uras da bloc: Sin il stgalim primar vegni instruì
l'avantmezdi en uras da bloc . Quellas garanteschan ina instrucziun
nuninterrutta u in'assistenza gratuita dals uffants durant almain
quatter uras l'avantmezdi.
- Purschida da structuras dal di che correspunda als basegns: Sch'il
basegn è avant maun èn las instituziuns ch'èn responsablas per la scola
obligadas da porscher structuras dal di che correspundan a quest basegn.
Per l'utilisaziun da questa purschida pon las instituziuns ch'èn
responsablas per la scola incassar contribuziuns finanzialas dals
geniturs.
- 40 emnas da scola: Il pensum d'instrucziun vegn repartì da nov sin
40 empè da sin 38 emnas. Uschia sa reducescha il dumber da lecziuns per
emna.
- Mesiras integrativas da la pedagogia speziala: Las scolaras ed ils
scolars che han basegns pedagogics spezials frequentan da princip la
scola regulara respectivamain la classa regulara. Ina separaziun en
classas spezialas è mo admessa, sch'ina promoziun adequata en la classa
regulara n'è betg pussaivla.
- Regulaziun da las cumpetenzas tenor la nova constituziun
chantunala: Tut ils champs da regulaziun centrals da la scola populara
èn francads en furma d'ina lescha (finamiras, organisaziun, instanzas,
salarisaziun da las persunas d'instrucziun, finanziaziun e.u.v.) e
vegnan relaschads dal parlament. En il rom da sia cumpetenza executiva
relascha la regenza las regulaziuns necessarias dals detagls.
En ils suandants secturs sa tegna il project vi da las
disposiziuns vertentas:
- Scolina: Il chantun Grischun n'introducescha betg in obligatori da
scolina e la lescha da scolina resta sco ch'ella è.
- Entrada en scola: La scolarisaziun dals uffants vegn fatga
sco fin ussa cun set onns.
- Valurs fundamentalas da la scola populara: La scola populara vegn
finanziada dal maun public ed intermediescha a las scolaras ed als
scolars ina furmaziun fundamentala solida. Ella resta francada en las
vischnancas e mantegna las structuras da scola cumprovadas. Il chantun
garantescha la qualitad, formulescha finamiras unitaras en ils plans
d'instrucziun e fa prescripziuns davart la salarisaziun da las persunas
d'instrucziun.
Ils documents da consultaziun pon vegnir consultads sin la pagina
d'internet dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da
l'ambient
www.ekud.gr.ch sut la
rubrica Themen/Projekte. La consultaziun dura fin ils 15 da fanadur
2009.
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun