Il chantun Grischun s'engascha per ch'ils sistems da la nova concepziun da la gulivaziun da finanzas e da la repartiziun da las incumbensas tranter la confederaziun ed ils chantuns (NGF) hajan er vinavant dotaziuns gulivas. La regenza ha deliberà ina brev correspundenta per mauns da la conferenza da las regenzas chantunalas. Plinavant ha ella tractà las consultaziuns federalas pertutgant la natiralisaziun facilitada per persunas da la terza generaziun sco er pertutgant la revisiun da l'ordinaziun da victualias.

Ils sistems da gulivaziun da la NGF duain avair er vinavant dotaziuns gulivas
La regenza grischuna è cunter ina midada da la dotaziun dals dus sistems da gulivaziun da la NGF tranter la confederaziun ed ils chantuns. En ina brev a la conferenza da las regenzas chantunalas (CdC) crititgescha la regenza la posiziun ch'il nov president da la CdC ha prendì dacurt.
Il cumenzament da l'onn aveva il president da la CdC declerà en ina intervista ch'il volumen da la gulivaziun da las grevezzas sociodemograficas possia vegnir augmentà sin donn e cust da la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas. Tant areguard il cuntegn sco er perquai ch'i manca in conclus da la radunanza plenara da la CdC, n'è questa decleraziun betg correcta tenor l'avis da la regenza, ed en vista a las discussiuns vegnintas na promova ella er betg il consens.
Sco che la regenza menziunescha vinavant, è la dotaziun guliva, ch'è vegnida tschernida per ils dus sistems da gulivaziun da las grevezzas, il resultat d'ina vasta discussiun politica che tegna quint dals resultats totals per tut ils chantuns. Ella è vegnida concludida dal parlament federal sin proposta dal cussegl federal, e quai sin basa d'ina valitaziun generala da numerus facturs. Ella è er vegnida sustegnida d'ina gronda maioritad dals chantuns. Actualmain dotescha la confederaziun ils dus sistems da gulivaziun cun var 341 milliuns francs per onn.
Tenor l'avis da la regenza n'èn er avant maun ni infurmaziuns da basa ni novas enconuschientschas che giustifitgassan d'adattar las dotaziuns dals dus sistems da gulivaziun ch'èn il resultat d'ina decisiun politica. Dal rest na poi er betg vegnir ditg che la gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas fiss surdotada. Cun ses agid po vegnir gulivada mo ina part relativamain pitschna da las grevezzas che resultan als chantuns pertutgads tras lur structuras. Lunschor la gronda part ston ils chantuns surpigliar sezs. Plinavant stoi vegnir resguardà che totalmain 17 chantuns survegnan ina gulivaziun da las grevezzas geografic-topograficas. Questa gulivaziun vegn pia repartida en moda relativamain vasta.

La regenza sustegna l'inizativa parlamentara "La Svizra sto renconuscher ses uffants"
La regenza grischuna sustegna da princip la natiralisaziun facilitada per persunas da la terza generaziun. En sia resposta da consultaziun a la confederaziun tar l'iniziativa parlamentara "La Svizra sto renconuscher ses uffants" conferma ella quai. En spezial beneventa la regenza ch'i na vegn – cuntrari al project che ha fatg naufragi l'onn 2004 – betg pli prescrit ina natiralisaziun automatica sin fundament da la naschientscha en Svizra. La natiralisaziun dependa anc adina d'ina proposta e d'in conclus da l'autoritad.
A la regenza pari raschunaivel d'introducir ina natiralisaziun facilitada per persunas che vivan dapi lur naschientscha en Svizra e che han geniturs che han gia absolvì ina part essenziala da lur furmaziun da scola e professiunala en quest pajais. Beneventada vegn er l'intenziun da crear ina regulaziun unitara per l'entira Svizra sin quest champ. Tuttina refusa la regenza singulas disposiziuns dal project. Ella pretenda tranter auter che la confederaziun fixeschia er vinavant mo "prescripziuns minimalas" e ch'ils chantuns possian relaschar sco fin ussa prescripziuns pli vastas. Per la regenza n'èsi la finala betg cler, pertge che las premissas da natiralisaziun materialas na duessan betg valair en la medema moda per tut las furmas da natiralisaziun facilitada.

La revisiun da l'ordinaziun federala da victualias vegn beneventada
La regenza grischuna beneventa la revisiun da l'ordinaziun davart victualias ed objects da diever sco er da l'ordinaziun davart l'execuziun da la legislaziun da victualias. Il motiv per la nova regulaziun è che las scolaziuns da las inspecturas e dals inspecturs da victualias, da las controlladras e dals controlladers da victualias u da las chemicistas e dals chemicists chantunals ston vegnir adattadas a las pretensiuns ed als basegns actuals.
En sia resposta da consultaziun crititgescha la regenza dentant ch'ina furmaziun pratica na saja en il futur betg pli ina premissa per survegnir il diplom federal da chemicista u da chemicist da victualias. A l'avis da la regenza è l'experientscha pratica dentant indispensabla per pudair ademplir per exempel la funcziun d'ina chemicista u d'in chemicist chantunal.

Contribuziuns chantunalas a differentas instituziuns

• Lavuratori d'emprendissadi engiadinais per scrinarias e per scrinaris: Il project per la renovaziun e per l'engrondiment dal stgaudament dal lavuratori d'emprendissadi engiadinais per scrinarias e per scrinaris a Samedan vegn approvà e sustegnì cun ina contribuziun maximala da 164'373 francs.

Projects da vias
La regenza ha approvà totalmain 1'265'000 francs per construir e per sanar ils suandants trajects da vias:
- diversas vias chantunalas e naziunalas: remplazzament d'indrizs d'alarm per incendis en tunnels


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun