Il chantun Grischun vul stgaffir ina nova basa legala per ina protecziun effizienta e moderna da la natira e da la patria. La regenza grischuna ha deliberà la missiva correspundenta tar la nova lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria. Il project duai vegnir tractà dal cussegl grond en la sessiun d'october.

Cun la nova lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria vul la regenza adattar il dretg davart la protecziun da la natira e da la patria a las cundiziuns generalas politicas e legalas midadas. La legislaziun chantunala vertenta davart la protecziun da la natira e da la patria, che datescha per la gronda part da l'onn 1946, sto vegnir repassada fundamentalmain e cumplettada en plirs reguards. Las disposiziuns actualas èn parzialmain antiquadas, han largias e cuntegnan per part interferenzas e cuntradicziuns cun il dretg federal. La nova lescha davart la protecziun da la natira e da la patria proponida da la regenza eliminescha questas regulaziuns antiquadas sco er per part malchapiblas e resguarda il svilup dal dretg davart la protecziun da la natira e da la patria dals ultims onns. Ultra da quai vegnan resumads plirs relaschs en ina singula lescha.

Singuls puncts centrals dal project
La nova lescha davart la protecziun da la natira e da la patria ha en emprima lingia l'intent d'exequir l'artitgel 81 da la constituziun chantunala. Tenor quel èn il chantun e las vischnancas obligads da prender mesiras per proteger la fauna e la flora sco er per mantegnair cuntradas e maletgs da lieus prezius, lieus istorics sco er objects natirals e bains culturals.

Il project regla la cumpetenza e la procedura d'execuziun dal dretg federal sco er la repartiziun da las cumpetenzas tranter il chantun e las vischnancas. Cunquai che la repartiziun vertenta è sa cumprovada, duai ella da princip vegnir mantegnida senza midadas La lescha creescha formalmain las premissas per mantegnair e per sustegnair finanzialmain ils objects da proteger dal chantun. Tar ils objects da proteger tutgan cuntradas natiralas e cultivadas da valur, spazis da viver da spezias d'animals e da plantas indigenas ch'èn degns da vegnir protegids, maletgs da lieus prezius, gruppas d'edifizis e singuls edifizis prezius. Medemamain actualisada ed unifitgada vegn la procedura da metter objects da proteger sut protecziun. La lescha oblighescha ils posts spezialisads cumpetents dal chantun da far in inventari cumplessiv da tut ils objects d'impurtanza chantunala. Quests objects vegnan protegids en moda giuridicamain lianta sco fin ussa en il rom dals instruments e dals princips cumprovads da la legislaziun davart la planisaziun dal territori.

En il sectur da la protecziun da la natira vegnan las interdependenzas tranter ils spazis da viver e lur communitads da vita sco er la creaziun da surfatschas da cumpensaziun ecologica regladas da nov. Il chantun e las vischnancas survegnan qua tras l'incumbensa legala da colliar in cun l'auter biotops isolads. Ultra da quai duain els procurar per l'augment da la valur e per la creaziun da novs biotops. Medemamain fixada en moda lianta vegn l'obligaziun da cumpensar disturbis da cuntradas protegidas e da spazis da viver tras intervenziuns tecnicas. Sch'ina cumpensaziun reala n'è betg pussaivla, vegnan las chaschunadras ed ils chaschunaders da l'intervenziun obligads da prestar ina taxa da cumpensaziun.

Las pussaivladads da la promoziun finanziala vegnan concretisadas
La proposta da la regenza regla er da nov la promoziun finanziala da la protecziun da la natira e da la patria. Las mesiras, ch'èn regladas mo en moda rudimentara en il dretg vertent, vegnan remplazzadas, cumplettadas e concretisadas. Abolind il fond per la protecziun da la natira e da la patria, vul il chantun simplifitgar er ils andaments en connex cun la finanziaziun. Tras l'enumeraziun detagliada dals singuls causals da promoziun survegnan las expensas chantunalas correspundentas ultra da quai ina clera basa giuridica. Il chantun po pajar contribuziuns a mesiras da la protecziun da la cuntrada e da la natira, sco per exempel per mantegnair, per augmentar la valur ecologica, per tgirar e per restabilir cuntradas e biotops ch'èn degns da vegnir protegids. Contribuziuns pon er vegnir pajadas a parcs d'impurtanza naziunala. Medemamain regladas èn en il sectur da la protecziun da la patria las pussaivladads da finanziar maletgs da lieus ed edifizis ch'èn degns da vegnir protegids.

Project modern
La regenza è persvadida d'avair creà cun la nova lescha chantunala davart la protecziun da la natira e da la patria in project modern che tegna quint er da l'impurtanza speziala da la protecziun da la natira e da la patria en il chantun Grischun. La resumaziun da las regulaziuns en il sectur da la protecziun da la natira e da la patria en ina singula lescha è in progress impurtant. Quai procura per segirezza giuridica ed ademplescha las finamiras e las prescripziuns constituziunalas da la confederaziun e dal chantun per ina protecziun da la natira e da la patria effizienta.


Infurmaziuns:
Silvio Jörg, secretari dal departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient, tel. 081 257 27 21


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun