La concepziun da la colliaziun planisada cun ina teleferica è vegnida examinada anc ina giada intensivamain ed il project è vegnì repassà. Da nov è previs in trassé che maina ussa sur il Urdenfürggli. Sut la direcziun da l'uffizi per il svilup dal territori èn las dumondas ch'èn anc stadas avertas vegnidas schliadas en in process da coordinaziun. A partir da venderdi, ils 19 d'avust 2011, vegnan ils documents adattads dal plan directiv chantunal, ensemen cun il plan directiv regiunal Grischun dal nord e Grischun central e cun las planisaziuns d'utilisaziun da las vischnancas da Tschiertschen-Praden e da Vaz sco er cun in rapport davart l'ambient sco infurmaziun, exponids publicamain en ina procedura coordinada.

La colliaziun dals territoris da skis Arosa – Lai è en discussiun dapi onns. Il 1. da zercladur 2008 han las votantas ed ils votants da la vischnanca d'Arosa gia approvà cleramain il project per construir ina teleferica da colliaziun directa tranter Arosa e Lai sur il Urdental. A Vaz percunter è la revisiun parziala da la planisaziun locala vegnida refusada da quel temp cun 59 % vuschs negativas. Cun ils sbozs repassads da la planisaziun directiva e da la planisaziun d'utilisaziun è ussa avant maun ina soluziun da manaschi optimada. L'exposiziun publica serva a l'infurmaziun ed a la cooperaziun da la populaziun. L'atun han las votantas ed ils votants da las vischnancas da Tschiertschen-Praden e da Vaz alura la pussaivladad da votar davart la planisaziun d'utilisaziun adattada. Sche questa procedura da la planisaziun dal territori è terminada, poi vegnir cumenzà l'onn che vegn cun la procedura da planisaziun e d'approvaziun dals plans tenor il dretg davart las telefericas, en la quala vegn er fatga l'examinaziun ecologica tras la confederaziun.

Il project
La colliaziun è previsa cun in implant nov nà dal territori Heimberg/Motta sin il Urdenfürggli. Dal Urdenfürggli traversa ina teleferica da colliaziun (bler pli simpla cumpareglià cun l'anteriur project) senza pitgas il Urdental dadens fin a la staziun da muntogna Hörnli dal territori da skis d'Arosa. Il sistem da pistas sto vegnir adattà levamain mo en il territori dal Urdenfürggli.

Uschia survegn il territori da skis da Lai ina cumplettaziun efficazia per ses implants da sport d'enviern ed il medem mument ina colliaziun directa cun il territori da skis d'Arosa. Grazia a la staziun sin il Urdenfürggli vegnan las skiunzas ed ils skiunzs che van sper las pistas a duvrar pli intensivamain las costas vers Tschiertschen. En il Urdental n'èn però previsas naginas intervenziuns architectonicas, naginas preparaziuns e naginas segiradas da questa descensiun da freeride. Per proteger ils spazis da viver sensibels da la selvaschina è vegnì elavurà in concept per territoris da paus per la selvaschina che vegn francà en la planisaziun d'utilisaziun. Il return da Tschiertschen a Parpan po vegnir fatg – sco gia oz, cun eventualas mesiras da meglieraziun punctualas – sur il Churer Joch (tura circulara).

Rinforzar la cumpetitivitad
La colliaziun cun ina teleferica tranter Arosa e Lai è bler dapli ch'in project da questas duas interpresas da teleferica. Il factur decisiv lunschor il pli impurtant per la cumpetitivitad da destinaziuns d'enviern è l'attractivitad dal territori da skis. Ina purschida da pistas gronda e variada è absolutamain centrala en quest connex. Arosa cun ses 60 kilometers da pistas sco er Lai tutgan – cumpareglià cun l'exteriur – tar ils territoris da skis pitschens. Cun la colliaziun da quests dus territoris da skis vegn la purschida da pistas augmentada a 220 kilometers. Quai avra descensiuns variadas e lungas cun differents grads da difficultad ed en differentas cuntradas. La fusiun da quests dus territoris da skis rinforza pia la cumpetitivitad da tuttas duas destinaziuns en il martgà cun ina gronda concurrenza, meglierescha l'economia publica en moda persistenta e garantescha a lunga vista plazzas da lavur. Sin basa d'ina cunvegna cun las telefericas d'Arosa e da Lai vegn Tschiertschen integrà en la purschida da questas destinaziuns, uschia ch'ils giasts pon profitar er qua.

La planisaziun directiva garantescha l'integraziun da la colliaziun da teleferica en in concept general
Il plan directiv integrescha la colliaziun da teleferica planisada en in concept general. Il lieu principal futur, nua ch'il giast dal di entra en quest territori da skis, è Churwalden. Per che las skiunzas ed ils skiunzs possian turnar la saira puspè al punct da partenza a Churwalden, vegnan meglieradas las colliaziuns ost-vest entaifer il territori da skis da Lai. Ina part integrala dal concept general èn er ils spustaments dal traffic che ston vegnir spetgads e las mesiras respectivas a favur dal traffic public sco er l'administraziun da plazzas da parcar a Churwalden, a Parpan ed a Lai ch'è gia vegnida realisada l'onn 2009/10.

Tegnair liber territoris d'equiliber per la selvaschina e per la recreaziun en la natira
La planisaziun directiva e d'utilisaziun garantescha er la protecziun da cuntradas natiralas anc betg avertas e da territoris da la selvaschina sensibels. Il Urdental dadens vegn attribuì cumplettamain ad ina zona per la protecziun da la cuntrada, Sanaspans daventa definitivamain in territori da protecziun da la cuntrada. Per il Farurtal vegn fixà in moratori. Uschia vegnan creads en il nord ed en il sid da tuts dus territoris da skis gronds territoris d'equiliber per la natira e per la recreaziun en la natira. Per l'ulteriura optimaziun e per la coordinaziun territoriala generala vegni fixà en il plan directiv che las mesiras da cumpensaziun ch'èn necessarias pervia dals singuls projects duain vegnir realisadas sco concept cumplessiv.

 
Infurmaziuns cumplementaras 

• Portal Churwalden, traffic e parcadis
  Pervia da la realisaziun da la colliaziun dals territoris da skis vegni fatg quint cun in augment dal traffic l'enviern sin la via da Cuira a Churwalden en media da ca. 0,7% fin 5,4% (tut tenor il traject parzial) ed a dis da grond traffic dad 1,5% fin 8,8% tar il traffic privat e da 26% tar il traffic public. L'introducziun d'in bus che cursescha mintga mes'ura tranter la staziun da Cuira ed il portal a Churwalden per cumplettar ils curs d'auto da posta duai gidar a spustar almain ina part dal traffic supplementar sin il traffic public.
  La pendiculara Churwalden - Wasserböden vegn a vegnir remplazzada. Per meglierar la midada dal territori parzial vest al territori parzial ost a Planeiras vegn realisada ina colliaziun adattada per skis en la regiun Parpanerhöhi (Obertor).
  Ina purschida engrondida da parcadis en il territori da Churwalden garantescha ch'il traffic dal di banduna la via uschè spert sco pussaivel. Per ch'il giast na stoppia betg duvrar ses auto en la destinaziun, èsi previs ultra da quai d'engrondir il manaschi dal bus local confurm als basegns.
• Protecziun dals spazis da viver sensibels da la selvaschina
  In concept per territoris da paus per la selvaschina cun mesiras accumpagnantas è vegnì elavurà. L'intent da quel è da diriger meglier l'ir cun skis sper las pistas, ma da laschar avertas las rutas da turas da skis existentas. Las zonas per la protecziun da la selvaschina e las regulaziuns da descensiun vegnan cumplettadas: zonas da paus per la selvaschina supplementaras en il Farurtal sin la vart da l'ost da la val fin al Grat/Farurfürggli, midada da la descensiun da Carmenna, optimaziun da la zona da paus per la selvaschina en il territori da Parpan. Las zonas da paus per la selvaschina vegnan fixadas liantamain en la planisaziun d'utilisaziun. Uschia èsi pussaivel ch'il turissem e che spazis da viver da la selvaschina protegids possian exister in sper l'auter.

 
Renviament ad ulteriurs documents:
Ils documents da l'exposiziun publica da l'adattaziun dal plan directiv pon vegnir consultads a partir da la gievgia suentermezdi sin la pagina d'internet www.are.gr.ch sco er als lieus d'exposiziun (a partir da venderdi, ils 19 d'avust 2011). Las planisaziuns d'utilisaziun vegnan exponidas en las vischnancas da Vaz e da Tschiertschen-Praden. Durant l'exposiziun publica da 30 dis po mintgina e mintgin far objecziuns e propostas en scrit.


Agiuntas:
- colliaziun dals territoris da skis Arosa – Lai: parts integralas dal concept general
- teleferica da colliaziun Urdenfürggli-Hörnli e novas sutgeras Heimberg-Motta e Motta-Urdenfürggli
- zonas da paus per la selvaschina


Infurmaziuns:
Cla Semadeni, planisader chantunal, uffizi per il svilup dal territori dal Grischun, telefonin: 079 309 58 65


Gremi: Uffizi per il svilup dal territori dal chantun Grischun
Funtauna: rg Uffizi per il svilup dal territori dal chantun Grischun