La regenza dal chantun Grischun recumonda da refusar l'iniziativa dal pievel davart la construcziun d'abitaziuns secundaras, perquai che questa iniziativa scumandass abruptamain da construir abitaziuns secundaras per ina durada imprevisibla en betg main che circa 135 da las 176 vischnancas grischunas e perquai ch'ella manchenta per bler la noda. Perquai èn er il cussegl federal ed il parlament federal cunter l'iniziativa.

Empè da quai ha la regenza relaschà avant 2 onns il plan directiv "Emprimas abitaziuns ed abitaziuns secundaras sco er alloschament turistic". Quest plan directiv prenda per mauns la problematica da las abitaziuns secundaras cun soluziuns differenziadas e tegna uschia quint da las differentas relaziuns en las singulas vischnancas e regiuns.

L'iniziativa metta San Murezzan e la Val Calanca en la medema chazzetta
L'iniziativa reagescha cun in schematissem dal tuttafatg exagerà e sproporziunà sin l'activitad da construcziun che regia en tscherts centers turistics. Tras quai che las abitaziuns secundaras dastgan – tenor l'iniziativa – vegnir permessas en l'avegnir mo pli là, nua che la quota d'abitaziuns secundaras na surpassa betg ina limita fixa da 20% dal total d'abitaziuns, vegni acceptà che circa 135 vischnancas grischunas, pia trais quarts da tut las vischnancas dal Grischun, fissan pertutgadas d'in scumond abrupt e permanent da construir abitaziuns secundaras. Il gravant vi da quai: bleras da questas vischnancas pertutgadas appartegnan al territori rural cun structuras pli deblas, nua che l'auta quota d'abitaziuns secundaras è sulettamain ina consequenza da l'emigraziun. Senza prender resguard da differenzas structuralas e regiunalas existentas metta l'iniziativa pia tut las vischnancas en la medema chazzetta, quai che n'è betg acceptabel. L'iniziativa è er memia radicala: l'idea d'in scumond da construir abitaziuns secundaras, ch'è la basa da l'iniziativa, na resguarda insumma betg la gronda impurtanza da la parahotellaria per l'economia publica en il territori alpin. En il Grischun vegnan generadas en abitaziuns secundaras 6 milliuns pernottaziuns, pia la mesadad da tut las pernottaziuns, quai ch'è fitg impurtant per l'occupaziun dals implants turistics, sco pendicularas e.u.v., e pia er per il mantegniment da plazzas da lavur. In'ulteriura mancanza gravanta da l'iniziativa è ch'ella na distingua betg tranter abitaziuns secundaras explotadas degnas da vegnir promovidas (letgs chauds) ed abitaziuns secundaras betg explotadas (letgs fraids) e ch'ella metta uschia tut las abitaziuns secundaras en il medem satg, independentamain da la durada da l'occupaziun.

Il chantun e las vischnancas han gia prendì mesiras efficazias
Per diriger la construcziun d'abitaziuns secundaras ha la regenza relaschà il plan directiv "Emprimas abitaziuns ed abitaziuns secundaras sco er alloschament turistic". Quel è gia en vigur e metta il focus sin quellas vischnancas ch'èn effectivamain pertutgadas dals excess da la construcziun d'abitaziuns secundaras. Per questas vischnancas prevesa el – ultra da mesiras per limitar ils letgs fraids – er elements per promover abitaziuns favuraivlas per la populaziun indigena e furmas d'alloschament persistentas sco hotels ed abitaziuns da vacanzas bain occupadas. Fin l'onn 2013 vegnan 35 vischnancas turisticas obligadas da limitar en lur leschas da construcziun l'augment d'abitaziuns secundaras betg explotadas a 30 fin 50% da la producziun vertenta. Ed a partir d'immediat ston ellas excluder dal tuttafatg talas abitaziuns secundaras da novas enzonaziuns. Per las mesiras da promoziun a favur da la construcziun d'emprimas abitaziuns ed a favur da furmas d'alloschament persistentas ha il chantun mess a disposiziun a las vischnancas in instrumentari che las permetta da far pachets da mesiras tut tenor lur relaziuns. Circa la mesadad da las 35 vischnancas ch'èn obligadas da far quai ha gia mess en vigur en il fratemp las incumbensas dal plan directiv – l'autra mesadad è londervi. Sco mesiras da limitaziun stattan contingentaziuns da las abitaziuns secundaras e quotas d'emprimas abitaziuns en il center.

L'iniziativa n'è pia betg mo exagerada e memia inflexibla. En vista a las activitads dal chantun e da las vischnancas pertutgadas è ella er ina intervenziun nunnecessaria en la suveranitad dal chantun ed en l'autonomia da las vischnancas.


Infurmaziuns:
cusseglier guvernativ Hansjörg Trachsel, schef dal departament d'economia publica e fatgs socials, tel. 081 257 23 01


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun