La regenza grischuna ha relaschà las prescripziuns da chatscha 2012. Per ils tschiervs è vegnì fixà in plan da prelevaziun levamain pli aut. Plinavant ha la regenza prolungà la cunvegna da prestaziun cun Grischun vacanzas e tractà fatschentas da las vischnancas.
Reglà la chatscha 2012
La regenza grischuna ha approvà las prescripziuns da chatscha per l'onn 2012. Quellas reglan la chatscha e prescrivan, tge animals che dastgan vegnir sajettads.
Ils tschiervs han tut en tut in effectiv constant, malgrà ch'igl ha dà en il Grischun dal nord perditas pli grondas durant l'enviern passà tras tschiervs disgraziads. Actualmain vegni quintà cun in effectiv da tschiervs da ca. 14 200 animals. La planisaziun da prelevaziun qualitativa per ils tschiervs, ch'è vegnida introducida l'onn 2000, è sa cumprovada e vegn cuntinuada. Questa planisaziun garantescha ch'i vegn sajettada la quota necessaria d'animals feminins. Sin basa dal plan da prelevaziun da quest onn ston vegnir sajettads totalmain 4460 tschiervs. En cumparegliaziun cun il plan da prelevaziun da l'onn precedent ston vegnir sajettads quest onn 130 animals dapli. Il plan è ademplì, sch'igl èn vegnids sajettads almain 2230 animals feminins. Sch'ils plans da prelevaziun na vegnan betg ademplids, ha lieu ina chatscha d'atun il november ed il december. Là vegnan ils dumbers da prelevaziun fixads tenor regiun da tschiervs.
Per sbassar il dumber da schluppettadas fallidas da tschiervs da curuna vegnan relaschadas da nov reglas pli severas. Sche ferms tschiervs da curuna vegnan sajettads culpaivlamain, na vegn quai betg pli chastià cun ina multa disciplinara, mabain da nov denunzià. Uschia duai vegnir cuntanschì che tschiervs ferms vegnan observads pli exactamain.
Er tar ils chavriels ha l'enviern 2011/12, cun sia blera naiv e cun sias temperaturas bassas, reducì mo localmain ils buns effectivs. Per che quests effectivs na creschian betg vinavant, vegn il temp da chatscha laschà sco l'onn precedent a 21 dis.
Anc adina difficila da stimar è la situaziun tar ils chamutschs. Ils ultims onns han – ultra dals disturbis pli e pli intensivs en lur spazi da viver ed ultra dals envierns dirs – er malsognas gì consequenzas negativas per quests animals. La tschorvadad da chamutschs ha donnegià blers effectivs. Ina strategia prudenta è inditgada er vinavant. La chatscha sin chauras-chamutsch vegn perquai puspè reducida per quatter dis en tut il chantun e limitada en il contingent da trais ed en il contingent supplementar ad in animal feminin per chatschadra u per chatschader.
Ils effectivs da selvaschina manidla sa sviluppan anc adina bain, uschia ch'i dovra en quest reguard mo adattaziuns minimalas da las prescripziuns. Da nov dastgan er vegnir sajettadas undatras. Uschia duai vegnir impedì che questa spezia d'animals estra fitgia pe en il Grischun.
Ils termins per la chatscha auta 2012 e 2013 èn fixads. Quest onn dura la chatscha dals 3 fin ils 9 da settember e dals 17 fin ils 30 da settember. Dals 10 fin ils 16 da settember vegn la chatscha auta interrutta. Gia vegnì fixà è il termin da la chatscha auta 2013: Quella ha lieu dals 2 fin e cun ils 8 da settember 2013 e dals 16 fin e cun ils 29 da settember 2013.
La regenza prolunghescha la cunvegna da prestaziun cun Grischun vacanzas
La regenza grischuna prolunghescha la cunvegna da prestaziun 2008 – 2011 cun l'uniun Grischun vacanzas per in ulteriur onn fin la fin da l'onn 2013 e garantescha a l'organisaziun turistica ina contribuziun ordinaria da 6,37 milliuns francs. La marca Grischun vegn sustegnida cun ina contribuziun chantunala separada da 100 000 francs. Las contribuziuns per l'onn 2013 correspundan a l'onn precedent. Cun la prolungaziun da la cunvegna da prestaziun vul la regenza promover vinavant la realisaziun da la refurma dal turissem currenta.
Da vischnancas e da regiuns
- Avras: Als custs subvenziunabels per las lavurs da la meglieraziun generala dad Avras approvescha la regenza ina contribuziun da maximalmain 7 272 000 francs.
- Cazas: A la vischnanca da Cazas vegn garantida ina contribuziun pauschala da 46 800 francs per renovar e per engrondir la cuschina da scola en la chasa da scola Quadra.
- Brusio: A la vischnanca da Brusio vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 178 200 francs als custs subvenziunabels per renovar e per engrondir las vias champestras nr. 27, Piaz – San Romerio, e nr. 46, Palü – Confine di Stato, sco er a la cumplettaziun da la via d'access a Grüm d'Sot.
- Regiun Mesolcina / Organisaziun regiunala da la Val Calanca: Il plan directiv regiunal "Traffic betg motorisà da la part sut da la Mesolcina / da la part al sid da la Val Calanca – via da velos e da velos da muntogna" ch'è vegnì concludì da las corporaziuns regiunalas Regiun Mesolcina ed Organisaziun regiunala da la Val Calanca vegn approvà. Medemamain approvada vegn l'adattaziun dal plan directiv regiunal "Sectur parzial explotaziun ed utilisaziun da material sco er deponias / deponias da material e plazzas per rimnar e per zavrar material".
- Zernez: La zona per l'explotaziun da material (amfibolit) ch'è vegnida determinada en il plan da zonas "Crastatscha" 1:2000 sco er il plan general da furmaziun "Crastatscha" 1:1000 vegnan approvads.
Projects da vias
La regenza ha approvà 2 665 000 francs per lavurs da construcziun sin ils suandants trajects:
- via da l'Alvra: lavurs da cuvrida, Preda – La Punt
- via sursilvana: lavurs d'impressari e da cuvrida en il vitg da Mustér
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun