Sonda, ils 3 da november 2012, è il di svizzer da l'archiv. Quai è il di da las portas avertas da blers archivs publics e privats. A Cuira sa participeschan l'archiv dal stadi dal Grischun, l'archiv da la citad da Cuira e l'archiv grischun per la cultura da las dunnas al di d'acziun. A las visitadras ed als visitaders dals trais archivs spetgan purschidas spezialas.

L'archiv dal stadi dal Grischun, l'archiv chantunal, organisescha dus lavuratoris durant il di da l'archiv dals 3 da november. Las participantas ed ils participants emprendan ad enconuscher la veglia scrittira liada tudestga, sco ch'ella vegniva duvrada fin en ils onns trenta ("stiva da scriver"). Ultra da quai exista per in di in "post da cussegliaziun per documents istorics": Las dumondas da las visitadras e dals visitaders davart ils documents ch'els prendan cun sai vegnan respundidas uschenavant sco pussaivel. Il di da l'archiv è er l'ultima occasiun da visitar l'exposiziun dals documents davart il "Altes Gebäu". Per adattar questa exposiziun a la devisa dal di da l'archiv da quest onn – "fatgs umans, memia umans" – vegn ella cumplettada cun documents e cun fotografias da las abitantas e dals abitants ("chombra da mamma").

L'archiv da la citad da Cuira mussa in'exposiziun che metta trais accents: Praschuns en la chasa municipala, accidents da traffic dad "oldtimers" rars dals onns trenta e quaranta sco er lumparias da scolaras e da scolars. Ultra da quai preschenta el fotografias veglias e films vegls. Ils fatgs umans, memia umans en la citad da Cuira stattan qua en il center.

En l'archiv per la cultura da las dunnas sco er en l'archiv dal stadi po il public sa participar a visitas guidadas tras las archivalias ("ord las truclettas da nossas antenatas"). Ina purschida speziala da l'archiv per la cultura da las dunnas è il "di dal num": Il linguist da Cuira Oscar Eckhardt ed il perscrutader da nums Kuno Widmer dal Dicziunari rumantsch grischun dattan scleriments davart la significaziun da nums e d'expressiuns veglias. En sia exposiziun da giubileum "per ün mumaint – l'archiv en la vitrina" mussa l'archiv per la cultura da las dunnas objects da la vanagloria. Er qua triumfeschan ils fatgs umans, memia umans.

Ils archivs n'èn betg mo interessants per las istoricras e per ils istorichers
Il di svizzer da l'archiv ha lieu circa mintga tschintg onns ed ussa per la quarta giada. El stat sut il patrunadi da l'associaziun da las archivarias e dals archivaris svizzers (AAS, www.vsa-aas.org). Ils archivs na tegnan betg mo en salv documents davart eveniments impurtants e davart structuras socialas, mabain er davart singulas persunas, davart persunas enconuschentas e main enconuschentas. En ils effectivs che tanschan enavos per tschientaners chattan ins in grond dumber da pitschnas istorgias: anecdotas, success e sventiras, chaussas da mintgadi e fatgs extraordinaris, accidents e crims e.u.v. – fatgs umans, memia umans, eba.

Ils archivs n'èn betg averts mo per istoricras ed istorichers cun ina scolaziun scientifica, sco ch'i vegn savens supponì. Tut las persunas che emprovan da respunder ina tscherta dumonda istorica e che n'èn betg cuntentas mo cun preschentaziuns stampadas, pon utilisar gratuitamain ils archivs. Ils documents vegnan preschentads a las persunas interessadas en ina sala da lectura. Novas visitadras e novs visitaders survegnan in sustegn da las archivarias e dals archivaris en lur tschertga betg adina uschè simpla da documents ch'èn impurtants per ellas e per els.


Remartga: 
Link vers il placat ed il flyer dal di da l'archiv 2012

Il program en in'egliada:
Archiv dal stadi dal Grischun
Stiva da scriver – Ina introducziun en la veglia scrittira liada tudestga
Cumenzament a las 10.30 ed a las 13.15, durada ca. 45 minutas.

Tge è in archiv e tge fan archivarias ed archivaris?
Ina visita guidada dal manaschi respunda las dumondas.
Cumenzament a las 11.30 ed a las 14.15, durada ca. 30 min.

Viadi en il temp – Ina visita guidada da las archivalias
Cumenzament a las 12.15 ed a las 15.00, durada ca. 45 minutas.

Post da cussegliaziun per documents istorics
Avais Vus documents pli vegls a chasa? Ed avais Vus dumondas davart quests documents? Als prendai cun Vus ed As laschai cussegliar! Da las 10.00 fin las 12.15 e da las 13.00 fin las 16.00. 

Archiv da la citad da Cuira
Da las 10.00 fin las 16.00 – Da sias ritgas collecziuns mussa l'archiv da la citad da Cuira documents e maletgs interessants davart lumparias da scolaras e scolars, davart delicts e davart accidents en la citad. En il center stat in'exposiziun davart polizistas e polizists e davart praschuniers en la chasa municipala a Cuira. 

Archiv grischun per la cultura da las dunnas
La minivisita guidada – Preziusadads or da las truclettas da nossas antenatas
Cumenzament a las 11.00 ed a las 15.00, dumber da participantas e participants max. 12 persunas

Di dal num. Picenoni, Guetg, Meierhans e Capadüsli.
Tge signifitga mes num? Tge vul el atgnamain dir? Dumandai ils experts. Das las 12.00 fin las 14.00 dattan Kuno Widmer dal Dicziunari rumantsch grischun ed Oscar Eckhardt, linguist, scleriments davart nums e davart expressiuns. 


Infurmaziuns:
- Reto Weiss, archivari dal stadi, tel. 081 257 28 01, e-mail: reto.weiss@sag.gr.ch  
- Ulf Wendler, archiv da la citad da Cuira, tel. 081 254 41 31, e-mail: ulf.wendler@chur.ch  
- Silke Redolfi, manadra da l'archiv per la cultura da las dunnas, tel. 081 250 04 60, e-mail: frauenkulturarchiv@bluewin.ch  


Gremi: uffizi da cultura dal Grischun
Funtauna: rg uffizi da cultura dal Grischun