Lavar e sientar laschiva dovra var 20 pertschient dal consum d'electricitad total d'ina chasa da pliras famiglias. Tge facturs architectonics e manaschials caracteriseschan ina lavandaria buna ed effizienta? Questa ed ulteriuras dumondas discutan in'experta e dus experts a l'apero d'energia che ha lieu mesemna, ils 14 da november 2012, da las 17 fin a las 19 en l'aula da la scola auta da tecnica ed economia (SATE) a Cuira.

Ord vista da l'ecologia è la lavandaria cuminaivla ina furma adequata per organisar il lavar ed il sientar en ina chasa da pliras famiglias. Ina lavandaria cuminaivla optimala na spargna – grazia a maschinas effizientas – betg mo blera electricitad e custs da gestiun per las abitantas ed ils abitants, mabain procura cun ina gestiun uschè flexibla sco pussaivel e cun ina infrastructura da localitads ch'è accordada cun ils basegns da las utilisadras e dals utilisaders er per dapli qualitad d'abitar. Il cuntrari èn turs da lavar en las abitaziuns che n'han bain betg ils medems avantatgs per l'ecologia e per la cuminanza, percunter crodan per gronda part davent ils eventuals conflicts ch'i dat en connex cun lavandarias.

Manual cun recumandaziuns praticas
En il rom da ses referat a l'apero d'energia a la SATE a Cuira vegn Barbara Josephy a mussar quels facturs ch'èn caracteristics per ina lavandaria buna ed effizienta. La manadra da project tar la pagina d'internet per spargnar electricitad topten.ch ha elavurà – per incumbensa da la citad da Turitg e da l'ovra electrica da la citad da Turitg (ewz) – tras retschertgas voluminusas la basa per il mussavia actual "Lavar e sientar effizientamain en ina chasa da pliras famiglias". En il center stat en quest connex la lavandaria cuminaivla. Il mussavia che vegn exponì a l'apero d'energia cuntegna recumandaziuns praticas e glistas da controlla per patrunas e patruns da construcziun, per administraziuns d'immobiglias e per planisadras e planisaders.

Da saluns da lavar e da l'isolaziun cunter la perdita da chalur
Co ch'ina societad d'abitar organisescha il lavar ed il sientar en la pratica mussa, André Mäder, administratur d'immobiglias tar la societad d'abitar ASIG, a l'apero d'energia. La ASIG realisescha lavandarias cuminaivlas da princip sco uschenumnads "saluns da lavar". En edifizis novs èn questas localitads ch'èn concepidas en moda attractiva equipadas cun maschinas da lavar e cun sientaders cun ina pumpa a chalur da la meglra classa d'effizienza energetica. En chasas da pliras famiglias existentas da la ASIG vegnan las maschinas remplazzadas pass per pass tras maschinas ecologicas. Las locatarias ed ils locataris han però er la libertad da laschar installar sin agens custs ina maschina da lavar en l'abitaziun. Da questa libertad ha profità circa la mesadad da las locatarias e dals locataris.
Tar ils aspects impurtants d'ina lavandaria moderna e favuraivla per las utilisadras e per ils utilisaders tutgan er ina isolaziun optimala cunter la perdita da chalur sco er ina buna ventilaziun. En spezial è quai impurtant tar edifizis novs e tar edifizis renovads, sche la lavandaria e la chombra da sientar sa chattan en il plaun sutterran. Quest tema architectonic vegn a declerar pli detagliadamain Alex Herzog da l'uffizi da rument, d'aua, d'energia e d'aria da la citad da Turitg.


Fotografia agiuntada:
Lavandaria cuminaivla.jpg

La lavandaria cuminaivla è ecologicamain anc adina d'avantatg.
(Maletg: Angel Sanchez / S.A.F.E).


Infurmaziuns:
- Andrea Lötscher, uffizi d'energia e da traffic, Cuira, tel. 081 257 36 30
- Eric Bush, Bush Energie ScRL, Favugn, tel. 081 252 63 64 


Gremi: uffizi d'energia e da traffic dal Grischun
Funtauna: rg uffizi d'energia e da traffic dal Grischun