La regenza grischuna trametta en consultaziun ina revisiun parziala da la lescha davart ils dretgs politics en il chantun Grischun. La revisiun da la lescha stgaffescha la basa per cedels electorals, nua ch'ins po eleger la regenza ed il cussegl dals chantuns cun far ina crusch.

Ina incumbensa acceptada dal cussegl grond en la sessiun da december 2012 pretenda ina simplificaziun da la procedura per eleger la regenza ed il cussegl dals chantuns. L'element central da la simplificaziun duai esser in cedel electoral per far ina crusch. Actualmain survegnan las votantas ed ils votants tar las elecziuns chantunalas da maiorz per la regenza e per il cussegl dals chantuns cedels electorals cun tantas lingias vidas sco sezs che ston vegnir occupads. Lur dretg d'eleger exerciteschan els cun scriver persunalmain a maun ils nums da las persunas sin ils cedels electorals consegnads. Cun ina revisiun parziala da la lescha davart ils dretgs politics en il chantun Grischun duain ussa vegnir stgaffidas las premissas giuridicas ed organisatoricas per cedels electorals, nua ch'ins po eleger la regenza ed il cussegl dals chantuns cun far ina crusch. La regenza ha deliberà la consultaziun davart il sboz correspundent fin ils 20 da mars 2013. Prevesì èsi d'applitgar quests novs cedels electorals per l'emprima giada tar las proximas elecziuns da renovaziun da la regenza, probablamain ils 18 da matg 2014. 

Co propon jau ina tscherta persuna e co elegel jau?
Per introducir ils novs cedels electorals ston vegnir integradas numerusas disposiziuns en ina nova partiziun da la lescha davart ils dretgs politics en il chantun Grischun. Quellas reglan la procedura administrativa sco er l'emplenir correctamain il cedel electoral uschia ch'el vala per l'elecziun. In pèr puncts latiers:

• Per las elecziuns da la regenza e dal cussegl dals chantuns dovri da nov ina procedura d'annunzia per las propostas electoralas. Mo persunas annunziadas tar la chanzlia chantunala vegnan alura preschentadas sco candidatas e candidats sin ils cedels electorals prestampads. Persunas betg annunziadas restan però elegiblas; ils nums da questas persunas sto la votanta u il votant scriver a maun sin il cedel electoral. Per quest intent cuntegna il cedel electoral lingias vidas.
• Mintga proposta electorala sto vegnir suttascritta da 20 persunas cun dretg da votar. Uschia duain vegnir evitadas propostas betg seriusas. Mintga persuna proponida sto confermar ultra da quai – cun suttascriver la proposta electorala – ch'ella acceptia la candidatura. Quai per evitar ch'insatgi vegnia proponì per l'elecziun cunter sia voluntad.
• Las propostas electoralas ston vegnir inoltradas fin il pli tard nov emnas avant il termin d'elecziun. Quest termin è necessari per garantir la producziun dals cedels electorals che dovra dapli lavur, ma er la spediziun coordinada, eventualmain ensemen cun ulteriurs documents da votaziun.
• En cas d'in segund scrutini pon las propostas electoralas vegnir inoltradas entaifer trais dis suenter l'emprim scrutini. Quest termin è intenziunadamain uschè curt, perquai ch'in segund scrutini sto vegnir fatg tenor la lescha il pli tard trais emnas suenter l'emprim ed ils cedels electorals ston vegnir tramess a las votantas ed als votants il pli tard diesch dis avant il di d'elecziun.
• Mo ils nums marcads cun ina crusch sin il cedel electoral survegnan ina vusch. Quai vala er per las persunas che las votantas ed ils votants han scrit a maun sin las lingias vidas. Nunvalaivels èn cedels electorals, tar ils quals il dumber da nums marcads cun ina crusch surpassa il dumber da sezs che ston vegnir occupads.

Betg pertutgadas da la revisiun da la lescha n'èn las elecziuns da maiorz per las dretgiras districtualas e per il cussegl grond. Perquai che las elecziuns dal cussegl grond e las elecziuns da la regenza han lieu il medem termin èsi però inevitabel che las votantas ed ils votants ston savair ir enturn en il futur parallelamain cun dus differents tips da cedels electorals. 


Remartga:
La consultaziun dura fin ils 20 da mars 2013. Dals documents electronics pon ins prender invista sut www.gr.ch / Rumantsch / Publicaziuns / Consultaziuns / Consultaziuns currentas. 
 

Infurmaziuns:
chancelier Claudio Riesen, chanzlia chantunala dal Grischun, tel. 081 257 22 21


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun