Grazia a la stad sitga è la situaziun en la Val Parghera sa calmada. Ma intginas precipitaziuns intensivas l'atun u la marschauna la primavaira pon provocar novas bovas. Cun engrondir il sistem da surveglianza e cun metter a disposiziun ulteriur spazi da tschiffada duain vegnir impedids donns a media vista. Per ina soluziun da lunga durada en la Val Parghera collavuran la confederaziun ed il chantun stretgamain. Actualmain vegnan discutadas differentas variantas per construir in'ovra da protecziun definitiva. 

Impedì in grond donn
La marschauna e precipitaziuns han chaschunà la primavaira 2013 la ruschnada d'ina bova en la Val Parghera dadora. En consequenza da quella hai dà anc pliras bovas. Suenter l'eveniment extraordinari da mez avrigl hai dà – pervia da precipitaziuns intensivas la fin da matg – anc ina giada ina mobilisaziun da grondas quantitads da material. Cun engrondir il sistem da surveglianza ch'era vegnì installà fin alura e cun metter a disposiziun ulteriur spazi da tschiffada han pudì vegnir impedids gronds donns. Mo sin ina pitschna surfatscha da la plazza da parcar da l'areal da la Heineken è sa depositada belma. En tut èn arrivads fin la fin d'avust circa 160 000 meters cubic gera en ils spazis da tschiffada en la part sut dal cugn alluvial. 

Co vai vinavant?
Grazia a la stad sitga n'han ins betg pli mesirà bovas impurtantas dapi la fin da zercladur. La situaziun en la Val Parghera è sa calmada. Igl è pussaivel ch'intgins 10 000 meters cubic material vegnian mobilisads quest atun, tut tenor las precipitaziuns e la temperatura. Ina reactivaziun da la bova da pli gronda dimensiun è da spetgar per la primavaira 2014 pervia da la marschauna. Ils experts stiman ch'il volumen da la bova che resta en l'intschess importia circa 340 000 meters cubic.

Fin la fin d'avust è la direcziun da las activitads operativas stada chaussa dal stab directiv chantunal. Sut la direcziun da Hans Gasser, il schef da l'uffizi da militar e da la protecziun civila, èn sa scuntrads en quest gremi regularmain tut ils acturs participads – particularmain represchentants da la polizia, dals pumpiers, da las vischnancas politicas, dal servetsch forestal, da las firmas da construcziun, da l'uffizi federal da vias (UVIAS), da la Viafier retica, da l'uffizi da construcziun bassa, da l'uffizi per la natira e l'ambient sco er da l'uffizi da guaud e privels da la natira – ed han planisà l'ulteriur proceder. Dapi il 1. da settember è responsabel il departament da construcziun traffic e selvicultura DCTS.

Per ils proxims onns fin a la terminaziun da l'ovra da protecziun definitiva vegn etablida ina fasa da manaschi provisorica. L'engrondiment dal sistem da surveglianza permetta d'intervegnir a temp er en il futur. Las mesiras previsas sa basan sin ina strategia cun trais finamiras. Questas finamiras prevesan per l'ina da transferir uschè bler material sco pussaivel tras il chanal existent en direcziun dal Rain, sche necessari cun in apport d'aua externa. Per l'autra è il spazi da tschiffada per la belma vegnì engrondì en total sin 85 000 fin 110 000 meters cubic. Per finir vegnan – en il cas d'ina surchargia dal spazi da tschiffada – inundadas en moda controllada ulteriuras chombras sut la via chantunala.

La gera da la Val Parghera che n'ha betg pudì vegnir transferida en il Rain è vegnida dismessa enfin ussa principalmain sin la deponia Plarenga ch'è vegnida creada aposta per quest intent. La permissiun sco er la cuntinuaziun da questa deponia per quest project èn previsas. 

Protecziun da lunga durada
Las lavurs per projectar in'ovra da protecziun definitiva èn en curs. Da princip ston vegnir consideradas trais variantas: la gera vegn retegnida en l'intschess u sin il cugn alluvial, vegn transferida en il Rain u vegn deviada en lieus previs per quai. Per ina soluziun da lunga durada en la Val Parghera collavuran la confederaziun ed il chantun stretgamain. 

Finanzas
Ils custs totals da las mesiras d'urgenza vertentas muntan a circa 6 500 000 francs. Da quests custs sco er da las expensas finanzialas futuras surpiglian la confederaziun ed il chantun ina gronda part. 
 

Infurmaziuns:
- dr. Mario Cavigelli, schef dal departament da construcziun, traffic e selvicultura, tel. 081 257 36 01, e-mail: Mario.Cavigelli@bvfd.gr.ch  
- Magnus Rageth, uffizi da guaud e privels da la natira, inschigner forestal regiunal, tel. 081 257 61 85, e-mail: Magnus.Rageth@awn.gr.ch  
 

Gremi: uffizi da guaud e privels da la natira
Funtauna: rg uffizi da guaud e privels da la natira