Per l'emprima giada en il Grischun, en il Liechtenstein ed en il Vorarlberg èn giuvenils e persunas giuvnas creschidas vegnids interrogads davart lur rollas. Ils resultats mussan grondas differenzas tranter las ideas ed il cumportament concret.
Stgars 800 giuvenils e persunas giuvnas creschidas tranter 14 e 25 onns che derivan dal Grischun, dal Liechtenstein e dal Vorarlberg èn sa participads a l'enquista online "Rollas en la professiun ed en la famiglia". L'analisa è vegnida organisada da la scola auta spezialisada da Son Gagl per incumbensa dals posts spezialisads per dumondas d'egualitad dal Grischun, dal Liechtenstein e dal Vorarlberg.
Las ideas èn sa midadas – il cumportament è restà il medem
Ils resultats ils pli impurtants da l'enquista èn: Ils giuvenils sa distinguan cleramain en las rollas che vegnan intermediadas ad els da la famiglia, da la scola u da las medias ed en lur agen cumportament. La gronda part da las dunnas giuvnas e dals umens giuvens vuless reparter en moda gista las obligaziuns dal tegnairchasa; en il cas concret surlascha dentant la gronda part dals umens la gronda part da la lavur da tegnairchasa a las dunnas.
En general èn ils giuvens d'ozendi sensibilisads per dumondas da l'egualitad, las dunnas giuvnas dentant cleramain pli fitg ch'ils umens giuvens. Quai sa mussa tant en lur ideas sco er en lur cumportament. Entant che la gronda maioritad da las dunnas giuvnas è da l'avis che l'egualitad saja fitg impurtanta, teman ellas a medem temp che l'egualitad na vegnia betg realisada, oravant tut en la vita professiunala. Quai na fa betg smirvegliar, cunzunt betg sch'ins resguarda che las dunnas giuvnas (60 pertschient) èn stadas exponidas – bler pli savens che lur collegas masculins da la medema vegliadetgna – gia ina giada u pliras giadas a la discriminaziun da las schlattainas.
Tut en tut èn cunzunt las ideas dals giuvenils modernisadas. En lur cumportament percorschan ins percunter anc clers stereotips da las rollas. Quai mussan per exempel ils fatgs, co ch'ils uffants valiteschan las consequenzas da la lavur professiunala da las mammas e quant ch'els sa participeschan a la lavur da tegnairchasa ubain tge tscherna da professiun ch'els fan. Las dunnas giuvnas tschernan anc adina principalmain professiuns en il sectur social e sin il champ da la sanadad ed ils umens giuvens cumenzan l'emprendissadi d'ina professiun manuala u tecnica.
Envers lur lavur professiunala futura manifesteschan las dunnas giuvnas ed ils umens giuvens ina tscherta avertadad. Els s'orienteschan bain a la realitad actuala (p.ex. pensum da lavur), ma la lavur a temp cumplain vegn er messa en dumonda. Ina minoritad dals umens e da las dunnas po s'imaginar da surpigliar lavur a temp parzial per avair dapli temp liber u per pudair absolver ina furmaziun supplementara. Ultra da quai vegn la lavur a temp parzial anc adina preferida principalmain da las dunnas, perquai ch'ella permetta da cumbinar la professiun cun la famiglia.
Giavischs per l'avegnir
Passa 70 pertschient da las dunnas giuvnas e dals umens giuvens vulessan avair uffants pli tard. Il pli gugent sa dividessan las persunas giuvnas creschidas en l'avegnir la lavur da tegnairchasa. Las dunnas giavischan quai pli fitg ch'ils umens.
Campagna da publicitad ed exposiziun ambulanta
Per il cusseglier guvernativ grischun Martin Jäger ha la retschertga mussà che las ideas dals giuvenils èn sa midadas. Lur cumportament concret è dentant anc adina marcà dals stereotips da las rollas. La campagna da publicitad cun in'atgna pagina d'internet, cun placats en las scolas e cun inserats sco er l'exposiziun ambulanta interactiva davart il tema en la scola auta da pedagogia dal Grischun duai encuraschar ils giuvenils e las persunas giuvnas creschidas d'extender il spectrum da lur rollas e d'examinar lur agen cumportament.
Remartga:
Project d'Interreg "betrifft: rollenbilder"
dals 7–17 d'avrigl 2014, mintga di durant ils lavurdis da las 10.00 fin las 17.00: Exposiziun ambulanta interactiva davart il tema "rollas" en il foyer da la scola auta da pedagogia dal Grischun.
Gievgia, ils 10 d'avrigl 2014, a las 18.00: Occurrenza da podium davart il tema "Mattas e mats – il medem status en scola?" en la scola auta da pedagogia dal Grischun cun la professuressa da pedagogia dr. Elisabeth Grünewald, cun il spezialist per dumondas da l'egualitad da las schlattainas Jürgmeier, cun Gian-Paolo Curcio, rectur designà da la SAP Grischun, cun la magistra primara e deputada Sandra Locher Benguerel. Mainadiscussiun: Inés Mateos, experta per furmaziun e diversitad.
Ulteriuras infurmaziuns davart il project e davart il studi:
www.rollenbilder.org
Flyer "Die Rolle deines Lebens?"
davart il project /
davart las occurrenzas
Infurmaziuns:
Silvia Hofmann, manadra dal post da stab per l'egualitad da las schanzas dal chantun Grischun, tel. 081 257 35 70, e-mail:
Silvia.Hofmann@stagl.gr.ch
Gremi: post da stab per l'egualitad da las schanzas dal chantun Grischun
Funtauna: rg post da stab per l'egualitad da las schanzas dal chantun Grischun