Dals 28 d'avrigl fin ils 28 da matg 2014 sa ferma l'exposiziun ambulanta "L'energia da las Alps" da la secziun "archivs" da la Cuminanza da lavur da las regiuns alpinas (ARGE ALP) a Cuira. L'archiv dal stadi dal Grischun ha cumplettà las tavlas da l'exposiziun cun exponats dal Grischun ed ha cumpilà in program accumpagnant cun "perditgas dal temp" che rapportan ord lur vista davart tscherts aspects da l'istorgia da l'energia dal Grischun la pli giuvna (Reto Mengiardi, Gino Romegialli, Kaspar Schuler e Peter Lüthi).
Aua en abundanza e grondas pendenzas creeschan premissas idealas per la producziun d'electricitad en il territori alpin. Lais d'accumulaziun, ovras electricas e lingias a distanza han industrialisà visiblamain la cuntrada alpina dapi circa 100 onns, e la branscha d'electricitad gida considerablamain a crear valurs en l'economia alpina. Sco dapertut èn er en las Alps sa midadas fundamentalmain las cundiziuns da viver tras la disponibladad d'energia electrica.
Ils archivs da la ARGE ALP han ina ritga memoria da l'istorgia da l'electricitad. Sin questa basa cumpiglia l'exposiziun "L'energia da las Alps" diesch blocs tematics che dilucideschan il motiv principal sut differentas perspectivas. La planisaziun e la construcziun d'ovras electricas en dimensiuns ch'eran enfin ussa anc nunenconuschentas, iniziativas per transportar l'energia, l'electrificaziun tempriva da las viafiers e l'export d'electricitad en ils centers, nua ch'ella è vegnida duvrada tranter auter per illuminar las vias, vegnan prendids sut egl. Er las varts negativas dal progress vegnan a pled: L'applicaziun da lavur sfurzada u ils donns ecologics da las cuntradas alpinas tras la producziun d'electricitad. Sut il titel "Cuntradas salvadas u ovras electricas impedidas" fa la contribuziun dal Grischun endament dus gronds projects d'ovras electricas (Valragn e Lai da Segl) che n'èn mai vegnids realisads.
En il senn da las ponderaziuns che vegnan fatgas oz davart la producziun da l'energia regenerabla envida l'exposiziun ad ina discussiun differenziada davart l'utilisaziun industriala da las auas alpinas ed animescha da ponderar davart la valur da l'energia electrica – entaifer il territori alpin e suror quel.
Uras d'avertura
Galaria da la citad da Cuira, en la chasa municipala, Poststrasse 33
dals 28 d'avrigl fin ils 28 da matg 2014
mardi fin venderdi, da las 16.00 fin las 19.00
sonda e dumengia, da las 10.00 fin las 16.00
Vernissascha
Glindesdi, ils 28 d'avrigl 2014, a las 18.00, cun contribuziuns dal cusseglier guvernativ Martin Jäger, da l'archivari dal stadi Reto Weiss e da Jürg Simonett, directur dal museum retic
Program accumpagnant cun perditgas dal temp davart l'istorgia da l'energia da las Alps
Mesemna, ils 7 da matg 2014, a las 19.00: Carte Blanche per l'anteriur cusseglier guvernativ dr. Reto Mengiardi (economia d'electricitad e stadi)
Mardi, ils 13 da matg 2014, a las 19.00: Carte Blanche per l'insch. el. dipl. SPF Gino Romegialli (digitalisaziun e tecnica da las ovras electricas)
Gievgia, ils 22 da matg 2014, a las 19.00: Carte Blanche per Kaspar Schuler e Peter Lüthi (protecziun da la cuntrada e politica)
Agiuntas:
Program e
flyer "L'energia da las Alps"
Ulteriuras infurmaziuns tar l'exposiziun:
http://www.alpen-unter-strom.eu
Infurmaziuns tar las archivalias dals stadis commembers da la ARGE ALP:
http://www.archive-argealp.de
Infurmaziuns:
Reto Weiss, archivari dal stadi, tel. 081 257 28 01, e-mail:
Reto.Weiss@sag.gr.ch
Gremi: archiv dal stadi dal Grischun
Funtauna: rg archiv dal stadi dal Grischun