La regenza grischuna ha approvà la sanaziun da l'aua restanta da las Ovras electricas en la Bregaglia. Ultra da quai ha la regenza schluccà l'obligatori da linguas dal gimnasi inferiur.
Approvà la sanaziun da l'aua restanta da las Ovras electricas en la Bregaglia
La regenza ha approvà la sanaziun da l'aua restanta da las Ovras electricas en la Bregaglia da las Ovras electricas da la citad da Turitg. Per sanar l'aua restanta en la Bregaglia èn vegnids fatgs scleriments cumplessivs. Ina gruppa da lavur da represchentantas e represchentants da tut ils posts spezialisads chantunals pertutgads, da la vischnanca concessiunara, da la gestiunaria da l'ovra electrica sco er da pliras organisaziuns per la protecziun da l'ambient han sviluppà sin basa da quels scleriments in catalog da mesiras. Las mesiras prevesan primarmain la laschar passar quantitads precisas d'aua da dotaziun. Las perditas da producziun che resultan per la concessiunaria tras las mesiras da sanaziun vegnan giuditgadas tut en tut sco economicamain anc supportablas. En relaziun cun la media da la producziun d'electricitad totala da blers onns da las Ovras electricas en la Bregaglia importa la perdita 5 pertschient.
Scolaras e scolars extrachantunals pon prender franzos al gimnasi inferiur
Las scolas medias privatas dal Grischun survegnan da nov la pussaivladad da porscher franzos sco segunda lingua naziunala per scolaras e scolars extrachantunals en il gimnasi inferiur. Per questas scolaras e quests scolars ha la regenza approvà da princip d'abolir l'obligatori da linguas che prescriva ina lingua chantunala sco segunda lingua naziunala en il gimnasi inferiur. Uschia duai la situaziun da concurrenza da las scolas medias dal Grischun vegnir meglierada en il martgà d'internat cun sia gronda concurrenza. La scola media evangelica da Schiers sco er il gimnasi da la claustra da Mustér han inoltrà ina dumonda correspundenta per far questa midada sin l'onn da scola 2014/15. La regenza ha approvà ils plans d'instrucziun revedids per il rom franzos da questas duas scolas medias.
Basa legala per recurs cunter las explicaziuns da votaziun
La regenza grischuna ha deliberà ina revisiun parziala da la lescha davart ils dretgs politics en il chantun Grischun per la consultaziun fin ils 30 d'avust 2014. Ademplind ina incumbensa parlamentara duai vegnir fixà cun questa revisiun da lescha tar tge instanza ch'in recurs cunter las explicaziuns da votaziun dal cussegl grond po vegnir inoltrà. Ultra da quai vegni fixà che las explicaziuns da votaziun ston vegnir cumplettadas cun ina indicaziun dals meds legals. La proposta da la regenza prevesa che la dretgira administrativa è cumpetenta per giuditgar recurs che cuntegnan contestaziuns formalas u materialas dal carnet da votar. Il termin per inoltrar il recurs tar la dretgira administrativa duai importar 3 dis. Ils documents pon vegnir consultads sut
www.gr.ch / Rumantsch / Consultaziuns currentas.
Nova ordinaziun davart la planisaziun forestala
La regenza ha relaschà l'ordinaziun davart la planisaziun forestala. Quella remplazza las disposiziuns executivas concernent la planisaziun forestala da l'onn 1996. La nova ordinaziun è accordada cun las disposiziuns da la nova lescha chantunala davart il guaud dals 11 da zercladur 2012.
La planisaziun forestala cumpiglia sco fin ussa dus instruments, numnadamain il plan per il svilup dal guaud ed il plan da manaschi. Il plan per il svilup dal guaud regla la cultivaziun dal guaud intermanaschiala per tut il chantun. Per quest intent èn vegnids integrads da nov en l'ordinaziun sco basas da planisaziun la planisaziun directiva e la planisaziun d'utilisaziun en vigur sco er l'inventari chantunal da la protecziun dals biotops. Il plan da manaschi da sia vart regla la cultivaziun dal guaud tras ils manaschis forestals e garantescha la realisaziun dal plan per il svilup dal guaud. En il plan da manaschi vegnan fixads en spezial las mesiras da tgira sco er il tagl annual, e quai sco norma per la quantitad da laina che po vegnir utilisada.
Repartì ils meds finanzials da las taxas da patenta d'alcohol e da la dieschma d'alcohol
Dal retgav net da las taxas chantunalas da patenta d'alcohol vegnan pajads quest onn 503 900 francs ad intents d'utilitad publica. Sustegnids vegnan uschia 22 organisaziuns, fundaziuns, uniuns, fonds e projects. Da la dieschma d'alcohol da la confederaziun vegnan pajads ora quest onn en il chantun 632 999 francs. Quest import è deditgà al cumbat da l'alcoholissem en ses motivs ed en sias consequenzas sco er al cumbat da l'abus da tissis enivrants, da narcotics e da medicaments.
Fixà l'utilisaziun da la collecta da la rogaziun federala 2014
Il di da la rogaziun federala dals 21 da settember 2014 vegn fatga en tut las baselgias dal chantun ina collecta per intents d'utilitad publica. La regenza ha concludì che mintgamai in terz dal retgav da la collecta da la rogaziun federala 2014 va al "maun offert", post regiunal da la Svizra orientala e dal principadi da Liechtenstein, ad "Insieme Grischun" sco er a la Lia grischuna cunter il cancer.
Da vischnancas e da regiuns
- Alvra: La cunvegna ch'è vegnida concludida ils 28 da favrer 2014 da las vischnancas dad Alvagni, Alvaschagn, Brinzauls, Casti, Mon, Stierva e Surava per fusiunar questas vischnancas a la nova vischnanca dad Alvra per il 1. da schaner 2015 vegn approvada.
- Schlarigna: La revisiun parziala da la planisaziun locala, concludida da la vischnanca da Schlarigna ils 30 da settember 2013, vegn approvada cun cundiziuns. Cun ils plans d'utilisaziun per il project dal lai natiral d'accumulaziun "Lej Alv" stgaffescha la vischnanca las premissas da la planisaziun d'utilisaziun per permetter e per realisar ils edifizis ed ils stabiliments ch'èn necessaris per l'ennavada artifiziala da las regiuns "Lej Alv" e "Corviglia" dal territori da skis Suvretta – Corviglia – Marguns.
- Domat: La revisiun parziala da la lescha da taglia da la vischnanca da Domat dals 26 da november 2012 e dals 17 da favrer 2014 vegn approvada. Las disposiziuns concernent la tariffa da taglia en cas da la taglia sin la part d'ierta e sin donaziuns sco er concernent l'autezza da la taglia da chauns na pon però betg vegnir messas en vigur retroactivamain per il 1. da schaner 2013.
- Grüsch: Per la restauraziun da la fatschada da la chasa "zum Rosengarten" en la vischnanca da Grüsch vegn garantida a la chasa da cultura "Rosengarten" ina contribuziun chantunala da maximalmain 88 000 francs en il rom da la tgira da monuments. La confederaziun paja il medem import. La chasa "zum Rosengarten" è ina da las chasas patrizianas dominantas dal center dal vitg da Grüsch.
- Glion: La lescha davart las taxas da giasts e taxas turisticas da la vischnanca da Glion dals 12 d'october 2013 vegn approvada cun resalvas. Questa lescha sto vegnir adattada uschia che l'applicaziun dal dretg è chaussa da l'uffizi communal da taglia (e betg da la suprastanza communala).
- Mon: A la vischnanca da Mon vegn garantida ina contribuziun chantunala da maximalmain 277 695 francs als custs per construir las vias champestras Scarnoz–Son Martegn, Funtanga e Radons. Quai cun resalva d'ina contribuziun federala.
- Schluein: La revisiun parziala da la lescha da taglia da la vischnanca da Schluein dals 11 da december 2013 vegn approvada. La nova disposiziun pertutga il subject da taglia da la taglia sin la part d'ierta e sin donaziuns.
- Seewis: La revisiun parziala da la lescha da construcziun, concludida da la vischnanca da Seewis ils 7 da favrer 2014, vegn approvada. Las novas disposiziuns pertutgan la cumissiun da construcziun.
- Seglias: La revisiun parziala da la lescha da taglia da la vischnanca da Seglias dals 16 da december 2013 vegn approvada. I valan novas disposiziuns davart la tariffa da taglia per la taglia sin midada da maun e per il subject da taglia da la taglia sin la part d'ierta e sin donaziuns.
- Stierva: Il project "Restructuraziun da l'avertura dal guaud Stierva" da la vischnanca da Stierva vegn approvà. I vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 2,1 milliuns francs. Il project cuntegna l'engrondiment dal traject Stierva – Sontget da 3650 meters da la via d'alp da Stierva ad ina via da guaud ch'è charrabla per camiuns sco er la reparaziun da las duas vias lateralas Val da Begls e Val Verda. Ultra da quai vegnan construidas quatter plazzas per deponer laina resp. per installar la crana a cabel. La restructuraziun da l'avertura dal guaud pussibilitescha en l'avegnir da duvrar metodas effizientas per racoltar laina. Plinavant vegn garantì l'access als territoris che vegnan duvrads da l'agricultura, a plirs culms sco er a duas alps.
- Tumegl: A la vischnanca da Tumegl vegn garantida ina contribuziun chantunala da maximalmain 148 500 francs als custs per construir las vias champestras nr. 2, 6 e 7. Quai cun resalva d'ina contribuziun federala.
- Val Müstair: Il project per construir rempars per il torrent Val Quaunas en la vischnanca da Val Müstair vegn approvà. Concedida vegn ina contribuziun chantunala da maximalmain 338 800 francs. Construì vegn in chanal en il terren da var 530 meters che fa deviar las bovas.
- Valsot: Per restaurar il clutger Son Jon Battista a Tschlin, Valsot, vegn garantida ina contribuziun da maximalmain 31 500 francs en il rom da la tgira da monuments.
- Zizers: A la vischnanca da Zizers vegn garantida ina contribuziun da totalmain 50 000 francs per il concept d'intermediaziun e da furmaziun "Areal Königshof". Il concept elavurà cun il servetsch archeologic dal Grischun ha sco finamira d'intermediar als giasts indigens sco er esters ina impressiun restanta da la curt roiala a Zizers. La curt roiala carolingic-ottonica è in monument istoric extraordinari per il chantun Grischun, ma er per tut la Svizra.
- Arosa, Grüsch / Fanas, Valsot: Las leschas da taglia dals cumins-baselgia evangelics dad Arosa, Grüsch / Fanas e Valsot vegnan approvadas.
Projects da vias
- Via dal Flüela: Il project per sanar la via dal Flüela, renovaziun dals mirs da sustegn a Karlimatten, vegn approvà. Ils mirs da sustegn en il territori da Karlimatten èn en in nausch stadi. Ils mirs vegnan spazzads e remplazzads tras emplenidas structuradas en moda natirala.
Ultra da quai ha la regenza approvà 2,322 milliuns francs per lavurs da construcziun sin ils suandants trajects:
- via taliana: lavurs d'impressari, Grono – Roveredo
- via da Siat: lavurs d'impressari, Rueun – Sareins Sut
- via da Val S. Pieder: lavurs da cuvrida, Mulin da Pitasch – Peiden Bogn
Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun