La regenza grischuna ha prendì enconuschientscha dal resultat da la procedura da consultaziun per il relasch d'ina nova lescha da transparenza. Ina clera maioritad dals circuls consultads refusa la realisaziun vasta previsa. Pervia da quai vegn elavurada ina missiva che va main lunsch en quai che reguarda la realisaziun dal princip da transparenza.

Il schaner da quest onn ha la regenza tramess en consultaziun in project per il relasch d'ina nova lescha davart il princip da transparenza (lescha da transparenza). Uschia ha ella ademplì ina incumbensa dal cussegl grond ch'era vegnida surdada en la sessiun da zercladur 2014. Il project da consultaziun prevesa d'introducir il princip da transparenza en il chantun Grischun en moda cumplessiva, q.v.d. sin tut ils plauns statals. Quai correspunda al standard actual tar la confederaziun ed en la gronda part dals chantuns.

En il rom da la procedura da consultaziun èn entradas tut en tut 82 posiziuns, quai ch'è ina gronda participaziun. Ultra da trais partidas politicas han prendì posiziun tranter auter er differentas medias, gruppas d'interess e federaziuns professiunalas, instituziuns chantunals e fundaziuns, las baselgias chantunalas, differents posts da l'administraziun chantunala, l'incumbensà chantunal per la protecziun da las datas, corporaziuns regiunalas ed en spezial er 52 vischnancas. L'evaluaziun detagliada e valitada da las consultaziuns inoltradas ha mussà ch'ina clera maioritad dals circuls consultads (relaziun da 56 a 26) refusa ina vasta realisaziun dal princip da transparenza. La critica principala è vegnida drizzada cunter il fatg ch'ils plauns statals bass (regiuns e vischnancas) vegnan integrads en il champ d'applicaziun da la lescha da transparenza. Ina tala integraziun vegn refusada cleramain cunzunt da las vischnancas (47 da 52 vischnancas). Sin basa da quest resultat n'è il project da consultaziun betg abel da chattar in consens politic.

Cunquai ch'igl è dentant avant maun ina clera incumbensa dal cussegl grond, na vegni – per motivs statalpolitics – betg en dumonda per la regenza da desister dal relasch d'ina lescha da transparenza. Perquai lascha la regenza elavurar ina missiva che va main lunsch en quai che reguarda la realisaziun dal princip da transparenza. Areguard il cuntegn duai quest nov project ir en la suandanta direcziun:

• Restricziun dal champ d'applicaziun persunal da la lescha da transparenza:    
  Las regiuns e las vischnancas sco er las corporaziuns, las instituziuns e las fundaziuns regiunalas e communalas da dretg public vegnan exceptadas dal champ d'applicaziun. Medemamain exceptads vegnan ils furniturs chantunals da prestaziuns dals fatgs da sanadad e dals fatgs socials (ospital chantunal dal Grischun, servetschs psichiatrics dal Grischun ed institut d'assicuranza sociala).
  Il princip da transparenza vala pia mo pli per las autoritads, administraziuns e cumissiuns dal chantun, da las corporaziuns, da las instituziuns e da las fundaziuns chantunalas da dretg public che n'èn betg exceptadas dal champ d'applicaziun, da las baselgias chantunalas sco er per persunas natiralas u giuridicas u per autras organisaziuns privatas, uschenavant ch'ellas adempleschan incumbensas publicas chantunalas.
         
• Regulaziun da taxas per dumondas che chaschunan blera lavur:
  La maxima che la procedura d'access saja gratuita vegn da princip mantegnida; sco tar la confederaziun ed en la gronda part dals chantuns duai l'administraziun dentant pudair incassar taxas per cuvrir ils custs da dumondas che chaschunan spezialmain blera lavur.
         
• Nagina regulaziun davart la publicitad da las sesidas dals organs legislativs communals:
  La dumonda da reglar en moda unitara la publicitad da las sesidas da las radunanzas communalas e dals parlaments communals duai puspè vegnir tematisada en il rom da la revisiun da la lescha chantunala da vischnancas.         

L'urari oriund per il project da revisiun na sa mida betg. La regenza vegn pia a deliberar la missiva l'avust. La debatta en il cussegl grond ha previsiblamain lieu en la sessiun da december 2015.


Infurmaziuns:
chancelier Claudio Riesen, tel. 081 257 22 21, e-mail: Claudio.Riesen@staka.gr.ch


Gremi: regenza
Funtauna: rg chanzlia chantunala dal Grischun